Sprawa opłat za ogrzewanie mieszkań. Kolejne wystąpienie RPO do Ministra Energii
- Ludzie skarżą się na nieprawidłowości w rozliczeniach za ogrzewanie mieszkań w budynkach
- Są zmuszani do ponoszenia kosztów za ciepło, którego nie dało się dostarczyć lub latem
- Nie ma bowiem regulacji prawnych określających sposób funkcjonowania i użytkowania podzielników kosztów ciepła w lokalach mieszkalnych i użytkowych
- Od lat RPO wskazuje władzom na potrzebę uregulowania zasad rozliczania tych kosztów z indywidualnymi odbiorcami
Kwestia podzielników kosztów ciepła dla rozliczania kosztów ogrzewania lokali mieszkalnych i użytkowych w budynkach wielolokalowych wciąż jest tematem skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich. W licznych wystąpieniach generalnych Rzecznik wskazywał na potrzebę uregulowania zasad rozliczania z indywidualnymi użytkownikami. Jednak mimo kolejnych nowelizacji Prawa energetycznego, takich uregulowań wciąż nie ma.
Problem ten Rzecznik poruszył ponownie w wystąpieniu do ministra energii 2 listopada 2017 r. Wskazywał, że zastosowanie podzielników kosztów ciepła w założeniu miało dostosować rachunki do indywidualnego zużycia i promować energooszczędność. Wprawdzie podzielniki, montowane na grzejnikach centralnego ogrzewania w lokalach, nie są urządzeniami pomiarowymi, jednak umożliwiają ustalenie udziału zużycia ciepła przez lokal w budynku, a tym samym służą do podziału kosztów energii cieplnej pomiędzy poszczególnych użytkowników.
Ze względu na fakt, iż w starszym budownictwie korzystanie z ciepła związane jest ze wspólną w budynku instalacją przesyłową (tzw. „piony”), a w konsekwencji nie ma technicznej możliwość pomiaru ciepła dostarczanego do każdego z lokali z osobna przy wykorzystaniu ciepłomierzy, stosowany w Europie Zachodniej system rozliczeń indywidualnego zużycia ciepła oparty na wskazaniach podzielników kosztów ciepła został zaadaptowany przez właścicieli i zarządców. Jest on powszechnie stosowany, zwłaszcza w zasobach spółdzielczych.
Skarżący zwracają jednak uwagę na krzywdzące nieprawidłowości w rozliczeniach za ciepło, których efektem są wysokie dopłaty, wynoszące nawet kilka tysięcy zł w okresie rozliczeniowym. Wskazują, że są zmuszani do ponoszenia kosztów ciepła, którego nie ma możliwości dostarczenia do zajmowanego lokalu lub za rejestrowanie zużycia ciepła także w okresie letnim. Często wysokość dopłat kilkakrotnie przewyższa koszty ogrzania lokalu przy wykorzystaniu prądu lub węgla. W efekcie część użytkowników lokali, nie mogąc podołać nadmiernym kosztom, „zakręca” grzejniki, co przyczynia się do zawilgocenia i zagrzybienia lokali.
Systemy rozliczeń oparte na wskazaniach podzielników kosztów ciepła, nie dają użytkownikom mieszkań poczucia rzetelnego rejestrowania zużycia. Zdaniem skarżących nieprawidłowości często są wynikiem wadliwych regulaminów rozliczeń kosztów, w tym ustalanych przez właściciela lub zarządcę współczynników wyrównawczych zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikających z położenia lokalu w budynku. Skarżący podnoszą też, że ten system rozliczania jest stosowany bez uprzedniej termomodernizacji budynków.
W odpowiedzi na to wystąpienie minister 30 listopada 2017 r. poinformował o powołaniu w Ministerstwie Energii Grupy Roboczej ds. określenia wytycznych dla indywidualnego rozliczania kosztów zakupu ciepła w budynkach wielolokalowych. Jej zadaniem jest m.in. przygotowanie wymagań dla instalacji rozprowadzających ciepło w budynkach wielolokalowych, a także szczegółowych wymagań dla właścicieli lub zarządców budynku w zakresie zasad podziału kosztów zużycia energii cieplnej, zapewniających przejrzystość i dokładność rozliczania indywidualnego za pomocą wykorzystywanych podzielników kosztów.
W zwiazku z tym zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do ministra Krzysztofa Tchórzewskiego o informacje, na jakim etapie znajdują się prace Grupy Roboczej. Chodzi zwłaszcza o to, czy określono wytyczne dla indywidualnego rozliczania kosztów zakupu ciepła w budynkach wielolokalowych.
IV.7215.186.2016