Biuletyn Informacji Publicznej RPO

29 września 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów podjął uchwałę (sygn. akt III FPS 1/21) stwierdzającą, że obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowalnego, może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, pod warunkiem jednak, że spełnia kryteria bycia budynkiem (tj. jest trwale związany z gruntem, jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, ma fundament i dach), a jego wyróżniającą cechą jest powierzchnia użytkowa.

Zasadniczo więc Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich, który przystąpił do postępowania uchwałodawczego. Zdaniem Rzecznika ustawodawca podatkowy nie wprowadził zastrzeżenia, z którego wynikałoby, że zaliczenie danego obiektu na gruncie Prawa budowlanego lub załącznika do tej ustawy do budowli uniemożliwia uznanie go za budynek dla celów podatkowych.

Niemniej jednak w uchwale Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na dodatkowy warunek. W procesie kwalifikacji danego obiektu budowlanego jako budynku na cele podatkowe należy uwzględniać parametr, jakim jest podstawa opodatkowania. W przypadku zaś budynków podstawę opodatkowania stanowi powierzchnia użytkowa. Zastrzeżenie to będzie miało decydujące znaczenie dla opodatkowania takich obiektów, jak silosy.

Uchwała zapadła jednomyślnie. Nie ma jeszcze pisemnego uzasadnienia.

Problematyka dotycząca definicji budynku i budowli na cele podatkowe od dłuższego czasu pozostaje w centrum zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich. W praktyce właściwa wykładnia przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zawierających definicję budowli oraz budynku wciąż nastręcza podatnikom istotnych trudności (nie tylko w sprawach dotyczących opodatkowania silosów).

Rzecznik od lat apeluje o uporządkowanie regulacji dotyczącej definicji budowli i budynku na cele podatkowe. Co wymaga podkreślenia, pomimo dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 33/09 oraz SK 48/15, nadal mamy w porządku prawnym regulację obarczoną licznymi mankamentami legislacyjnymi. Sformułowane przez Trybunał postulaty de lege ferenda co do konieczności stworzenia autonomicznej i precyzyjnej konstrukcji pojęcia budowla na gruncie podatkowym niestety do dziś nie zostały zrealizowane.

Taki stan zdecydowanie wzbudza niepokój z punktu widzenia organu stojącego na straży konstytucyjnych praw i wolności obywateli.

V.511.443.2021