Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Prawniczka dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska została wyróżniona Odznaką Honorową Rzecznika Praw Obywatelskich 
• To wyraz uznania za jej zangażowanie w prace Forum Konsumenckiego przy RPO, którego jest wiceprzewodniczącą
• A to m.in. dzięki działalności Forum w ostatnim roku dokonał się prawdziwy przełom w konsumenckich sprawach sądowych

Odznakę wręczył 2 września 2020 r. RPO Adam Bodnar podczas obrad Forum, podsumowujacych jego ponadroczną działalność.

Dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska jest specjalistką od prawa konsumenckiego, pracującą na co dzień na Uniwersytecie Osnabruckim. Od 2019 r. współprzewodnicząca Komisji Ekspertów ds. Konsumentów przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, zwanym Forum Konsumenckim. Dr Wiewiórowska jest aktywnie zaangażowana w prace Biura RPO. Czynnie uczestniczyła w Kongresach Praw Obywatelskich, pracach Forum Konsumenckiego, a także udziela wsparcia w sprawach sądowych np. sprawie państwa Dziubaków czy sprawie pozwu zbiorowego przeciwko mBankowi, który po interwencji RPO zakończył się wycofaniem apelacji przez bank (po wielu latach) i wygraną sporu sądowego, który toczył się od 2010 r.

Laudacja zastępcy RPO dr. Macieja Taborowskiego

Laureatka studiowała prawo na UAM w Poznaniu i na WPiA UW. Doktorat z zakresu prawa konsumenckiego obroniła na Uniwersytecie w Utrechcie w 2011 r. Obecnie przygotowuje habilitację.

Na Uniwersytecie w Utrechcie w latach 2000-2005 uczestniczyła w pracach grupy roboczej tworzącej europejski Kodeks cywilny.

W Polsce uczestniczyła w pracach Komisji kodyfikacyjnej prawa cywilnego. W latach 2008-2014 pracowała dla Ministerstwa  Sprawiedliwości. Była odpowiedzialna m.in. za wdrażanie dyrektyw konsumenckich, przygotowywanie stanowisk polskiego rządu przed TSUE czy na posiedzenia Rady Europejskiej. Była także odpowiedzialna, w ramach polskiej prezydencji w UE za przygotowania do prac na wspólnym europejskim rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi sprzedaży. W tych ramach była również przewodniczącą grupy roboczej dotyczącej tego zagadnienia w ramach Rady Europejskiej

Jest autorką wielu wartościowych publikacji z prawa cywilnego, prawa umów i prawa konsumenckiego, w tym w renomowanych międzynarodowych czasopismach – a także współautorką komentarzy do prawa konsumenckiego.

Przygotowywała raporty dla PE, m.in. na temat handlu elektronicznego na rynku unijnym. Prowadzi zajęcia akademickie w Polsce i za granicą. Jest członkinią Rady Europejskiego Instytutu Prawa.

- To dzisiejszej Laureatce RPO zawdzięcza prężną działalność Forum Konsumenckiego – podkreślał Maciej Taborowski. To, że w pracach Forum zgodziły się uczestniczyć osoby o wybitnym dorobku naukowym z zakresu prawa konsumenckiego (m.in. prof. Ewa Łętowska, prof. Monika Jagielska, dr Mateusz Grochowski), jak też sędziowie i praktycy (w szczególności z Forum Prawników Finansowych), czy przedstawiciele organizacji pozarządowych chroniących prawa konsumentów, którzy podzielili się z Rzecznikiem swoim doświadczeniem, wiedzą i czasem.    

Efekty działalności Forum, a zwłaszcza wkład współprzewodniczącej, w tak krótkim czasie działalności, są bardzo imponujące: kilkanaście broszur informacyjnych, informujących w przystępny sposób o aspektach prawa konsumenckiego, w szczególności w kontekście najnowszego orzecznictwa TSUE, przystąpienie do wielu spraw o istotnym znaczeniu z perspektywy polskich konsumentów, a także rozwinięcie praktyki przystępowania do spraw, które zostały przeniesione na poziom europejski poprzez pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Jej zaangażowanie w prace koordynacyjne i merytoryczne dotyczące działalności Forum przekroczyło kilkaset godzin.

Dzięki pracy i zaangażowaniu dr Anety Wiewiórowskiej-Domagalskiej powstało również wiele wkładów merytorycznych do pism RPO w takich sprawach, jak: sprawa państwa Dziubaków; sprawa gdańska (C-19/20); czy sprawa pozwu zbiorowego przeciwko mBankowi.

Podsumowując, wysokie zaangażowanie oraz istotny nakład czasu, który dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska poświęciła Forum Konsumenckiemu, a przez to ochronie konstytucyjnych praw konsumenckich obywateli RP, sprawia, że nadanie tej odznaki jest w pełni uzasadnione.

Panią doktor poznałem przy okazji tworzenia Forum Konsumenckiego.  Poznałem nie tylko osobę o wysokich kompetencjach merytorycznych, ale osobę porządną, rzetelną, koncyliacyjną, niezwykle pracowitą i zaangażowaną, ale także nastawioną przyjacielsko, mającą też poczucie humoru i zdrowy dystans do siebie oraz do otaczających ją wydarzeń.

Pozostałe wypowiedzi i podziękowania Laureatki 

Honorowa przewodnicząca Forum prof. Ewa Łętowska mówiła, że żyjemy w świecie atrapizacji prawa, a w Forum praca była na serio. Jest mi przyjemnie, ze mogę dziękować za to i laureatce, i RPO. Bo miałam poczucie że uczestniczy w czymś bardzo ważnym. W pracach Forum, m.in.  dzięki laureatce, nastąpił efekt synergii.

Adam Bodnar podkreślił, że dzięki zaangażowaniu laureatki w prace Forum udało się zmienić relacje na linii konsumenci - instytucje finansowe. Dołożyliśmy swą cegiełkę w postaci wiedzy merytorycznej, pism procesowych i innych

- W BRPO jest głęboka pamięć instytucjonalna. Są tu ludzie, którzy wiedzą, jak się poszczególnymi sprawami zajmować. Praca z panią była bardzo przydatna dla naszych pracowników – podkreślił RPO. Zwrócił uwagę, że ombudsmani nie występują zazwyczaj w TSUE, a my tak.

Wspominając protesty z 2017 r. przeciw zmian w sądach, Adam Bodnar przypomniał, że mówił wtedy, iż sądy zaciągnęły  dług wobec obywateli. I po tych latach można stwierdzić, że nie jest źle, choć np. karta sądów w sprawie dezubekizacji nie wygląda dobrze. Ale kwestie konsumenckie już tak, a stało się to m.in. dzięki Forum i  energii laureatki.

Ona sama, dziękując za wyróżnienie, podkreślała, że nigdy jeszcze nie dostała żadnego medalu. Dodała, że praca w Forum była ogromną przyjemnością, także dzięki udziałowi w nim wybornych prawników.

- Weszliśmy w całą sprawę gdy rozstrzygała się sprawa Dziubakow, gdy dyskusja już była rozwinięta, a udało się zmienić jej ton. Przekonałam się, że teorie można zmienić w praktykę i zmienić bieg wydarzeń. Mam nadzieję, że tę pracę będziemy kontynuować – oświadczyła dr Wiewiórowska-Domagalska.

Odznaka honorowa RPO

Odznaki honorowe Rzecznika Praw Obywatelskich za zasługi dla ochrony praw człowieka przyznawane są od 2009 r. Prezydent Lech Kaczyński ustanowił odznakę na wniosek rzecznika praw obywatelskich V kadencji Janusza Kochanowskiego.

Wśród dotychczasowych laureatów są m.in.: s. Małgorzata Chmielewska, Jerzy Owsiak, Piotr Pawłowski, Władysław Bartoszewski, Piotr M. Cywiński, Marian Turski, Halina Bortnowska, Olga Krzyżanowska, Anna Bogucka-Skowrońska, Jacek Taylor, Rafał Pankowski, Marek Michalak, "Lekarki Nadziei” - Stanisława Łukasik, Róża Czempas, Krystyna Stopczyńska i Janina Gałwa, prof. Andras Sajo, Urszula Nowakowska, Ewa Ewart, Szymon Modrzejewski, Stanisław Schubert, Anna Šabatova.