Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do Trybunału Konstytucyjnego trafiła skarga konstytucyjna na przepis nakazujący umorzenie postępowania cywilnego po jego zawieszeniu w terminie liczonym od wydania postanowienia o zawieszeniu, a nie od jego doręczenia stronie
• Do sprawy przystąpił Rzecznik Praw Obywatelskich, wnosząc o uznanie niekonstytucyjności art. 182 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego - w zakresie, w jakim nakazuje umorzenie postępowania zawieszonego uprzednio na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 Kpc po upływie 3 miesięcy, liczonych od „daty postanowienia” rozumianego jako data jego wydania - jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP

Obywatelka złożyła do TK skargę konstytucyjną. Wniosła o stwierdzenie, że art. 182 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim skutkuje on obligatoryjnością umorzenia postępowania po upływie wskazanego w nim terminu, liczonego od daty postanowienia rozumianego jako data jego wydania, a nie data jego uprawomocnienia się - jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

RPO Marcin Wiącek zgłosił udział w tym postępowaniu TK (sygn. akt SK 40/23). 

W pisemnym uzasadnieniu stanowiska RPO wskazano m.in, że skargą konstytucyjną obywatelka wniosła o stwierdzenie, że art. 182 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim skutkuje on obligatoryjnością umorzenia postępowania po upływie wskazanego w nim terminu, liczonego od „daty postanowienia" rozumianego jako data jego wydania, a nie data jego uprawomocnienia się, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Zasadniczo popierając wniosek skargi i pozostając w jego granicach, Rzecznik doprecyzowuje zaskarżoną normę prawną w ten sposób, że zawęża ją do zakresu uwzględniającego uprzednią podstawę zawieszenia. W sprawie będącej tłem skargi konstytucyjnej przyczyną zawieszenia postępowania było bowiem niewykonanie zarządzeń sądu, czyli podstawą zawieszenia był art. 177 § 1 pkt 6 kpc.

Umorzenie postępowania po uprzednim jego zawieszeniu na skutek niestawiennictwa stron bądź tylko powoda (art. 177 § 1 pkt 5 kpc) pozostaje poza zakresem niniejszej skargi.

Odmiennie niż wniosek skargi konstytucyjnej, Rzecznik nie wskazuje początku biegu terminu, od jakiego należy obliczać trzymiesięczny okres spoczywania sprawy bez biegu. Zdaniem Rzecznika, określenie tego terminu należy do ustawodawcy pozytywnego; konieczne jest natomiast, aby termin ten spełniał określone warunki, których obecne brzmienie art. 182 § 1 pkt 1 kpc nie spełnia.

Szczegóły argumentacji RPO - w załączniku.

IV.511.194.2023