Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W marcu 2015 r. Rzecznik zwrócił się do ówczesnego Ministra Administracji i Cyfryzacji z prośbą o podjęcie rozwiązań legislacyjnych dotyczących zwrotu mienia odebranego przez władze PRL kościołom i związkom wyznaniowym w toku powojennych wywłaszczeń i nacjonalizacji.

Zastrzeżenia Rzecznika budziły niektóre aspekty tzw. postępowania regulacyjnego, unormowanego w ustawach regulujących stosunki Państwa z poszczególnymi kościołami i związkami wyznaniowymi, a przede wszystkim brak możliwości zakwestionowania przed sądem orzeczeń wydanych przez tzw. komisje regulacyjne.

Brak takich regulacji Rzecznik ocenił jako niezgodny z Konstytucją, co potwierdza również uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 marca 2013 r., które nie pozostawia wątpliwości, że zagwarantowanie stronom tzw. postępowań regulacyjnych dostępu do sądu jest bezwzględnie konieczne.

Mimo obszernej argumentacji i rangi poruszanych konstytucyjnych zagadnień, w tym dostępu do sądu, prawa do sądowej ochrony własności, prawa da ochrony spraw w toku, zasady równego traktowania kościołów i związków wyznaniowych, Rzecznik nie otrzymał odpowiedzi na swoje wystąpienie. Dlatego zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z ponowną prośbą o przeanalizowanie wszystkich podniesionych tam argumentów oraz ustosunkowanie się do formułowanych w tym piśmie zastrzeżeń. W szczególności odniesienie się do kwestii takiej modyfikacji przepisów przejściowych ustawy o zmianie ustawy o stosunku Państwa do Kościoła w RP, aby jednoznacznie wskazany został organ będący następcą prawnym zlikwidowanej Komisji Majątkowej – w zakresie sądowej kontroli wydawanych przez nią orzeczeń oraz podjęcie działań legislacyjnych celem doprowadzenia wadliwych rozwiązań prawnych do stanu zgodności z konstytucyjnymi gwarancjami ochrony praw i wolności obywateli.