Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Ochrona praw osób z niepełnosprawnością jest jednym z priorytetów Marcina Wiącka. Największym wyzwaniem dotyczącym ich praw są trzy kwestie: zmiana systemu orzekania o niepełnosprawności, deinstytucjonalizacja i zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia systemem wspieranego podejmowania decyzji. Działania państwa w różnych obszarach wymagają uwzględnienia potrzeb i możliwości osób z różnymi niepełnosprawnościami.

Celem wyrażonym w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami niezależnego życia oraz możliwości udziału we wszystkich aspektach życia społecznego na zasadzie równości z innymi osobami. W Polsce brakuje jednak świadomości szczególnych potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Z perspektywy niektórych, wybory osób z niepełnosprawnością mogą wydawać się niewłaściwe, błędne i szkodliwe dla tych osób. W takich sytuacjach chcą zastąpić ich decyzję – własną. Osoby z niepełnosprawnością chcą być traktowane jak każdy inny człowiek. To człowiek powinien być w centrum – on, jego potrzeby i decyzje. Wsparcie, jakie otrzymuje, powinno być dostosowane do jego indywidualnych potrzeb i decyzji. Potrzebna jest zmiana sposobu myślenia o niepełnosprawności.

Marcin Wiącek powołał Monikę Wiszyńską-Rakowską na stanowisko Pełnomocnika do spraw wdrażania postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami 7 grudnia 2022 roku. Monika Wiszyńska-Rakowska zajmuje się koordynowaniem w Biurze RPO działań dotyczących praw osób z niepełnosprawnościami. Podejmuje działania mające na celu wdrażanie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, a także upowszechnianie wiedzy o zawartych niej zobowiązaniach i wytycznych. Koordynuje wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach dotyczących praw osób z niepełnosprawnościami, w szczególności do organów, organizacji lub instytucji, w których działalności RPO stwierdził naruszenie wolności i praw człowieka i obywatela, a także opiniowanie obowiązujących lub projektowanych regulacji w tym zakresie. Współpracuje też z organami władzy publicznej, instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz osób z niepełnosprawnościami.