Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Podczas lekcji w szkole nieletni został zatrzymany przez policjantów na podstawie decyzji sądu dla nieletnich
• Przy innych uczniach odczytano decyzję sądu co do przyczyn zatrzymania; doszło też do użycia siły przez funkcjonariuszy
• Według RPO szkoła mogła dopuścić do naruszenia godności praw ucznia i obywatela 
• Odczytać postanowienie sądu  i dokonać zatrzymania należało bowiem po wyprowadzeniu pozostałych uczniów z sali

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się ojciec 14-latka, który podczas lekcji w szkole i w obecności innych uczniów został zatrzymany przez policjantów na podstawie postanowienia Sądu Rodzinnego i dla Nieletnich. Użyli oni wobec niego środków przymusu bezpośredniego. Odczytano też postanowienie sądu, dotyczące bardzo osobistych i trudnych dla nastolatka kwestii.

Ojciec zarzucił też, że podczas zatrzymania i doprowadzenia nieletniego do placówki doszło u niego do uszkodzenia mostka. Nieletni przez ok. 2 godziny miał skute ręce; miano mu odmówić rozmowy z  psychologiem.

RPO zwrócił się o wyjaśnienia do dyrekcji szkoły, do policji i prokuratury.

Z odpowiedzi wynika, że nieletni podczas zatrzymania stawiał opór, wobec czego niezbędne było użycie środków przymusu bezpośredniego. A w placówce stworzono mu możliwość rozmowy z psychologiem, której odmówił. Wezwano też pogotowie, ale odmówił on poddania się diagnostyce.

Postępowanie prokuratury ws. ewentualnego przekroczenia uprawnień przez policjantów umorzono wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie przestępstwa. Rzecznik nie kwestionuje tego postanowienia.

Zwraca jednak uwagę, że publiczne odczytanie postanowienia sądu - dotyczącego bardzo osobistych i niewątpliwie trudnych dla nieletniego kwestii - oraz użycie środków przymusu bezpośredniego w obecności nauczyciela i innych uczniów mogło naruszyć godność.

W ocenie RPO należało poprosić kadrę nauczycielską o wyprowadzenie pozostałych uczniów z sali i dopiero wówczas, bez udziału kolegów i koleżanek z klasy, odczytać postanowienie sądu i dokonać zatrzymania.

Zachodzi bowiem duże prawdopodobieństwo, że małoletni bez obecności kolegów i koleżanek poddałby się poleceniom funkcjonariuszy bez zbędnej agresji. Gdyby zaś nawet odmówił ich wykonania, niewątpliwie czynności nie naruszałyby jego godności i nie doszłoby do ujawnienia postanowienia sądu.

BPW.519.29.2019