Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie widzi potrzeby tworzenia dodatkowej procedury dotyczącej identyfikacji ofiar przemocy, tortur lub innego niehumanitarnego traktowania wśród cudzoziemców przebywających oraz napływających na teren naszego kraju.

26 października 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych z prośbą o stworzenie procedury identyfikacji ofiar przemocy lub tortur spośród obcokrajowców przebywających w ośrodkach dla cudzoziemców oraz napływających do naszego kraju. Rzecznik wskazał, że podstawowe narzędzie dokonywania rzetelnej identyfikacji w tym zakresie, które powinno być wzięte pod uwagę w procesie tworzenia przedmiotowej procedury stanowi Protokół Stambulski z dnia 9 sierpnia 1999 r. W ocenie Rzecznika, opracowanie zasad postępowania, które wskazywałaby, jak prowadzić wywiad medyczny i badania (także psychologiczne) w stosunku do cudzoziemców, stanowi warunek niezbędny do realizacji przez państwo polskie zobowiązania wynikającego z art. 14 Konwencji ONZ z 10 grudnia 1984 r. w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, polegającego na stworzeniu kompleksowego programu służącego wspieraniu i rehabilitacji osób, które były ofiarami tortur lub innego niehumanitarnego traktowania.

W ocenie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych obecne uregulowania zawarte w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności jej nowelizacja z dnia 10 września 2015 r. obowiązująca od dnia 5 listopada 2015 r. (Dz. U. poz. 1607), zabezpieczają w sposób wystarczający poszanowanie praw ofiar przemocy lub tortur znajdujących się w ośrodkach dla cudzoziemców na terenie naszego kraju. Jak wskazano, w trakcie projektowania wspomnianej nowelizacji wzięto również pod uwagę standardy postępowania z takimi osobami, zawarte w Protokole Stambulskim. W ocenie Podsekretarza Stanu, dzięki wyłonionemu w drodze niedawnego przetargu podmiotowi medycznemu współpracującemu z Urzędem ds. Cudzoziemców, możliwe będzie zapewnienie wszechstronnej opieki medycznej i psychologicznej obcokrajowcom ubiegającym się o ochronę międzynarodową. W odpowiedzi wskazano również na istnienie opracowanego na potrzeby Straży Granicznej we wrześniu br. algorytmu dotyczącego Zasad postępowania Straży Granicznej z cudzoziemcami wymagającymi szczególnego traktowania, do których zaliczane są również ofiary przemocy lub tortur.

Przemysław Kazimirski, główny specjalista w Zespole Krajowy Mechanizm Prewencji: 

Zapewnienia Ministra o istnieniu prawnych gwarancji identyfikacji ofiar przemocy lub tortur wśród cudzoziemców przebywających w przeznaczonych dla nich ośrodkach, wymagają praktycznej weryfikacji prowadzonej przez przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji w trakcie wizytacji tych miejsc detencji.