Biuletyn Informacji Publicznej RPO
Powódź a termin Lekarskiego Egzaminu Końcowego. Wystąpienie do MZ i odpowiedź
Data:
- Osoby z rejonów objętych powodzią miały trudności z dotarciem na Lekarski Egzamin Końcowy do wyznaczonych lokalizacji, znacząco oddalonych od miejsca zamieszkania
- W świetle ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty stan klęski żywiołowej nie stanowi przesłanki do zmiany terminu egzaminu przez Ministra Zdrowia
- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich spytało resort, czy jest rozważana stosowna zmiana przepisów
- Dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych MZ odpowiedział, że nie są prowadzone prace legislacyjne mające na celu zmianę przepisów dotyczących ogłaszania terminów egzaminów
Do RPO docierają sygnały, że osoby z rejonów objętych powodzią miały trudności z dotarciem na Lekarski Egzamin Końcowy do wyznaczonych innych lokalizacji, czyli Lublina czy Warszawy, znacząco oddalonych od miejsca zamieszkania.
Mimo wielokrotnego kontaktu z Centrum Egzaminów Medycznych o przydzielenie miejsca egzaminu bliżej Wrocławia, np. Poznania, Gliwic lub Katowic, czy możliwości wymiany miejsca zdawania egzaminu z osobami, którzy z różnych przyczyn nie dotrą na niego, Centrum uznało za niemożliwe z powodów organizacyjnych działania w celu przeprowadzenie egzaminu LEK w lokalizacji bardziej dogodnej dla osób z rejonów dotkniętych powodzią.
Zgodnie z art. 14a ust. 5a ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty zmiana terminu egzaminu może nastąpić na skutek decyzji ministra ds. zdrowia w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Ustawa nie przewiduje możliwości zmiany terminu egzaminu z uwagi na wystąpienie nadzwyczajnych innych sytuacji, które noszą znamiona klęski żywiołowej np. powodzi.
Według rozporządzenia wydanego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. w południowo-zachodniej Polsce, w celu zapobieżenia jej skutkom oraz w celu ich usunięcia, wprowadzono stan klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego oraz śląskiego na 30 dni. Niestety, stan klęski żywiołowej, nie stanowi w świetle przepisów ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty przesłanki do zmiany terminu egzaminu przez ministra.
Według RPO ustawodawca powinien być konsekwentny przy wskazywaniu przesłanek dających możliwość zmiany terminu egzaminu, uwzględniając nie tylko stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, ale również inne nadzwyczajne sytuacje niosące znamiona klęski żywiołowej, rozumianej jako katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, w sposób obiektywny uniemożliwiających dotarcie na egzamin.
Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO Piotr Mierzejewski prosi Mariusza Klenckiego, dyrektora Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych w MZ o stanowisko, zwłaszcza, czy resort rozważa stosowne zmian legislacyjne.
Odpowiedź Mariusza Klenckiego, dyrektora Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych w MZ
Egzamin LEK jest zdawany przez wszystkich lekarzy w tym samym terminie w całej Polsce i rozpoczyna się o tej samej godzinie a zgodnie z art. 14a ust 2a ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2024 r. poz. 1287) terminy LEK i LDEK dyrektor CEM ogłasza co najmniej na 6 miesięcy przed planowanym egzaminem.
Jedynie w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii minister właściwy do spraw zdrowia może zmienić terminy, o których mowa w art.14a ust.2 i 5. Unormowania tego nie można odnosić do innych stanów faktycznych. Zatem nie ma podstawy prawnej do zmiany terminu LEK.
Jak wynika z powyższego, przygotowanego egzaminu LEK i LDEK nie da się przełożyć z dnia na dzień, proszę pamiętać, że chodzi o egzamin, który odbywa się w całej Polsce i jest to duże logistyczne przedsięwzięcie, które ma spowodować, aby wszyscy lekarze w Polsce mieli w równym stopniu szansę uzyskania dobrego wyniku tego egzaminu. Należy zwrócić uwagę, że główną funkcją tego egzaminu jest kwalifikacja w procesie przyznawania miejsc rezydenckich. Jest to zatem egzamin o charakterze konkurencyjnym. Przygotowania do LEK trwają wiele tygodni, gdyż wiąże się to z wynajmem odpowiednio przygotowanych sal na egzaminy oraz zebraniem w tym samym czasie wszystkich członków komisji danego egzaminu.
W zaistniałej sytuacji powodziowej na południu Polski, w celu zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego jedyne co mógł zrobić Dyrektor CEM, po konsultacji z Dolnośląskim Urzędem Wojewódzkim oraz lokalnym Sztabem Kryzysowym, działając z Ministerstwem Zdrowia to podjąć decyzje o relokacji zdających lekarzy do innych miejscowości, wykorzystując wszystkie możliwe i dostępne miejsca, w których da się przeprowadzić egzamin.
Mając na uwadze uciążliwości związane z koniecznością przemieszczania się zdających lekarzy do innych lokalizacji starano się, aby jak najwięcej z tych osób przenieść do miejscowości znajdujących się relatywnie blisko Wrocławia tj. do Gorzowa Wlkp., Tychów, Gliwic czy Katowic. Warto zaznaczyć, że CEM miało na te działania zaledwie kilka dni a dotyczyło to 1000 osób. Oczywiście część z tych osób została skierowana do Lublina i Warszawy, gdyż tylko tam można było w tak krótkim czasie znaleźć odpowiednie duże sale spełniające wymagania egzaminacyjne.
Informację o zmianie miejsca CEM przekazał lekarzom 17 września 2024 r., 5 dni przed planowanym egzaminem dając tym samym lekarzom czas na przygotowanie się do zmiany miejsca zdawania LEK-u.
Inną alternatywą na zaistniałą sytuację byłoby całkowite odwołanie egzaminu dla osób zamierzających go składać we Wrocławiu.
Dodatkowo należy wskazać, że w związku z powodzią w południowo-zachodniej Polsce na niecały tydzień przed terminem egzaminu okazało się, że wcześniej zarezerwowane sale nie będą dostępne. Pomimo to CEM zdołało znaleźć rezerwy w innych obszarach kraju i udostępnić odpowiednie miejsca 1096 zdającym pierwotnie przypisanym do Wrocławia. Jak się okazało z możliwości tej skorzystało 669 spośród nich. Jest to stosunkowo duża grupa, zważywszy, że frekwencja na LEK nie przekroczyła w ubiegłym roku 85%. Należy przy tym podkreślić, że zmiana terminu egzaminu uderzyłaby w 90% pozostałych lekarzy i studentów, którzy zgłosili się do ostatniego LEK w innych regionach kraju. Jest to związane z faktem, że 1 października rozpoczyna się postępowanie kwalifikacyjne do rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego, w którym wynik LEK pozostaje głównym kryterium. Dla młodych lekarzy, którzy wezmą udział w tym postępowaniu przesunięcie LEK o miesiąc byłoby w istocie tożsame z jego odwołaniem. Stanowisko to podzieliła Naczelna Izba Lekarska w wypowiedzi swojego rzecznika oraz Porozumienie Rezydentów wg https://www.rynekzdrowia.pl/Nauka/Ponad-piecset-kilometrow-zeby-zdawac-LEK-
Warto też przypomnieć ze zgodnie z art. 14a ust 11 ww. ustawy bezpłatne złożenie po raz drugi zgłoszenia do LEK jest możliwe jedynie w przypadku braku zaliczenia tego egzaminu w pierwszym podejściu albo nieprzystąpienia do niego. Wynika z tego, że jeżeli osoba zgłosiła się do LEK po raz pierwszy i następnie do niego nie przystąpiła np. z powodu trudności z dojazdem spowodowanym powodzią, to kolejne zgłoszenie będzie wolne od opłaty zgłoszeniowej.
Jednocześnie informujemy, że nie są prowadzone prace legislacyjne mające na celu zmianę przepisów dotyczących ogłaszania terminów LEK i LDEK.
V.7014.17.2024
Załączniki:
Data:
Operator: Łukasz Starzewski