Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Warunkiem adopcji zwierzęcia w schronisku dla zwierząt w Bytomiu jest m.in. odpowiedź na pytanie: "Czy w twojej rodzinie jest ktoś, kto wymaga lub wymagał w przeszłości leczenia psychiatrycznego? Jeżeli tak – jakie to schorzenie?"
• Może to być odebrane jako forma stygmatyzacji osób, które były lub są w kryzysie zdrowia psychicznego.
• Choć przeciwwskazań zdrowotnych do posiadania zwierzęcia może być wiele, ankieta zdaje się za nie uznawać jedynie te wynikające z zaburzeń zdrowia psychicznego
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Krzywoń występuje do prezydenta Bytomia Mariusza Wołosza  
• AKTUALIZACJA 1.07.2025: Pytanie dotyczące danych wrażliwych zostało usunięte - informuje Urząd Miasta Bytomia

Do RPO trafiła skarga związana z funkcjonowaniem bytomskiego schroniska dla bezdomnych zwierząt i grzebowiska dla zwierząt. 

Zgodnie z zarządzeniem prezydenta miasta z 13 grudnia 2023 r., jednym z podstawowych zadań schroniska jest "przekazywanie ze schroniska zwierząt do adopcji osobom zainteresowanym ich posiadaniem, zdolnym zapewnić im należyte warunki bytowania". 

Ze stron internetowych schroniska wynika, że w ramach sprawdzenia możliwości „zapewnienia należytych warunków bytowania” zwierząt oddawanych do adopcji podmiot zarządzający placówką wprowadził ankietę przedadopcyjną. 

Obok pytań m.in. o warunki mieszkaniowe, czy świadomość obowiązków związanych z posiadaniem zwierzęcia, jest również jedno budzące  istotne wątpliwości. Wymogiem adopcji jest  bowiem obowiązek odpowiedzi na pytanie, cyt. „Czy w twojej rodzinie jest ktoś, kto wymaga lub wymagał w przeszłości leczenia psychiatrycznego? Jeżeli tak – jakie to schorzenie?”.

Abstrahując od potrzeby przetwarzania  tego rodzaju, bardzo szczegółowych i wrażliwych, danych na potrzeby oddania zwierzęcia do adopcji, ZRPO wskazuje, że pytanie to może zostać odebrane jako forma stygmatyzacji osób, które były lub są w kryzysie zdrowia psychicznego. Jakkolwiek przeciwwskazań zdrowotnych do posiadania zwierzęcia może być wiele, autor ankiety z niewiadomych względów zdaje się uznawać za nie jedynie wynikające z zaburzeń zdrowia psychicznego.

ZRPO Adam Krzywoń zwraca się do prezydenta Bytomia o zbadanie tej praktyki i podjęcie odpowiednich działań, stosownie do posiadanych kompetencji nadzorczych wobec schroniska Prosi również  o stanowisko w sprawie.

Odpowiedź  Agnieszki Peczyńskiej-Korczak, kierownik Referatu Przyrody w Urzędzie Miasta

W nawiązaniu do pisma z dnia 21 maja 2025 r. (data wpływu do tut. Urzędu) w  sprawie ankiety przedadopcyjnej psa i kota ze Schroniska dla bezdomnych zwierząt w Bytomiu, Referat Przyrody informuje, że pytanie dot. danych wrażliwych „Czy w twojej rodzinie jest ktoś, kto wymaga lub wymagał w przeszłości leczenia psychiatrycznego? Jeżeli tak - jakie to schorzenie?”, zostało usunięte.

Intencją zadanego w ankiecie pytania była ochrona zwierzęcia przed ukrytymi schorzeniami czy dysfunkcją nowego właściciela. W latach ubiegłych miały miejsce sytuacje, gdzie adoptowane zwierzę nie było odpowiednio traktowane, a jedynym jego doświadczeniem były traumatyczne warunki bytowe. Humanitarne podejście oraz należyta uwaga jakiej niejednokrotnie wymaga adoptowany pies/kot jest wytyczną dobrej adopcji.

Po konsultacji z biurem prawnym tut. Urzędu, ankieta przedadopcyjna zmieniła swoją formę - w załączniku przesyłamy wersję poprawioną.

V.815.6.2025