Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku przepisów dotyczących informowania ofiar przestępstw o opuszczeniu zakładu psychiatrycznego przez sprawcę.

Decyzją ramową Rady Unii Europejskiej został nałożony na kraje członkowskie UE obowiązek ustanowienia przepisów zapewniających osobom pokrzywdzonym przestępstwem pomoc i ochronę ich praw, w tym dostęp do ważnych dla nich informacji.

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, pokrzywdzony ma prawo uzyskać informację o opuszczeniu zakładu karnego przez sprawcę odbywającego karę pozbawienia wolności. Jest również niezwłocznie zawiadamiany o uchyleniu, nieprzedłużeniu lub zmianie tymczasowego aresztowania na inny środek zapobiegawczy, jak również o ucieczce oskarżonego z aresztu śledczego. Nieobjęta ustawowymi regulacjami pozostaje natomiast sytuacja osób pokrzywdzonych przez sprawców, wobec których orzeczony został środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym. Przepisy nie przewidują przekazywania tej grupie pokrzywdzonych informacji o opuszczeniu przez sprawcę zakładu psychiatrycznego, mimo iż w tych przypadkach istnieje wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego.

Małgorzata Kiryluk, główny specjalista w Zespole do spraw Wykonywania Kar w Biurze RPO:

Osoby pokrzywdzone mogą, jeśli sobie tego życzą, otrzymywać informacje o opuszczeniu zakładu karnego lub aresztu śledczego (także czasowym – w przypadku udzielenia przerwy w odbywaniu kary, czy przepustki) przez sprawcę przestępstwa popełnionego na ich szkodę. Posiadanie informacji o pozostawaniu sprawcy na wolności może być bardzo ważne dla pokrzywdzonego z punktu widzenia poczucia bezpieczeństwa. Takich uprawnień nie dają obecne przepisy ofiarom czynów zabronionych, popełnionych przez sprawców, wobec których sąd orzekł o umieszczeniu w zakładzie psychiatrycznym w celu leczenia. Ochrona interesów tej grupy pokrzywdzonych wymaga więc jak najszybszego uzupełnienia przepisów w tym zakresie.

IX.517.9.2015