Biuletyn Informacji Publicznej RPO

14 kwietnia 2022 r. zastępcy rzecznika praw obywatelskich Hanna Machińska i Valeri Vachev oraz Marcin Sośniak z Zespołu ds. Równego Traktowania w Biurze RPO odwiedzili podlegające Wojewodzie Mazowieckiemu centrum recepcyjne dla cudzoziemców, mieszczące się w hali EXPO przy ul. Modlińskiej w Warszawie oraz działające przy warszawskim Dworcu Wschodnim miejski punkt informacyjny i punkt humanitarny Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. We wszystkich tych miejscach cudzoziemcom przybywającym z Ukrainy, którzy opuścili ten kraj w poszukiwaniu ochrony przez skutkami wojny, udzielana jest podstawowa pomoc, począwszy od krótkoterminowego zakwaterowania i niezbędnej pomocy materialnej, po informacje konieczne do pozostania w Polsce lub dalszej drogi, do wybranego miejsca pobytu.

W dniu wizyty w hali EXPO przebywało ok. 3500 osób – większość przybyła bezpośrednio z granicy polsko-ukraińskiej, część wcześniej korzystała z podobnej formy pomocy w nieczynnych już centrach recepcyjnych na warszawskim Torwarze i Białołęce. Cała przestrzeń hali została zaadaptowana na potrzeby jej tymczasowych mieszkańców: wydzielono części sypialne, w tym osobne dla matek karmiących i osób głuchych, część cateringową, miejsca, w których dostępna jest pomoc materialna w postaci ubrań i przedmiotów codziennego użytku, liczne punkty informacyjne, w tym punkt porad prawnych, a także część medyczną, odpowiednio odseparowaną od reszty pomieszczeń i gwarantującą pacjentom należytą intymność. W hali urządzono też bibliotekę, w której dzieci i młodzież korzystać mogą z form nauczania zdalnego, dobrze wyposażoną salę zabaw dla najmłodszych dzieci a także przestrzeń sportowo-rekreacyjną. Nad całością czuwa grupa wolontariuszy licząca łącznie ok. 200 osób, pracujących w systemie zmianowym po 30 osób na jednej zmianie, wspierana przez kilkunastu więźniów z Zakładu Karnego na warszawskiej Białołęce.

Na innych zasadach funkcjonuje miejski punkt informacyjny przy Dworcu Wschodnim. Ze wsparcia oferowanego w tym punkcie korzystają przede wszystkim osoby, które na Dworzec Wschodni docierają koleją. Tam czekają na nich wolontariusze, którzy odprowadzają podróżnych do punktu zlokalizowanego w kilku rozstawionych nieopodal dworca namiotach wystawowych. Przy stanowiskach działających w głównym namiocie podróżni mogą uzyskać podstawowe informacje o dostępnym transporcie do wybranych miast w Polsce i Europie czy aktualnych ofertach mieszkaniowych. W punkcie działają też stanowiska kilku organizacji pozarządowych oraz operatorów telefonii komórkowej.

Również w miejskim punkcie informacyjnym podróżni mogą skorzystać z ciepłych posiłków i suchego prowiantu. Przygotowano też strefę zabaw dla dzieci. Codziennie punkt informacyjny odwiedza ok. 500 osób. Dyżury pełni zaś 5 pracowników i pracowniczek urzędu miasta, wspieranych przez wolontariuszy (od trzech do piętnastu osób).

Podróżni, którzy nie mają lub nie znajdą miejsca, w którym będą mogli zatrzymać się na dłużej, z miejskiego punktu informacyjnego kierowani są do centrów recepcyjnych, w tym np. do wspomnianej wyżej hali EXPO. Osoby podróżujące dalej, oczekujące na transport, mogą przebywać w urządzonej w punkcie informacyjnym poczekalni, a jeżeli oczekiwanie ma trwać dłużej niż kilka godzin, mogą udać się do znajdującego się w odległości ok 700 m. puntu humanitarnego WOŚP. W namiocie wystawowym, w którym działa punkt WOŚP, przygotowano dla podróżnych 200 łóżek (z możliwością powiększenia tej liczby).  Zgodnie z założeniem, w tym miejscu podróżni mogą spędzić do 24 godzin, zanim udadzą się w dalszą podróż. W tym czasie, poza częścią noclegową, mają do swojej dyspozycji sanitariaty z prysznicami, strefę gastronomiczną z ciepłymi posiłkami (i możliwością ich odgrzania przez całą dobę), a także punkt zabaw dla dzieci prowadzony przez Caritas.

W trakcie wizyty Zastępcy RPO rozmawiali z przedstawicielami przedsiębiorcy, który jest właścicielem hali EXPO, pracownikami urzędu miasta oraz wolontariuszami. Wszystkim tym osobom, bezgranicznie zaangażowanym w pomoc migrantom, należą się najwyższe wyrazy uznania.