NEWSLETTER 31 MAJA - 5 CZERWCA 2016
PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
VAT na e-booki – przed rozprawą 14 czerwca
Przed posiedzeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie VAT na e-booki zmienia się polityka Komisji Europejskiej w tej sprawie. Warto pamiętać, że to także efekt wieloletnich zabiegów polskiego rządu, Rzecznika Praw Obywatelskich i polskiego Trybunału Konstytucyjnego [więcej].
Adam Bodnar na zgromadzeniu ogólnym Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa
- Niezależność sądownictwa jest jedną z najważniejszych wartości. Gdy jest zagrożona powinniśmy stanąć w jej obronie – mówił dr Adam Bodnar podczas otwarcia obrad plenarnych zgromadzenia ogólnego Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ), które odbyło się w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział reprezentanci rad sądownictwa z 30 krajów europejskich oraz przedstawiciele instytucji unijnych, świata akademickiego i organizacji prawniczych z całej Europy, w tym prezes Trybunału Sprawiedliwości UE prof. Koen Lenaerts [więcej].
Zakończył się Tydzień Konstytucyjny
W dniach 28 maja – 4 czerwca prawnicy spotkali się z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w całej Polsce w ramach Tygodnia Konstytucyjnego #MojaKonstytucja. 30 maja lekcję w jednym z kieleckich liceów przeprowadził rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Tydzień zorganizowało Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy. Scenariusze zajęć przygotowali eksperci pod kierunkiem prof. Ewy Łętowskiej, a cała akcja objęta była patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich. Celem projektu było zwrócenie uwagi uczniów na praktyczny wymiar obowiązywania Konstytucji [więcej].
Procedury składania petycji przez obywateli
Przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju projekt ustawy o usługach zaufania, identyfikacji elektronicznej oraz zmianie niektórych ustaw może utrudnić obywatelom korzystanie z prawa składania petycji. Zgodnie z projektem petycja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinna być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem elektronicznym potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Rzecznik zwrócił się do Ministra Rozwoju o wyjaśnienie pojawiających się wątpliwości [więcej].
Możliwość wznowienia postępowania karnego
Istnieją wątpliwości dotyczące możliwości wznowienia postępowania karnego w przypadku, gdy Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził naruszenie praw konwencyjnych w sprawie o identycznej sytuacji faktycznej i prawnej. Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z postulatem doprecyzowania przepisów kodeksu postępowania karnego w tym zakresie [więcej].
Brak kontroli odmowy przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe – wniosek do TK
RPO wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie umożliwienia sędziom odwołania się od decyzji Ministra Sprawiedliwości odmawiającej przeniesienia na inne miejsce służbowe. Przyznanie sędziemu prawa do uruchomienia procedury przed sądem nie gwarantuje, że każdy taki wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie. Oznacza natomiast, że niezależny, bezstronny organ, jakim jest sąd, oceni poprawność decyzji podjętej przez Ministra Sprawiedliwości [więcej].
Badania prewencyjne kierowców na zawartość alkoholu w organizmie
Rzecznik zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o pilne uregulowanie kwestii sposobu prowadzenia przez Policję oraz dokumentowania badań prewencyjnych kierowców na zawartość alkoholu w organizmie, przeprowadzanych na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym. Nowe przepisy powinny uwzględniać zarówno prawa osób poddawanych badaniu, jak również potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym [więcej].
Okresy opieki nad dzieckiem a wysokość emerytury – stanowisko RPO w postępowaniu przed TK
Osoby, których emerytura została wyliczona na „starych” zasadach (urodzone przed 1 stycznia 1949 r.), a które korzystały z urlopów wychowawczych, nie mogą skorzystać z możliwości przeliczenia wysokości emerytury i zwiększenia świadczenia po zmianach wprowadzonych w maju 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, które dotyczy tej kwestii (P 2/16). Zostało ono zainicjowane pytaniem prawnym Sądu Okręgowego w Szczecinie [więcej].
Inwigilacja w latach 2007-15? To jest tajne, Panie Rzeczniku
O sprawie inwigilacji różnych grup społecznych w latach 2007-15 Rzecznik Praw Obywatelskich nie dostanie dodatkowych informacji, gdyż są one tajne – informuje Rzecznika koordynator Służb Specjalnych w piśmie, które do Biura RPO wpłynęło 30 maja [więcej].
Egzaminy na prawo jazdy dla osób z niepełnosprawnością przed TK
Trybunał Konstytucyjny 8 czerwca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 14 sierpnia 2013 r. w sprawie zdawania egzaminu na prawo jazdy przez osoby z niepełnosprawnościami. Sprawa dotyczy niezgodności z Konstytucją przepisów, które nakładają na osoby z niepełnosprawnością obowiązek dostarczenia pojazdu przystosowanego do rodzaju schorzenia na potrzeby przeprowadzenia praktycznej części egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii B [więcej].
Profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych
Rzecznik zwrócił się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z pytaniem, czy planowane są zmiany przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dotyczących profilowania pomocy dla osób bezrobotnych, a jeśli tak, to w jakim zakresie. Wątpliwości dotyczące dalszego funkcjonowania systemu profilowania pomocy w obecnym kształcie zgłaszali, oprócz RPO, także Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych oraz Fundacja Panoptykon [więcej].
Elektroniczne poparcie obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej
Rzecznik wystąpił do Prezesa Rady Ministrów z postulatem wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, które umożliwią osobom popierającym obywatelski projekt ustawy składanie podpisów drogą elektroniczną. Wykorzystanie nowoczesnych technologii może przyczynić się – zdaniem RPO – do zwiększenia udziału obywateli w życiu publicznym [więcej].
Sprawa pana Radosława – czy ta kara to dobre rozwiązanie w sprawie o alimenty?
Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację od wyroku skazującego pana Radosława, który nie płacił alimentów. Rzecznik zauważa, że sądowi, który wydał wyrok skazujący, nie udało się naprawić niesprawiedliwości, jaką jest niepłacenie alimentów. A mogło przy tym dojść do kolejnego naruszenia poczucia sprawiedliwości [więcej].
Uczniowie szkół artystycznych nie mogą powtarzać II klasy po cofnięciu reformy sześciolatków
W związku ze zniesieniem obowiązku szkolnego dla sześciolatków, dzieci urodzone w I połowie 2008 r., uczące się w roku szkolnym 2015/2016 w II klasie szkoły podstawowej, mogą kontynuować naukę w tej samej klasie w kolejnym roku szkolnym. Rzecznik otrzymuje skargi rodziców dotyczące braku takiej możliwości dla uczniów szkół artystycznych. Sytuacja ta budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia przestrzegania prawa do nauki oraz zasady równości, wynikających z Konstytucji. Dlatego RPO wystąpił w tej sprawie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego [więcej].
Naczelna Rada Lekarska odpowiada w sprawie klauzuli sumienia lekarzy
Lekarze mają obowiązek informowania przełożonych, że odmówili pacjentowi świadczenia ze względu na klauzulę sumienia. Dlatego też takie informacje będą zbierane, co zrealizuje postulat Rzecznika Praw Obywatelskich, aby sprawdzić, jak klauzula sumienia działa w praktyce i jakie realne problemy wynikają z tego, że obecnie nikt nie ma obowiązku pokierować pacjentem, kiedy lekarz odmówi mu pomocy [więcej].
Prawa wyborcze osób bezdomnych
Rzecznik po wyborach w latach 2014-2015 wnikliwie analizował skargi obywateli dotyczące trudności, z jakimi spotkali się przy dopisywaniu się do rejestru i spisu wyborców. Grupą wyborców, którzy mogą napotykać na poważne bariery w tym zakresie, są wyborcy nigdzie niezamieszkali, bezdomni. Państwowa Komisja Wyborcza podzieliła opinię RPO i 23 maja 2016 roku wystąpiła do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zmianę rozporządzenia w tym zakresie [więcej].
Standaryzacja usług na rzecz osób bezdomnych – będą konsultacje
Planowana standaryzacja usług świadczonych na rzecz osób bezdomnych budzi obawy organizacji społecznych. Nowe wymogi mogą prowadzić do ograniczenia ich działalności. Dostosowanie już istniejących placówek do nowych standardów może bowiem wiązać się z koniecznością podjęcia kosztownych i czasochłonnych działań. W odpowiedzi na apel Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy RPO Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada konsultacje projektu rozporządzenia w tej sprawie [więcej].