Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek uczestniczył w XVII Europejskim Kongresie Gospodarczym (EEC), który odbył się 23-25 kwietnia 2025 r. w Katowicach.

Uczestnicy wydarzenia debatowali w ponad 180 sesjach panelowych, podczas których poruszyli liczne tematy dotyczące m.in. bezpieczeństwa gospodarczego i energetycznego, zielonej transformacji, polityki gospodarczej i gospodarczej współpracy międzynarodowej, a także inwestycji i rozwoju oraz cyfryzacji, technologii przyszłości i ich biznesowego wykorzystania.

Rzecznik wziął udział w panelu „Prawo, gospodarka, przedsiębiorczość”, którego uczestnicy rozmawiali o bezpieczeństwie prawnym prowadzenia działalności gospodarczej w świetle polskiego prawa i praktyki jego stosowania, braku stabilności otoczenia prawnego przedsiębiorczości i gospodarki, a także nadużywaniu instytucji tymczasowego zatrzymania w sprawach gospodarczych.

Rozpoczynając swoje wystąpienie, Marcin Wiącek wskazał, że znaczna cześć pomysłów dotyczących deregulacji była postulowana przez jego urząd w ostatnich latach. Zwrócił uwagę między innymi na problem instrumentalnego wszczynania postępowań karnoskarbowych, służących jedynie unicestwieniu biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych obywateli. RPO przystąpił w tej sprawie do postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.  – Przedawnienie jest bardzo ważne, gdyż pozwala podatnikom na nabranie pewności co do swoich zobowiązań wobec fiskusa po paru latach – mówił rzecznik.

Marcin Wiącek odniósł się również do zbyt szybkich zmian w prawie spowodowanych krótkim vacatio legis. Przywołał w tym kontekście reformę podatkową tzw. „Polskiego Ładu”. Rzecznik wskazał, że bezpośrednio po jej wejściu w życie Biuro RPO zanotowało skokowy wzrost liczby skarg od obywateli, którzy zwracali uwagę, że ich wynagrodzenia brutto zmalały – mimo, że reforma była komunikowana jako obniżka podatków. – Przemilczano fakt, że zlikwidowano możliwość odliczenia od podatku składki zdrowotnej, co doprowadziło do podwyższenia podatku. Jest to przykład naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa – mówił RPO. 

Rzecznik odniósł się także do praktyki nadmiernego stosowania tymczasowego aresztowania – również w sprawach gospodarczych. Wskazał, że ten środek zapobiegawczy jest stosowany niezwykle pochopnie. Rzecznik wyraził nadzieję, że procedowane obecnie w Sejmie projekty zmian w przepisach dotyczących tymczasowego aresztowania doprowadzą do ograniczenia tego zjawiska. Marcin Wiącek odniósł się przy tej okazji do pomysłu, by niektóre czyny zabronione związane z działalnością gospodarczą zdepenalizować, zamiast tego regulując odpowiedzialność za nie mniej represyjnym prawem administracyjnym.

– Obywatelom i przedsiębiorcom brakuje pewności, że to, co robią, jest zgodne z prawem i nie spotka się z negatywną reakcją państwa – powiedział Marcin Wiącek, podsumowując swoją wypowiedź.