Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, że cudzoziemka, która jest ofiarą przemocy i z tej racji objęta jest ochroną uzupełniającą, ma prawo do świadczeń rodzinnych, pomimo, że jej mąż – sprawca przemocy nie przebywa na terenie Polski.

Kobieta musiała uciekać z dziećmi ze swojego kraju przed znęcającym się nad rodziną mężem. Państwo polskie udzieliło im ochrony uzupełniającej uznając, że powrót cudzoziemki do kraju pochodzenia narazi ją na rzeczywiste ryzyko nieludzkiego i poniżającego traktowania.

Po zamieszkaniu w Polsce kobieta wystąpiła o przyznanie świadczeń rodzinnych, Burmistrz, a następnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze, odmówili jej jednak prawa do świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami na troje dzieci, ponieważ mąż nie zamieszkuje wraz z członkami rodziny na terytorium Polski.

Na podstawie skargi wniesionej przez Kolegium sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. Sąd oddalił skargę. W tej sytuacji Kolegium złożyło skargę kasacyjną do NSA od tego wyroku argumentując, że z ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika, że prawo do świadczeń z tej ustawy uzależnione jest od spełnienia warunku, aby na terytorium Polski przebywali wszyscy członkowie rodziny.

Rzecznik zgłosił udział w tym postepowaniu przed NSA wskazując, że prezentowane w skardze kasacyjnej stanowisko, oparte na ścisłej wykładni językowej przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, pozostaje w sprzeczności z celami tej ustawy oraz przepisami konstytucji.

W wyroku z dnia 10 stycznia br. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę  kasacyjną Kolegium, podzielając argumentację przedstawioną przez Rzecznika Praw Obywatelskich oraz opierając rozstrzygnięcie na prokonstytucyjnej wykładni przepisów ustawy, dającej podstawę do przyznania świadczeń rodzinnych pomimo tego, że na terytorium Polski nie przebywają wszyscy członkowie rodziny cudzoziemki ubiegającej się o świadczenia rodzinne.