Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jedna ze spraw indywidualnych, badanych w Biurze RPO, wykazała, eż obowiązujące w Polsce standardy postępowania z osadzonymi chorymi psychicznie są dalekie od oczekiwanych.

W 2007 r. u Skazanego, przebywającego w izolacji penitencjarnej od lutego 2001 r., zaobserwowano pogorszenie stanu zdrowia psychicznego. We wrześniu 2010 r. dwaj biegli psychiatrzy zdiagnozowali u niego schizofrenię paranoidalną i orzekli, że nie powinien przebywać w zakładzie karnym. Dopiero kilka miesięcy później (w kwietniu 2011 r.) wystawiono świadectwo lekarskie, na podstawie którego można było stwierdzić, że Skazany nie powinien być leczony w zakładzie karnym. Następnie, w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego, w lipcu 2012 r. umieszczono Skazanego na Oddziale Psychiatrii Sądowej Szpitala Zakładu Karnego. W trakcie pobytu na tym oddziale, pomimo włączonego, a następnie modyfikowanego leczenia przeciwpsychotycznego, jego stan psychiczny się nie poprawił. Po ponad roku od stwierdzenia, że ww. nie może być leczony w jednostce penitencjarnej, sąd penitencjarny udzielił mu przerwy w wykonaniu kary i skierował na leczenie do odpowiedniego podmiotu leczniczego. Niestety już miesiąc później decyzja ta została cofnięta, zaś sąd w uzasadnieniu swojego postanowienia podkreślał, że obowiązujące przepisy prawa nie dają możliwości umieszczenia skazanego w szpitalu psychiatrycznym, poza więzienną służbą zdrowia, który gwarantowałby odpowiedni stopień zabezpieczenia. W rezultacie Skazany ponownie trafił na Oddział Psychiatrii Sądowej Szpitala Zakładu Karnego, mimo że jednostka ta nie dysponuje adekwatnymi do jego stanu zdrowia świadczeniami medycznymi.

Należy zwrócić uwagę, że udzielenie przerwy w wykonaniu kary w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary jest obligatoryjne. Tymczasem wciąż dochodzi do sytuacji, w której sąd penitencjarny odmawia udzielenia przerwy w wykonaniu kary wobec osób, co do których zachodzą przesłanki udzielenia obligatoryjnej przerwy w karze. Mimo, że lekarze więzienni wskazują, że dalszy pobyt w zakładzie karnym osadzonego chorego psychicznie zagraża jego życiu i zdrowiu, przerwa w karze, mająca na celu udzielenie świadczeń zdrowotnych w szpitalu psychiatrycznym poza więzienną służbą zdrowia, nie jest udzielana.

Rzecznik zwrócił się do Ministra i Dyrektora Generalnego SW z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz wskazanie propozycji rozwiązania opisanego problemu. 

IX.517.570.2016