Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie ze skargi konstytucyjnej (sygn. SK 67/25)

Marcin Wiącek przedstawił stanowisko, że art. 31za ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - rozumiany w ten sposób, że odnosi się on także do biegu terminów przedawnienia karalności deliktów administracyjnych - jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP.

Komisja Nadzoru Finansowego ukarała skarżącą administracyjną karą pieniężną.  Zarówno organ, jak i sądy administracyjne stanęły na stanowisku, że bieg terminu przedawnienia karalności został przerwany na mocy art. 31za ust. 1 uCOVID. 

Problemem konstytucyjnym w sprawie jest dopuszczalność uzależnienia biegu terminu przedawnienia karalności deliktów administracyjnych, za które kary wymierza KNF, od:

• wprowadzenia lub zniesienia mocą rozporządzenia Ministra Zdrowia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii;
• wydania albo zaniechania wydania przez Komisję decyzji załatwiającej sprawę, dokonania czynności, wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie albo wniesienia sprzeciwu.

W ocenie RPO ustawodawca był uprawniony do wydłużenia terminu przedawnienia karalności deliktów administracyjnych, za których popełnienie kary wymierza KNF. Niemniej forma, w jakiej tego dokonał, musi być uznana za naruszającą art. 2 Konstytucji RP, głównie wynikającą z niego zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego

Ich  naruszenie przez art. 31za ust. 1 ustawy wynika z faktu, że do określenia ram czasowych wstrzymania biegu, odsyła w pierwszej kolejności ("w przypadku ogłoszenia zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii bieg terminów […] nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii") do rozporządzeń MZ wydawanych w oparciu o art. 46 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, a w drugiej kolejności, uzależnia ich bieg od dyskrecji KNF ("chyba że Komisja Nadzoru Finansowego wyda decyzję załatwiającą sprawę, dokona czynności, wyda decyzję lub postanowienie kończące postępowanie w sprawie albo wniesie sprzeciw"). W konsekwencji adresat normy nie jest w stanie przewidzieć ram czasowych swojej odpowiedzialności.

(szczegóły w załączonym piśmie procesowym do TK)

V.510.105.2025