Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Abp Desmond Tutu był głównym architektem pojednania między białą i czarną ludnością RPA i wprowadzenia zakazu dyskryminacji rasowej
• Popierał ruch na rzecz stosowania prewencji HIV/AIDS i ruch przeciwko dyskryminacji osób homoseksualnych 
• Laureat Pokojowej Nagrody Nobla, wyróżniony też m.in. Honorowym doktoratem Uniwersytetu Warszawskiego

26 grudnia 2021 r. zmarł jeden z najwybitniejszych współczesnych obrońców praw człowieka arcybiskup Desmond Tutu. Wielki przeciwnik apartheidu, zwolennik pokoju i pojednania, obrońca mniejszości seksualnych, działacz na rzecz prewencji HIV/AIDS. 

Urodzony w 1931 r. był pierwszym czarnoskórym arcybiskupem południowoafrykańskiego Kościoła anglikańskiego. W połowie lat 70. zaangażował się w działania przeciwko segregacji rasowej w RPA, stając się czołową postacią tego ruchu. Jego zasługą jest przeforsowanie wprowadzenia do konstytucji RPA zakazu wszelkiej dyskryminacji. Ocenia się, że stanowcza postawa i odważne działa abp D. Tutu odegrały ogromną rolę w procesie pojednania między białymi i czarnoskórymi, co uchroniło RPA przed chaosem konfliktu etnicznego i być może tragiczna w skutkach wojną domową. Ceniony był również za swój dorobek teologiczny. 

"Odejście do wieczności emerytowanego arcybiskupa Desmonda Tutu zamyka kolejny rozdział w procesie żegnania przez nasz naród całego pokolenia wybitnych Południowoafrykańczyków, którzy pozostawili nam w spadku wyzwoloną RPA" – napisał w okolicznościowym oświadczeniu prezydent tego kraju Cyril Ramaphosa. 

Słynny stał się symbol tęczy, który – zdaniem Tutu – symbolizuje naród RPA.

Abp D. Tutu był też wybitnym obrońcą innych osób prześladowanych w Afryce. Opowiadał się – jak przypominają media na całym świecie – za uznaniem małżeństw tej samej płci i respektowaniem praw ludzi ze środowisk LGBT. Z ogromnym zaangażowaniem działał na rzecz prewencji w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się HIV/AIDS w Afryce, którego pandemia przyniosła miliony ofiar. 

Arcybiskup osierocił żonę, z którą pozostawał w związku małżeńskim od 1955 r. i czwórkę dorosłych dzieci.
Społeczność światowa doceniała zasługi abp D. Tutu na rzecz praw człowieka. W 1984 został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla, uhonorowany został też m.in.  Gandhi Peace Prize i Nagrodą Templetona, a w 2004 roku Uniwersytet Warszawski wyróżnił go Honorowym doktoratem tej uczelni. 

- Czuję się dumny, że moja macierzysta uczelnia dostrzegła i doceniła to, co biskup Tutu robił dla człowieczeństwa, dla pokoju i dla równouprawnienia. Stał się prawdziwym symbolem i inspiracją do walki nie tylko z apartheidem, ale i z innymi zagrożeniami praw człowieka. To jedna z najważniejszych postaci naszej epoki, żegnamy wielkiego człowieka! – podkreślił rzecznik praw obywatelskich dr hab. Marcin Wiącek, prof. UW.