Biuletyn Informacji Publicznej RPO

2 września 2025 r. rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek uczestniczył w XXXIV Forum Ekonomicznym w Karpaczu. Tematem przewodnim tego trzydniowego wydarzenia był „Czas transformacji - jaka będzie Europa przyszłości?

Rzecznik wziął udział w panelu dyskusyjnym zatytułowanym „Prawa człowieka w erze globalnych napięć – iluzja czy rzeczywistość?”. W swoim wystąpieniu skupił się problematyce ścigania zbrodni międzynarodowych, zwracając uwagę na luki w prawie, które to utrudniają.

Marcin Wiącek mówił o odpowiedzialności przedstawicieli władz rosyjskich, w szczególności prezydenta Władimira Putina, za działania w Ukrainie. Wskazał na problemy związane z przysługującym Rosji prawem weta na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ, a także brakiem jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze do ścigania władz rosyjskich za zbrodnię agresji. Wynika to z braku ratyfikacji przez Rosje i Ukrainę Statutu Rzymskiego, który jest podstawą funkcjonowania MTK. RPO wspomniał przy tym o podpisanym przez Ukrainę i Radę Europy w czerwcu br. porozumieniu dotyczącym utworzenia specjalnego trybunału ad hoc do spraw zbrodni agresji przeciwko Ukrainie. Jednak również ten trybunał nie będzie mógł osądzić prezydenta Rosji za agresję - dopóki przysługuje mu immunitet wynikający z pełnienia funkcji głowy państwa.

Rzecznik zwrócił też uwagę, że wykonanie zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego często zależy od dobrej woli państw i uwarunkowań politycznych. Sytuacja ta wskazuje na słabość prawa międzynarodowego i międzynarodowego systemu odpowiedzialności za zbrodnie wojenne i skłania do refleksji nad jego reformą. 

Forum Ekonomiczne organizowane przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich to największa konferencja w Europie Środkowo-Wschodniej. Od ponad 30 lat skupia liderów politycznych, gospodarczych i społecznych pochodzących z całego świata. Misją Forum jest budowanie przyjaznego klimatu dla rozwoju współpracy politycznej i gospodarczej pomiędzy państwami Unii Europejskiej i ich sąsiadami.