Biuletyn Informacji Publicznej RPO

19 marca br. dr Ewa Dawidziuk (Dyrektor Zespołu ds. Wykonywania Kar) oraz Rafał Kulas (Dyrektor Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur) uczestniczyli w dorocznej odprawie kierownictwa Służby Więziennej w Ośrodku Szkolenia SW w Popowie.

W spotkaniu uczestniczyli również m.in. płk dr Andrzej Pecka (Dyrektor Generalny SW), płk Renata Niziołek (Zastępca Dyrektora Generalnego SW), płk Bartłomiej Turbiarz (Zastępca Dyrektora Generalnego SW), dyrektorzy okręgowi SW i dyrektorzy jednostek penitencjarnych.

W ramach obrad przedstawiciele RPO omówili zakres działania urzędu w odniesieniu do osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych, zarówno z punktu widzenia badania spraw indywidualnych, jak i prewencyjnego monitorowania sytuacji w jednostkach.  

Rafał Kulas wskazał na wyzwania, jakie czekają system więziennictwa w odniesieniu do zapobiegania torturom i innym formom poniżającego traktowania więźniów, w szczególności wobec osadzonych kobiet i osób LGBTQ+. Przedstawiciele KMPT w dalszym ciągu odnotowują bowiem sygnały o przemocy fizycznej i psychicznej wobec osadzonych oraz przypadki nieproporcjonalnego stosowania środków przymusu bezpośredniego. Dyrektor KMPT wskazał na potrzebę silnego przesłania kierownictwa SW i bezpośrednich przełożonych funkcjonariuszy o braku akceptacji dla nieprofesjonalnych zachowań ze strony podwładnych.

Mówił też m.in. o potrzebie szkoleń jako mechanizmie zapobiegania torturom, poprawy kompetencji funkcjonariuszy w zakresie komunikacji interpersonalnej i dynamicznego bezpieczeństwa oraz szerszego stosowania kamer nasobnych. Omówił również problemy identyfikowane przez KMPT w czasie wizytacji jednostek penitencjarnych.

Ewa Dawidziuk przedstawiła informację o liczbie skarg wpływających do Biura RPO od osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych oraz uprawnieniach i metodach działania Rzecznika Praw Obywatelskich w takich przypadkach.

Ponadto wskazała problemy potwierdzone przez RPO w czasie badania skarg, m.in. nieprawidłowe stosowanie środków przymusu bezpośredniego, umożliwianie osadzonym rozmów z obrońcą w minimalnym zakresie przewidzianym przez kodeks karny wykonawczy (raz w tygodniu), obecność kamer w pomieszczeniach przeznaczonych do rozmów z obrońcą, wydawanie za dużej odzieży przed umieszczeniem osadzonego w celi zabezpieczającej, brak pisemnej decyzji o umieszczeniu więźnia w celi monitorowanej, niezabudowane kąciki sanitarne w celach mieszkalnych, nieodpowiednia opieka medyczna.

Narada stanowiła platformę wymiany doświadczeń pomiędzy funkcjonariuszami SW i przedstawicielami RPO w celu efektywnej ochrony praw osób pozbawionych wolności.