PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
RPO zaskarżył decyzję o umorzeniu dochodzenia w sprawie m.in. propagowania rasizmu i faszystowskiego ustroju państwa podczas „Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych" w Hajnówce w lutym 2018 r. Adam Bodnar wskazał na błędy i wybiórczą ocenę zdarzeń w postanowieniu o umorzeniu. (więcej)
Naczelny Sąd Administracyjny wydał kolejny korzystny dla obywateli wyrok w sprawie ofiar tzw. ulgi meldunkowej. NSA podzielił pogląd RPO, że niespełnienie wymogów formalnych podatnika przy ubieganiu się o ulgę mieści się w pojęciu interesu publicznego. Umarzania zaległości podatkowych nie powinno ograniczać się wyłącznie do zdarzeń absolutnie nadzwyczajnych lub losowych. (więcej)
Wolność zgromadzeń pełni fundamentalną rolę w społeczeństwach demokratycznych, a państwo ma zapewnić bezpieczeństwo obywatelom korzystającym z tej konstytucyjnej wolności. Sąd Apelacyjny uchylił zakaz Marszu Równości w Lublinie, zgadzając się z argumentami RPO. (więcej)
Pani Idze odmówiono wpisania do polskich akt stanu cywilnego aktu urodzenia jej syna – z małżeństwa jednopłciowego w Wlk. Brytanii. W precedensowym wyroku NSA uznał argumenty RPO i ocenił, że doszło do dyskryminacji dziecka-obywatela RP oraz zwrócił sprawę urzędowi stanu cywilnego. (więcej)
Po tym jak wojewoda lubelski Przemysław Czarnek wrzucił na youtube filmik, gdzie Marsz Równości w Lublinie określa jako „obrzydliwy”, a rodziny tworzone przez osoby tej samej płci - „zboczeniami”, „dewiacjami” i „wynaturzeniami”, RPO w liście do wojewody przypomina o zasadach prawa obowiązujących w Polsce: o konstytucyjnym zakazie dyskryminacji i o postanowieniach ustawy o równym traktowaniu. (więcej)
Nie każda osoba zatrzymana w Polsce ma od razu dostęp do obrońcy, a jest to podstawowa gwarancja prewencji tortur. O pilną inicjatywę legislacyjną w tej sprawie RPO Adam Bodnar ponownie zwrócił się do ministra sprawiedliwości. (więcej)
300 stewardess i stewardów zatrudnionych przez Ryanair w Polsce ma, zgodnie z doniesieniami prasy, zmienić formę współpracy z umowy o pracę na samozatrudnienie. RPO chce by skontrolowała to Państwowa Inspekcja Pracy. (więcej)
Ze skargi obywatela i doniesień medialnych Rzecznik powziął informację, że – pomimo zainteresowania mieszkańców – w kinie prowadzonym przez Miejskie Centrum Kultury w Pułtusku najprawdopodobniej nie zostanie pokazany film „Kler” Wojciecha Smarzowskiego. RPO zwrócił się do burmistrzyni Pułtuska o wskazanie ewentualnych przyczyn niewyświetlania filmu w kinie prowadzonym przez miejską jednostkę organizacyjną. (więcej)
Cudzoziemcy, którzy np. na przejściu granicznym w Terespolu chcą złożyć wniosek o status uchodźcy, często nie mają takiej możliwości, a funkcjonariusze SG sporządzają z rozmów jedynie lakoniczne notatki służbowe. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że aby ustalić, że cudzoziemiec istotnie nie może wjechać do Polski, powinno się sporządzać protokół z takiej rozmowy. RPO zwrócił się w tej sprawie do MSWiA. (więcej)
Ludzie mieszkający nad pralnią chemiczną muszą oddychać jej wyziewami, nawet jeśli są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Od ponad 20 lat nie ma bowiem przepisów o dopuszczalnym stężeniu w powietrzu szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych w pomieszczeniach dla ludzi. Rzecznik zwrócił się do ministra inwestycji i rozwoju o pilną inicjatywę legislacyjną. (więcej)
Decyzja o przeniesieniu b. rzecznika Krajowej Rady Sądownictwa sędziego Waldemara Żurka do innego wydziału Sądu Okręgowego w Krakowie nie jest związana z jego działalnością – tak prezes tego sądu Dagmara Pawełczyk-Woicka odpowiedziała RPO w tej sprawie. Podtrzymała też swoją decyzję o przeniesieniu sędziego. (więcej)
Sędzia Monika Frąckowiak z Poznania nie będzie miała postępowania dyscyplinarnego m.in. za wypowiedzi w obronie niezależności sądów. Antoni Łuczak, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Poznaniu, poinformował RPO, że nie stwierdził jej wykroczeń dyscyplinarnych wobec czego nie wszczął postępowania. (więcej)
Bliscy osoby dorosłej całkowicie ubezwłasnowolnionej są bezradni, jeśli jej prawny opiekun uniemożliwia im kontaktowanie się z nią. Rzecznik w wystąpieniu do ministra sprawiedliwości proponuje, aby w takich sytuacjach sąd mógł – na wniosek zainteresowanych – wszczynać z urzędu postępowanie o zobowiązanie opiekuna do takich kontaktów. (więcej)
Obywatel, który zwraca się ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego, ma prawo do poszanowania swojej prywatności. Urząd Ochrony Danych Osobowych zgadza się z opinią rzecznika, że Trybunał powinien anonimizować takie wyroki przed publikacją w Dzienniku Ustaw. (więcej)
Czy stenogramy z podsłuchów rozmów uzyskanych w toku postępowania karnego mogą być wykorzystywane jako dowody w postępowaniu podatkowym? Zagadnienie rozpoznawał powiększony skład NSA, ale odmówił wydania uchwały. W postępowaniu uczestniczył Rzecznik Praw Obywatelskich. (więcej)
Obywatel, który kierował samochodem pod wpływem narkotyku, został skazany także za jego wcześniejsze „posiadanie”. RPO uznał to za rażące naruszenie prawa i w tym zakresie złożył kasację na korzyść skazanego. Podstawą do uznania, iż skazany „posiadał” porcję marihuany było to, że przyznał się do wypalenia papierosa z marihuaną. (więcej)
Kajdanki zakładane są osobom chorującym psychicznie w więziennych szpitalach psychiatrycznych tylko sporadycznie – odpowiedział rzecznikowi dyrektor generalny Służby Więziennej. Zdaniem RPO Służba Więzienna nie ma jednak w takich przypadkach w ogóle prawa do prewencyjnego zakładania kajdanek. (więcej)
Do szkoły wchodzącej w skład Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego może być przyjęty uczeń, który już nie jest wychowankiem MOW, ale ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niedostosowanie społeczne. Jest to możliwe, jeśli szkoła dysponuje wolnymi miejscami oraz za zgodą organu prowadzącego ośrodek – odpowiedziało MEN na wystąpienie RPO. (więcej)
Opiekun osoby z niepełnosprawnością ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna (520 zł) na świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby, której niepełnosprawność powstała po 18. lub 25. roku życia (1477 zł). Warunkiem jest rezygnacja z zasiłku na rzecz świadczenia – orzekł NSA w sprawie, do której przystąpił RPO. (więcej)
W kinie w Miejskim Ośrodku Kultury w Rabce-Zdroju najprawdopodobniej nie zostanie pokazany film „Kler” Wojciecha Smarzowskiego, pomimo zainteresowania mieszkańców. (więcej) Natomiast w Kinie Metalowiec w Kraśniku bilety na ten film są droższe niż na pozostałe seanse. Wprowadzono również dodatkowe ograniczenia wiekowe. (więcej) RPO w listach do burmistrzyni Rabki-Zdroju i Dyrektora Centrum Kultury i Promocji w Kraśniku przypomina, że taka sytuacja może budzić wątpliwości z punktu widzenia wolności twórczości artystycznej i prawa do dostępu do dóbr kultury.
Prokuratura nie może decydować o uchyleniu tajemnicy adwokackiej czy dziennikarskiej, m.in. dlatego, że nie jest dziś niezależna od władzy wykonawczej. Tak Rzecznik Praw Obywatelskich uzasadnia sprzeciw wobec pomysłu, aby to prokurator, a nie sąd – jak dziś – zwalniał z tajemnic zawodowych. (więcej)
Pieniądze niezbędne do utrzymania przedsiębiorcy z jednoosobową działalnością gospodarczą powinny być wyłączone spod egzekucji komorniczej. Tak Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii odpowiedziało na wystąpienie Rzecznika w tej sprawie, który wskazywał, że „Konstytucja biznesu” nie przewiduje w takich sytuacjach żadnych ograniczeń. (więcej)
Przewlekłość postępowań sądowych to coraz powszechniejszy problem. Powodem jest brak odpowiedniej obsady stanowisk sędziowskich i referendarskich w sądach powszechnych, który w ocenie sędziów wynika z „zamrożenia” kilkuset etatów sędziowskich i ciągłych zmian prawa dotyczącego sądownictwa. Rzecznik po raz kolejny zwrócił się w tej sprawie do ministra sprawiedliwości. (więcej)
Będzie dochodzenie w sprawie nawoływania na stronach ONR do nienawiści na tle różnic narodowościowych i rasowych oraz propagowania totalitarnego ustroju państwa. Sąd uchylił odmowę wszczęcia takiego dochodzenia przez stołeczną prokuraturę, o co wnosił Rzecznik Praw Obywatelskich. (więcej)
Obywatel na swój wniosek dostanie od urzędu kopie dokumentów z akt swojej sprawy administracyjnej – w ramach możliwości technicznych i organizacyjnych urzędu. Taką uchwałę wydało siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, uwzględniając pytanie prawne Rzecznika Praw Obywatelskich. (więcej)
Sąd powinien mieć możliwość odbywania w zakładzie psychiatrycznym posiedzenia w sprawie przedłużenia pobytu w nim sprawcy przestępstwa – proponuje RPO. Wykonywałoby to w pełni wyrok Trybunał Konstytucyjnego, który uznał że taka osoba powinna móc uczestniczyć w posiedzeniu sądu w takiej sprawie. (więcej)
Skazany był poddawany częstym kontrolom osobistym przez Służbę Więzienną – nie tylko po widzeniach, ale także po rehabilitacji na terenie aresztu. Ponadto w czasie pobytu w celi izolacyjnej nie miał możliwości telefonicznego kontaktu z obrońcą. Rzecznik częściowo uznał skargę skazanego za zasadną i zwrócił się do Dyrektora Okręgowego SW o wyeliminowanie stwierdzonych nieprawidłowości. (więcej)