Biuletyn Informacji Publicznej RPO

9 września 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich podpisał zarządzenie w sprawie procedury zgłoszeń wewnętrznych dla sygnalistów w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, które realizuje wymogi zawarte w rozdziale 3 ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U. poz. 928). Niniejszy dokument wszedł w życie z dniem 25 września 2024 r.

Do kogo skierowane jest zarządzenie?

Niniejsze zarządzenie dotyczy wyłącznie naruszeń prawa w kontekście związanym z pracą w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. 
Procedura jest zatem skierowana  do następujących kategorii osób, które mogą wejść w posiadanie informacji na temat naruszeń prawa w Biurze, tj.:

1) pracowników Biura, także w przypadku, gdy ich stosunek pracy już ustał;

2) osób świadczących pracę na rzecz Biura na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;

3) kandydatów do zatrudnienia w Biurze, jeśli informacje dotyczące naruszeń pozyskali w trakcie procesu rekrutacji lub innych postępowań poprzedzających nawiązanie stosunku pracy;

4) kontrahentów Biura (wykonawców, zleceniobiorców) - w zakresie w jakim realizowali zadania dla Biura;

5) innych osób współpracujących z Biurem, w szczególności praktykantów i stażystów.

Jaki jest cel zarządzenia?

Celem wprowadzenia procedury zgłoszeń wewnętrznych jest przeciwdziałanie naruszeniom prawa w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich oraz zwiększenie efektywności monitorowania, wykrywania i rozwiązywania sytuacji związanych z naruszeniem prawa. Osoby pracujące dla Biura lub utrzymujące kontakt z organizacją w związku ze swoją działalnością zawodową niejednokrotnie jako pierwsze dowiadują się o zagrożeniach lub szkodach dla interesu Biura. Pracownicy zgłaszający naruszenie prawa działają jako „sygnaliści” i odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu nieprawidłowości. Zgłoszenia wewnętrzne są najlepszym sposobem na przekazanie informacji osobom, które mogą przyczynić się do wczesnego i skutecznego wyeliminowania zagrożeń dla interesu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

Czego może dotyczyć zgłoszenie?

Zgłaszanie naruszeń prawa może w szczególności dotyczyć takich obszarów działania Biura, jak: zamówienia publiczne, wydatkowanie środków publicznych, bezpieczeństwo informacji i ochrona danych osobowych, ochrona poufności i wizerunku, przeciwdziałanie korupcji lub konfliktowi interesów, naruszenie wewnętrznych procedur i standardów przyjętych w Biurze, w tym Kodeksu Etyki,  naruszenie bezpieczeństwa w transporcie, naruszenie ochrony środowiska, zdrowia publicznego, naruszenie bezpieczeństwa w sieci i w systemach teleinformatycznych.

Jak dokonać zgłoszenia naruszenia prawa?

Na podstawie § 5 ust. 1 zarządzenia dotyczącego procedury zgłoszeń wewnętrznych dla sygnalistów w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich mogą Państwo dokonać zgłoszenia naruszenia prawa w formie:

• ustnego zgłoszenia do protokołu, które zostanie sporządzone przez Pełnomocnika do przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych, z wykorzystaniem Karty zgłoszenia;
• wypełnienia Formularza Zgłoszenia Naruszenia Prawa, stanowiącego załącznik nr 2 do zarządzenia (skrzynka, do której będą mogli Państwo wrzucać zgłoszenia, pojawi się w holu przy wejściu głównym do Biura, w budynku przy al. Solidarności 77 w Warszawie, po zakończeniu remontu);
• interaktywnego formularza – jeżeli są państwo pracownikami Biura i mają Państwo dostęp do intranetu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

Jak przebiega procedura rozpatrywania zgłoszenia?

Zgłoszenia będą przyjmowane przez Pełnomocnika ds. zgłoszeń wewnętrznych, który w ciągu 7 dni od jego złożenia potwierdzi przyjęcie zgłoszenia lub wezwie do uzupełnienia braków formalnych. Następnie zgłoszenie zostanie rozpatrzone przez Komisję ds. działań następczych, która wyjaśni sprawę w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia postępowania. Komisja, w terminie 3 miesięcy od dnia potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia, powinna przekazać sygnaliście informację zwrotną, a niezależnie od tego – informację o ostatecznym wyniku postępowania wyjaśniającego wszczętego na skutek zgłoszenia.

Jakie prawa przysługują sygnaliście?

Sygnalista podlega ochronie określonej w przepisach rozdziału 2 ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów od chwili dokonania zgłoszenia, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia i że stanowi informację o naruszeniu prawa.

Pełnomocnik ds. zgłoszeń wewnętrznych

W razie jakichkolwiek wątpliwości wobec Procedury zgłoszeń wewnętrznych w każdym momencie mogą zgłosić się Państwo do Pełnomocnika ds. zgłoszeń wewnętrznych - Piotra Szczepaniaka z Wydziału Prawnego BDG BRPO, który udzieli Państwu niezbędnych informacji.