Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jak Polacy odbierają konflikt wokół zmian w sądownictwie? Kto zyskał, a kto stracił w opinii publicznej? Czyje racje i argumenty okazały się bardziej przekonujące? Wreszcie – jakie są oczekiwania dotyczące dalszych prac nad reformą sądownictwa? Centrum badań Opinii Społecznej (CBOS) przedstawiło 1 września wyniki badania przeprowadzonego od 17 do 24 sierpnia na 1009-osobowej  reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski, przeprowadzone metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo.

Mimo postrzeganej potrzeby zmian w funkcjonowaniu polskiego sądownictwa ponad dwie trzecie Polaków (69%) deklaruje poparcie dla decyzji prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowaniu dwóch z trzech ustaw dotyczących zmian w sądownictwie. Decyzję prezydenta jako niesłuszną ocenia jedynie 12% ogółu badanych.

Badani zostali poproszeni o wskazanie, do kogo – jakich osób, instytucji i środowisk – mają zaufanie w kwestii zmian w sądownictwie. Swoje opinie zaznaczali na 7-punktowej skali, na której 1 oznaczało brak zaufania, a 7 – pełne zaufanie.

Rezultaty badania pokazują, że ostry spór polityczny nie przysparza wiarygodności uwikłanym w niego stronom. Jedynie w przypadku prezydenta Andrzeja Dudy, który wetując dwie z trzech ustaw i zapowiadając przedstawienie własnych projektów wyciszył (przynajmniej na jakiś czas) emocje wokół zmian w sądownictwie, odnotowaliśmy przewagę zaufania nad nieufnością, a średnia ocen przekroczyła środek skali (punkt 4).

Na tle innych stosunkowo najmniej krytycznie oceniono Adama Bodnara i Beatę Szydło.

Najgorzej odbierane są partie polityczne.

Analizy statystyczne pokazują, że w świadomości społecznej zasadniczo można mówić o dwóch przeciwstawnych obozach politycznych – dwóch głównych stronach konfliktu politycznego wokół zmian w sądownictwie. Zaufanie do pierwszej ze stron łączy się z nieufnością do drugiej.

Pierwszą stronę konfliktu można określić jako obóz PiS. W jego skład wchodzi także prezydent Andrzej Duda (mimo decyzji o dwóch wetach) oraz ruch Kukiz’15, który w tym kontekście jest jednak postrzegany mniej jednoznacznie.

Druga strona konfliktu to obóz antyPiS, który tworzą: PO, Nowoczesna oraz PSL.

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar i pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf postrzegani są jako stojący z boku ostrego sporu politycznego i w analizie trafili do osobnej kategorii. W tej samej kategorii znalazła się również Komisja Europejska, która jest jednak postrzegana jako bardziej uwikłana w spór polityczny wokół reformy sądownictwa – sprzyjająca opozycji i niechętna obozowi PiS.

Do kogo, do jakich instytucji, środowisk i osób ma Pan(i) zaufanie w kwestii tego, jak należy zmieniać sądownictwo w Polsce?

Średnie na skali od 1 (w ogóle nie mam zaufania) do 7 (mam pełne zaufanie)

Stosunek do wymienionych osób, instytucji i środowisk różnicuje przede wszystkim orientacja polityczna i ideowa, w tym głównie preferencje partyjne.

Zdeklarowani wyborcy PiS mają w kwestii reformy sądownictwa zaufanie do tego ugrupowania i polityków z niego się wywodzących, przede wszystkim do prezydenta Andrzeja Dudy i premier Beaty Szydło. W stosunku do pozostałych osób i instytucji przeważa nieufność.

• Najsilniej jest ona wyrażana wobec PO i Nowoczesnej,
• Najsłabiej zaś wobec ruchu Kukiz’15 i rzecznika praw obywatelskich.

Zwolennicy PO są skłonni ufać Adamowi Bodnarowi, Małgorzacie Gersdorf oraz Komisji Europejskiej.

Dla wyborców Nowoczesnej wiarygodna jest przede wszystkim pierwsza prezes Sądu Najwyższego. 

Zapis działań RPO Adama Bodnara w sprawie reformy sądów można znaleźć poniżej, pod linkiem "Reforma sądów"