Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Z analizy  Krajowego Mechanizmu Prewencji wynika, że regulacje dotyczące stosowania monitoringu wizyjnego w szpitalach psychiatrycznych budzą poważne zastrzeżenia co do zgodności z konstytucją, Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych. Dlatego Rzecznik zwrócił się w tej sprawie do Ministra Zdrowia.

W ocenie RPO kwestionowane przepisy ograniczają konstytucyjne prawo do prywatności. Powinny więc znajdować się w ustawie, a nie w rozporządzeniach.

Dodatkowo, rozporządzenia Ministra Zdrowia regulujące kwestię monitoringu wizyjnego w szpitalach psychiatrycznych wykraczają poza zakres upoważnień zawartych w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, ustawie o działalności leczniczej oraz kodeksie karnym wykonawczym. Szczegółowego uregulowania wymagają również kwestie przekazywania, odtwarzania i utrwalania obrazu lub dźwięku z monitoringu, praw osób monitorowanych oraz zasad wykorzystania tych danych.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia podzielił argumenty przedstawione przez Rzecznika w wystąpieniu. Wskazał, że projektowana zmiana ustawy o ochronie zdrowia psychicznego ureguluje bezpośrednio w ustawie podstawowe kwestie w zakresie monitorowania pomieszczenia, w którym realizowany jest przymus bezpośredni w postaci izolacji. Jednocześnie pozostawione zostaną w niezbędnym zakresie te przepisy obowiązującego aktu wykonawczego, które  nie budzą wątpliwości w związku z ochroną praw podstawowych i przestrzeganiem zasad techniki legislacyjnej. Zapis utrwalonego obrazu i dźwięku podlegał będzie ochronie określonej w przepisach ustawy o ochronie danych osobowych.

Justyna Róża Lewandowska, dyrektor Zespołu „Krajowy Mechanizm Prewencji”:

Podczas wizytacji prewencyjnych przeprowadzanych w ramach Krajowego Mechanizmu Prewencji wielokrotnie spotykaliśmy się z montowaniem kamer telewizji przemysłowej w szpitalach psychiatrycznych. Szczególna troska o sytuację pacjentów szpitala psychiatrycznego związana jest przede wszystkim z wyższym niż w przypadku innych grup społecznych ryzykiem wykluczenia społecznego. Nie ulega wątpliwości, iż brak właściwej ochrony praw tych pacjentów, ich danych osobowych oraz wizerunku powoduje zagrożenie niewłaściwego wykorzystania tych informacji. Dlatego z uznaniem należy przyjąć informację Sekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia wskazującą na chęć prawidłowego uregulowania tych kwestii.