PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
WAŻNE. SAVE THE DATE. 13 i 14 grudnia odbędzie się w Warszawie III Kongres Praw Obywatelskich organizowany przez rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara. Rejestracja na wydarzenie rozpocznie się wkrótce.
Obywatele stracili część nieruchomości, którą państwo wywłaszczyło pod budowę drogi na mocy tzw. specustawy drogowej z 2003 r. Nieruchomość nie wróciła do właścicieli - mimo że stała się zbędna na cel wywłaszczenia, bo droga powstała tylko na jej części. Ich skargę konstytucyjną poparł RPO. (więcej)
15-latek trafił do Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, bo w sieci złożył propozycję seksualną 13-latce. W efekcie może być identyfikowany jako osoba zaburzona na tle seksualnym – tymczasem nie stanowi on zagrożenia. Jego czyn, za który wyraził skruchę, miał charakter jednorazowy i wynikał z niedojrzałości emocjonalnej. Rzecznik ocenił, że wpis do Rejestru rodzi dlań niewspółmiernie surowe skutki i wniósł, by sąd go z niego wykreślił. (więcej)
Proszę zmienić decyzję w sprawie kobiet z rocznika’53 – apeluje RPO do premiera Mateusza Morawieckiego. Na wniosek premiera z porządku obrad ostatniego posiedzenia Sejmu tej kadencji spadł projekt naprawiający niekonstytucyjną ustawę. Oznacza to, że przez kolejne miesiące kobiety te będą dostawać niższe niż powinny świadczenia. (więcej)
Funkcjonariusze Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Służby Ochrony Państwa skarżą się, że nie otrzymują ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Taka sytuacja jest wynikiem niewykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018 r. (więcej)
W Sejmie odwołano prace nad poselskim projektem specustawy górniczej, która ma ułatwić powstawanie kopalni węgla, a samorządy pozbawić na to wpływu. Wcześniej Rzecznik pisał do Marszałek Sejmu, że projekt zawiera zbyt dużo błędów, by go teraz pośpiesznie uchwalać; był on też krytykowany przez wiele środowisk. (więcej)
Pan Jan odśpiewał "Mazurka Dąbrowskiego" ze zmienionymi słowami - tak by zapraszał do Polski uchodźców. Dwa sądy uznały to za wykroczenie, bo przetwarzanie słów hymnu jest niedopuszczalne, bez względu na motyw. Cel obwinionego był wzniosły i zasługiwał na aprobatę – uznał Sąd Najwyższy i uniewinnił autora przeróbki. (więcej)
Sąd zadał Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne w sprawie przepisów dotyczących dzierżawców państwowej ziemi. W ocenie Rzecznika naruszają one konstytucyjne zasady zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa oraz do równej ochrony praw majątkowych. (więcej)
Pani Anna została w PRL ukarana wysoką grzywną, bo w jej mieszkaniu spotkało się kilkoro Świadków Jehowy. W 1970 r. uznano ją za winną "nielegalnego zgromadzenia". Wobec niemożności zapłaty grzywny spędziła kilka miesięcy w więzieniu. RPO wniósł o uniewinnienie kobiety, którą ukarano tylko dlatego, że należała do zwalczanej wówczas wspólnoty. (więcej)
Po wyrokach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wobec Polski system kar porządkowych w sądach wymaga pilnej zmiany - wskazuje RPO. Tymczasem Minister Sprawiedliwości nie odpowiada, czy podjął jakieś działania w tej sprawie. (więcej)
Komitet ONZ upomniał się niedawno o europejską dyrektywę gwarantującą realne prawo do obrony. Powinna była zostać wprowadzona do polskiego prawa do 2016 r., co wielokrotnie wskazywał RPO. Resort sprawiedliwości uznał jednak, że polskie przepisy są z nią zgodne, a żadne zmiany nie są potrzebne. (więcej)
Nie można orzec przepadku na rzecz państwa samochodu, którym kierował nietrzeźwy kierowca – orzekł Sąd Najwyższy. Uwzględnił on kasację RPO w sprawie obywatela, skazanego za jazdę po pijanemu, który - jako wcześniej skazany za takie przestępstwo - miał też zakaz prowadzenia pojazdów. (więcej)
Nadal nie wszyscy przechodzący na emeryturę wiedzą, że złożenie wniosku o emeryturę w czerwcu oznacza niższe świadczenie. Tymczasem sądy uznają, że taka „pułapka prawna” może prowadzić do niedopuszczalnego zróżnicowania zasad ustalania wysokości emerytury - wskazał Rzecznik w kolejnym wystąpieniu w tej sprawie. (więcej)
Czy Państwowa Komisja Wyborcza dostała skargi na sposób przedstawiania przez nadawców publicznych kampanii wyborczej w wyborach do Sejmu i Senatu? RPO spytał o to przewodniczącego PKW, ponieważ Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie prowadziła stałego monitoringu pod tym względem, telewizji publicznej zarzucano ostatnio brak bezstronności w kampaniach wyborczych. (więcej)
Sąd umieścił pana Sylwestra w zakładzie psychiatrycznym jako osobę niepoczytalną. Nie dochował jednak obowiązku wysłuchania go, choć biegli lekarze uznali, że może on stawać przed sądem. (więcej)
Osoby, które chciały zostać sędziami Sądu Najwyższego, ale nowa KRS nie przekazała ich kandydatur Prezydentowi, nie mogą się od tego odwoływać. To pozbawienie stron prawa do sądu w trakcie jego realizacji – podkreśla RPO w uwagach dla Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. (więcej)
Zdaniem RPO można wnosić o wyłączenie ze sprawy sędziego ze względu na to, jak został powołany na stanowisko – jest to zgodne z Konstytucją. (więcej)
Policjanci próbowali wylegitymować sędzię w sali rozpraw poznańskiego sądu. Budzi to poważne zastrzeżenia RPO. (więcej)
Osoby pozbawione wolności, które mogły być pokrzywdzone działaniami adwokata, nie mają dostępu do akt postępowania dyscyplinarnego. W przepisach jest luka. (więcej)
Przed „Tęczowym Piątkiem” Rzecznik przypomniał MEN, jak przestrzegać praw uczniów i rodziców oraz dlaczego ważna jest edukacja antydyskryminacyjna. (więcej)
W szkolnych ankietach uczniowie i ich rodzice są pytani o sytuację rodzinną i częstotliwość uczęszczania na nabożeństwa. (więcej)
Pytanie o wyznanie i przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego znajdzie się w narodowym spisie powszechnym w 2021 r. Poprzedni spis z 2011 r. przewidywał dobrowolność udzielania tych informacji. (więcej)
Prezes TVP nie zgadza się, że paski "Wiadomości" naruszają ustawę o rtv. Podkreśla zarazem, że po uwagach paski poprawiano - tak, ”aby nie budziły żadnych wątpliwości co do realizowania ustawowych obowiązków nadawcy publicznego”. (więcej)
Sugestie banków, że wyroki TSUE nie stosują się do przepisów polskich tylko europejskich, są błędne i mogą naruszać prawa polskich konsumentów. RPO wyjaśnia w piśmie do Związku Banków Polskich znaczenie wyroków TSUE na przykładzie sprawy spółki Lexitor. (więcej)
Nieletni trafił do „rejestru pedofilów”, choć sąd zastosował wobec niego jedynie upomnienie. Interwencja RPO. (więcej)
Rzecznik dyscyplinarny Piotr Schab zaprzeczył, że może nie być bezstronny ws. akcji zniesławienia sędziów. (więcej)
Na wniosek pełnomocników państwa Dziubaków Rzecznik przystąpił do sprawy przed Sądem Okręgowym w Warszawie dotyczącej kredytu frankowego. (więcej)
7 listopada TSUE odpowiedział na dwa pytania polskich sądów (z Warszawy i z Opola) w sprawie weksli in blanco. Orzeczenie TSUE ma istotne znaczenie dla polskiego postępowania nakazowego w sprawach opartych na wekslu własnym in blanco wystawionym przez konsumenta (więcej).
W sprawie znaczenia TSUE dla Polaków warto zapoznać się z wywiadem, jakiego zastępca RPO dr Maciej Taborowski udzielił portalowi Oko.press (cały wywiad)
Miasto źle dba o bezpieczeństwo pieszych – pisze RPO do dyrektora Zarządu Dróg Miejskich w Warszawie. RPO pyta jakie działania podjął ZDM po wypadku na ul. Sokratesa. (więcej)