PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
4 lipca 2018 r. zostanie przerwana kadencja I Prezes Sądu Najwyższego, a ok. 40 proc. sędziów SN będzie wysłanych na przymusową emeryturę. Według RPO Sąd Najwyższy przestanie być niezależnym organem, który w pełni gwarantuje ochronę praw i wolności obywatelskich. W dwóch nowych Izbach SN - dyscyplinarnej oraz decydującej m.in. o ważności wyborów - będą orzekać wyłącznie nowi sędziowie, o których wyborze zdecyduje nowa Krajowa Rada Sądownictwa i prezydent. Zdaniem Adama Bodnara oznacza to zagrożenie dla procesów wyborczych w przyszłym roku. Link do wypowiedzi RPO: http://www.rp.pl/RZECZoPOLITYCE/180709922-Adam-Bodnar---Gwarant-naszych-...
Usunięcie z polskiego prawa przepisów o zgromadzeniach cyklicznych jest konieczne, bo radykalnie ograniczają one konstytucyjną wolność zgromadzeń - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich. To jego opinia do zgłoszonego przez senatorów PO projektu nowelizacji Prawa o zgromadzeniach. Przywraca on przepisy sprzed grudnia 2016 r., kiedy wprowadzono zgromadzenia cykliczne i którym dano pierwszeństwo przed innymi. (więcej)
Wojewoda Mazowiecki naruszył wolność zgromadzeń, zakazując w styczniu 2018 r. ruchu przy ambasadzie Izraela, gdzie miała się odbyć manifestacja środowisk narodowych - ocenia Rzecznik. Według niego decyzja wojewody została wydana bez podstawy prawnej. (więcej)
Korzystanie z wolności słowa nie może wiązać się z tym, że ktoś jest legitymowany za to, że chciał zadać pytanie - podkreśla RPO. Jest on zaniepokojony przypadkami legitymowania przez policję obywateli próbujących zadawać pytania podczas otwartych spotkań z przedstawicielami władz. (więcej)
Rzecznik pyta MSWiA, czy poleciło policji legitymowanie obywateli próbujących zadawać pytania podczas otwartych spotkań z przedstawicielami władz. Zdaniem RPO takie działania mogą budzić wątpliwości pod kątem przestrzegania podstawowych praw i wolności obywateli. (więcej)
Komendant Główny Policji powinien wydać wytyczne o obowiązku niezwłocznej interwencji przy każdym publicznym propagowaniu symboli i haseł rasistowskich, faszystowskich czy nazistowskich - uważa RPO. Rzecznik podkreśla brak reakcji policjantów na prezentowanie takich treści; muszą oni też mieć wiedzę o tych symbolach i hasłach. (więcej)
Osoby zatrzymywane przez policję dostają pierwszy posiłek po kilkunastu godzinach od chwili zatrzymania; niezapewniane są im też napoje. Rzecznik apeluje do premiera o zmianę prawa. (więcej)
Wyznaczanie sędziego przez ministra sprawiedliwości na członka sądu dyscyplinarnego, bez jego zgody i możliwości odwołania się, narusza zasady konstytucyjne - ocenia RPO. Nie da się tego bowiem pogodzić z zasadą podziału i równowagi władz oraz prawa do sądu. (więcej)
Odmowa ujawnienia sędziów, którzy poparli kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa, ogranicza konstytucyjne prawo dostępu do informacji publicznej - uważa RPO. Przyłączył się on do postępowania przed sądem administracyjnym ze skargi obywatela na taką odmowę szefa Kancelarii Sejmu. (więcej)
Rzecznik pyta Sztab Generalny WP o cel i podstawę prawną zbierania przez wojsko informacji dotyczących obywateli Polski o innej narodowości. (więcej)
Właściciele 250 hoteli i ośrodków wczasowych kupionych od Funduszu Wczasów Pracowniczych mają bardzo poważne kłopoty: ustawa z 2015 r. wywłaszczyła ich i uniemożliwiła praktycznie dochodzenie ich praw. Sejm aż 17 lat zwlekał z wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego ws. majątku FWP. W tym czasie był on sprzedawany. RPO apeluje do premiera o systemowe rozwiązanie problemu. (więcej)
Mimo zapowiedzi, rząd nie zwiększył ochrony kredytobiorców przed działaniami banków. Rzecznik pyta ministra sprawiedliwości o przyczyny zwłoki. (więcej)
RPO pyta ministra kultury o zapowiadane zmiany, które miały m.in. nakazywać zawiadamianie obywatela o wpisie jego nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków. Rzecznik od lat upomina się o prawa właścicieli takich obiektów. (więcej)
Obywatele skarżą się, że nie jest jasne, który z rozwiedzionych rodziców ma prawo do podatkowej ulgi prorodzinnej; są też problemy z preferencyjnym rozliczaniem podatku przez osobę samotnie wychowującą dziecko. RPO wystąpił do minister finansów. (więcej)
Osoby, które zawarły umowy cywilne z rolnikami o sezonową pracę przy zbiorze warzyw czy owoców, powinny być objęte gwarancją minimalnego wynagrodzenia - wskazuje RPO (więcej)
RPO apeluje o zmianę przepisu Kodeksu postępowania karnego dyskryminującego osoby niepoczytalne. Głosi on, że sąd uniewinnia oskarżonego np. wobec niepopełnienia przestępstwa lub braku jego cech przestępstwa - jeśli jednak oskarżony jest niepoczytalny, sąd jedynie sprawę umarza. (więcej)
Pokrzywdzeni przestępstwem, którzy chcą wnieść prywatny akt oskarżenia, nie mają dziś równych praw , bo termin na jego złożenie zależy od tego, czy sąd przyzna pokrzywdzonemu pełnomocnika z urzędu. RPO wystąpił do Ministra Sprawiedliwości w celu zagwarantowania równych praw. (więcej)
Grupa robocza ONZ ds. arbitralnego pozbawienia wolności uznała, że oskarżony o szpiegostwo Mateusz P. został aresztowany z powodu korzystania z prawa do wolności wypowiedzi. Wniosła m.in. o zwolnienie go z aresztu. RPO pyta szefów MSZ i resortu sprawiedliwości, dlaczego rząd nie odpowiedział na zarzuty grupy. (więcej)
Zasady odpowiedzialności karnej obywateli musi określać ustawa, a nie rozporządzenie ministra. Według RPO tego konstytucyjnego wymogu nie spełniają przepisy Prawa lotniczego, które pozostawiły ministrowi pełną swobodę w określaniu nakazów i zakazów w sprawie porządku na lotniskach i ochrony lotów. (więcej)
Sąd Najwyższy oddalił kasację Prokuratora Generalnego w sprawie drukarza z Łodzi. Uznano go za winnego bezzasadnej odmowy wydrukowania rolll-upu fundacji LGBT. Według RPO odmowa była dyskryminacją ze względu na orientację seksualną. (więcej)
Sądy dwóch instancji skazały oskarżonego za kierowanie samochodem po pijanemu, nie dostrzegając zatarcia jego kary za takie samo wcześniejsze przestępstwo. Po kasacji RPO SN zwrócił sprawę sądowi II instancji (więcej)
Zasady profilowania pomocy dla bezrobotnego mają być uregulowane w ustawie, a nie jedynie w rozporządzeniu ministra, bo dotyczą zasad i trybu gromadzenia informacji o jednostkach - orzekł Trybunał Konstytucyjny z wniosku RPO. (więcej)
Rozporządzenie przewidujące ujawnianie w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbolu jej przyczyny jest niekonstytucyjne, bo zakres ujawniania wrażliwych danych o zdrowiu może ustanawiać tylko ustawa – orzekł TK, uwzględniając skargę konstytucyjną obywatela, do której przyłączył się RPO. (więcej)
Dwa przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości o wynagrodzeniu biegłych sądowych są niezgodne z Konstytucją RP – uznał TK. Do skargi konstytucyjnej przyłączył się RPO. (więcej)
Klub może nadal zakazywać wstępu na mecz piłki nożnej kibicom, którzy złamali regulamin obiektu lub imprezy. TK nie uwzględnił wniosku RPO ws. niekonstytucyjności przepisów o takim zakazie. (więcej)
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił niekorzystne dla przedsiębiorcy rozstrzygnięcie co do należności celnych sprzed lat - zgodnie z wnioskiem RPO. NSA uznał, że urząd celny może popełnić błąd także przez zaniechanie, nie kwestionując błędnej w jego ocenie stawki celnej. (więcej)
NSA podtrzymał odmowę uznania aktu urodzenia dziecka z Wlk. Brytanii w związku dwóch Polek. Zdaniem rzecznika, z uwagi na dobro dziecka, akt urodzenia powinien być wpisany do polskich akt stanu cywilnego.(więcej)
NSA wydał niekorzystną dla podatników uchwałę w sprawie skuteczności zawiadomienia o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (więcej)
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uchylił na wniosek RPO decyzje obciążające pensjonariusza domu pomocy społecznej kosztami pobytu za kilka miesięcy - kiedy już w nim nie przebywał (więcej)
Zróżnicowanie prawa emerytów do ulgowych przejazdów w Gdańsku narusza zasadę równego traktowania - uznał RPO. Zaskarżył taką uchwałę rady miasta do sądu administracyjnego. (więcej)
Jak sąd - dzieląc majątek rozwodzących się małżonków - ma oszacować wartość wspólnego mieszkania lub domu, jeśli były kupione na kredyt? Według RPO należy brać pod uwagę wartość rynkową nieruchomości, bo rozliczenia między małżonkami powinny być dokonywane osobno. To stanowisko rzecznika dla SN w sprawie pytania prawnego. (więcej)