Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do MZ ws. osób z niepełnosprawnościami przebywających w domach pomocy społecznej wbrew własnej woli

Data:

Rzecznik Praw Obywatelskich monitoruje działania instytucji publicznych dotyczące niezbędnych zmian legislacyjnych mających na celu włączenie do polskiego porządku prawnego standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz przeciwdziałanie ich naruszeniom.

Jednym z niewykonanych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jest wyrok z 2012 r. dotyczący zasad umieszczania osób chorujących psychicznie w domach pomocy społecznej. Trybunał uznał w tym orzeczeniu, że Polska naruszyła postanowienia Konwencji wobec osoby chorującej psychicznie, która decyzją opiekuna prawnego została umieszczona w domu pomocy społecznej wbrew własnej woli. Przepisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego nie przewidują automatycznej sądowej oceny legalności umieszczenia i przetrzymywania osoby w zakładzie opiekuńczym takim jak dom pomocy społecznej. Ponadto, oceny takiej nie może zainicjować osoba, która została całkowicie ubezwłasnowolniona. Brak skutecznych ram regulacyjnych w tym obszarze nie tylko narusza standardy ustanowione w drodze Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ale budzi uzasadnione wątpliwości co do zgodności z normami Konstytucji RP. Istniejące zastrzeżenia uzasadniają potrzebę kompleksowej nowelizacji przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, a także innych aktów prawnych regulujących sytuacje osób z niepełnosprawnościami przebywających wbrew własnej woli w domach opieki.

Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie, na jakim etapie znajduje się przygotowywany w Ministerstwie Zdrowia projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw i jaki jest zakres tego projektu.

VIII.517.1.2015

Załączniki:

Autor informacji: Dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego
Data publikacji:
Osoba udostępniająca: AnetaKosz