Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Aby obywatel Białorusi, który ma także obywatelstwo RP, mógł wymienić białoruskie prawo jazdy na polskie, musi pojechać do Białorusi 
• Tymczasem osobiste stawiennictwo wnioskodawcy w tym kraju nie jest  możliwe z uwagi na toczące się tam wobec niego polityczne postępowanie karne wskutek udziału w protestach w 2020 r. 
• Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich występuje w tej sprawie do Ministerstwa Infrastruktury

Do  RPO wpłynął wniosek obywatela Białorusi ws. braku możliwości wymiany na polski dokument białoruskiego prawa jazdy, w kontekście projektowanej przez MI zmiany § 9 ust. 11 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami. Projekt z 7 maja 2024 r., poz. 55 wykazu prac legislacyjnych MI, ma na celu wzmocnienie ochrony obywateli Białorusi.

Wnioskodawca opisał postępowanie w swojej sprawie o wymianę białoruskiego prawa jazdy. Zakończono je ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego, utrzymującą w mocy decyzję Starosty o odmowie wymiany dokumentu na polskie prawo jazdy. Powodem odmowy był braku potwierdzenia przez białoruskie władze autentyczności prawa jazdy wydanego w tym kraju. Starosta  dwukrotnie zwracał się do Ambasady Republiki Białorusi w Warszawie o takie potwierdzenie i dwukrotnie otrzymał odpowiedź o braku takiej możliwości i o wymogu osobistego stawiennictwa wnioskodawcy  we właściwej jednostce ds. praw jazdy w Białorusi. 

Tymczasem osobiste stawiennictwo wnioskodawcy w tym kraju nie jest  możliwe z uwagi na toczące się tam wobec niego polityczne postępowanie karne na skutek udziału w protestach w 2020 r. Jednocześnie, w związku z posiadanym przez wnioskodawcę obywatelstwem polskim, nie ma możliwości zastosowania wobec niego wyjątku z § 9 ust. 11 pkt 1 i 2 wskazanego rozporządzenia MIiB. 

W sytuacji takiej jak wskazana, na gruncie polskich przepisów prawa do momentu utraty ważności zagranicznego prawa jazdy (co w przypadku wnioskodawcy nastąpi za 7 lat), nie ma możliwości uzyskania jego polskiego odpowiednika. Tymczasem dla wielu osób, w tym dla wnioskodawcy, wykonujących działalność przewozu drogowego, posiadanie polskiego prawa jazdy jest niezbędne do prowadzenia działalności zarobkowej.

Dyrektor Zespołu  Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura RPO Piotr Mierzejewski pyta dyrektor Departamentu Transportu Drogowego MI Renatę Rychter, czy resort rozważa wprowadzenie regulacji, które umożliwiałaby osobom znajdującym się w takiej sytuacji uzyskanie polskiego prawa jazdy. Biorąc pod uwagę niedawną zmianę przepisów wprowadzających obowiązek posiadania polskiego prawa jazdy przez osoby wykonujące przewóz drogowy, jest prawdopodobne, że takich wniosków do RPO będzie więcej.

V.511.327.2024