Wzory pisemnych wyjaśnień dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka ws. ich uprawnień i obowiązków oraz zasad przesłuchania. Opinia RPO
Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wzorów pisemnych wyjaśnień dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka co do zakresu ich uprawnień i obowiązków oraz sposobu i warunków przesłuchania (A533).
Marcin Wiącek z satysfakcją odnotował poprawę graficznej dostępności i przejrzystości sporządzonych projektów pouczeń, stosownie do uwag zgłoszonych 6 sierpnia 2024 r. w zakresie zastępowanych wzorów pouczeń. Z ubolewaniem wskazał jednak, że większość uwag zgłoszonych na tamtym etapie wciąż pozostaje aktualna.
Np. załączniki do rozporządzenia w sposób wybiórczy odnoszą się do zakresu uprawnień i obowiązków oraz sposobu i warunków przesłuchania, opisanych w art. 300 § 1-3 k.p.k. Wzory nie uwzględniają częściowo zmian dokonanych ostatnimi nowelizacjami, które weszły w życie 15 lutego 2024 r.
W sposób niekonsekwentny są opisywane uprawnienia obrońcy czy pełnomocnika, występującego obok strony, co może rodzić wątpliwość, że w zakresie, w jakim wzór wyjaśnienia nie odnosi się do reprezentantów procesowych stron, nie posiadają oni uprawnień procesowych do dokonywania w imieniu podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka czynności procesowych.
Brak jest także wskazania odmienności w zakresie form postępowania przygotowawczego, co może rodzić wątpliwości w zakresie uprawnień przysługujących uprawnionemu podmiotowi w śledztwie oraz w dochodzeniu.
RPO szczegółowo przedstawił uwagi w odniesieniu do każdego ze wzorów (w załączniku poniżej).
II.510.1198.2024