Biuletyn Informacji Publicznej RPO

27 listopada 2024 r. Aleksandra Osińska i Magdalena Laskowska z Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadziły szkolenie dla funkcjonariuszy Służby Więziennej z Aresztu Śledczego w Krakowie dotyczące „Działalności KMPT i przeciwdziałania złemu traktowaniu”. Spotkanie to odbyło się dzięki zaproszeniu przedstawicielek KMPT przez Panią mjr Annę Margelist – Czajczyk – Rzeczniczkę Prasową Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Krakowie.

W pierwszej kolejności prowadzące przedstawiły informacje dotyczące roli Rzecznika Praw Obywatelskich i Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w zapobieganiu stosowania przemocy wobec osób pozbawionych wolności. Omówiły również zadania, uprawnienia oraz metodologię pracy KMPT podczas wizytacji prewencyjnych jednostek penitencjarnych.

Następnie omówione zostały główne obszary będące w zainteresowaniu Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur podczas badania sytuacji osób pozbawionych wolności w jednostkach penitencjarnych, takie jak opieka medyczna, kontakt ze światem zewnętrznym, mechanizm skargowy czy dostęp do pomocy prawnej. Wskazano najważniejsze uprawnienia osób pozbawionych wolności oraz możliwe trudności w ich realizacji.

Część wystąpienia poświęcona była także szczególnym potrzebom osób zaliczanych przez KMPT do tzw. grup wrażliwych, m.in. osób z niepełnosprawnością (fizyczną i intelektualną), osób starszych, przewlekle somatycznie chorych, cudzoziemców, osób nieheteronormatywnych czy osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego.

Sytuacja tych osób w jednostkach penitencjarnych jest bowiem trudniejsza, przede wszystkim z uwagi na brak systemowych rozwiązań odpowiadających na ich szczególne potrzeby. Zwiększa to ryzyko niewłaściwego traktowania takich osób, w tym również ryzyko przemocy psychicznej i fizycznej.

W ramach szkolenia przedstawicielki Krajowego Mechanizmu omówiły także najważniejsze wnioski z wizytacji przeprowadzonych w 2023 i 2024 roku, w tym obszary wymagające poprawy oraz dobre praktyki zaobserwowane w innych zakładach, które warto wprowadzić w jednostce.

Przedstawicielki KMPT poinformowały także obecnych na szkoleniu funkcjonariuszy i funkcjonariuszki, iż w sytuacji, gdy to ich prawa są naruszane, mają możliwość zwrócenia się do działającego w Biurze RPO Wydziału ds. Żołnierzy i Funkcjonariuszy.

Szkolenie odbyło się w ramach rozpoczętej w grudniu 2018 r. kampanii społecznej „Państwo bez tortur”, której celem jest podniesienie świadomości oraz budowanie braku społecznej akceptacji dla stosowania tortur lub innych form złego traktowania. Kampania realizowana jest w ramach działalności edukacyjnej KMPT.