Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Podczas ćwiczeń ewakuacyjnych na dworcu Poznań Główny wyłączono schody ruchome i windy, w efekcie czego poruszający się na wózku mężczyzna z niepełnosprawnością i jego żona nie mogli opuścić budynku
• Nie poinformowano ich, że to tylko ćwiczenia, a ewakuacja z peronu nie jest konieczna. Kobieta miała też bez skutku prosić personel o pomoc w opuszczeniu peronu
• Biuro RPO wystąpiło w tej sprawie do spółki PKP Polskie Linie Kolejowe. Spółka odpisała m.in., że w czasie ćwiczeń nie trafiła do niej informacja o konieczności udzielenia pomocy osobie z niepełnosprawnością ani też informacja o usterce wind na stacji

Media podały informację o niepokojącym zdarzeniu w trakcie ćwiczeń z ewakuacji 22 sierpnia 2023 r. w budynku dworca i na stacji Poznań Główny, gdzie wyłączono wtedy schody ruchome i windy. W tym czasie na peronie znajdowali się poruszający się na wózku mężczyzna z niepełnosprawnością i jego żona. Osoby te nie były w stanie opuścić budynku dworca.

Małżeństwo nie wiedziało, że uczestniczy w ćwiczeniach – z głośników nadawano komunikat o konieczności jak najszybszego opuszczenia budynku. Kobieta miała prosić personel o pomoc w opuszczeniu peronu, jednak bez skutku. Nie poinformowano jej również, że to tylko ćwiczenia, a ewakuacja z peronu nie jest w rzeczywistości konieczna.

Dyrektorka Zespołu ds. Równego Traktowania w BRPO Magdalena Kuruś zwróciła się o wyjaśnienia do prezesa spółki PKP Polskie Linie Kolejowe Ireneusza Merchela. Chodzi zwłaszcza o wskazanie, z jakich powodów nie poinformowano osób, które pozostały na peronie, że biorą udział w ćwiczeniach, i nie udzielono im pomocy w opuszczeniu budynku. Pytanie dotyczy też procedur ewakuacji osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności w budynkach PKL oraz działań informacyjno-szkoleniowych wobec pracowników, które zrealizowano w ostatnim roku.

Odpowiedź Marii Magdaleny Jagielskiej w imieniu PLK

W dniu 22 sierpnia 2023 r. odbyły się ćwiczenia z ewakuacji organizowane przez PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Poznaniu wspólnie z zarządcą CH Avenida oraz zarządcą dworca autobusowego. Ćwiczenia te obejmowały budynek dworca PKP, teren dworca autobusowego i teren centrum handlowego, nie obejmowały natomiast peronów i terenu, którym zarządza Spółka.

W dniu 20 kwietnia 2023 r. PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Poznaniu wystąpił do Spółki z propozycją zmiany dotychczasowego miejsca ćwiczeń z terenu budynku dworca i centrum handlowego na teren nowo wybudowanego peronu nr 1 na stacji Poznań Główny. W odpowiedzi Spółka poinformowała, że nie widzi potrzeby przeprowadzenia ćwiczeń na terenie peronu nr 1 i zaproponowała, aby ćwiczenia były prowadzone w dotychczasowym miejscu.

W dniu 4 lipca 2023 r. PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Poznaniu poinformował Spółkę o zaplanowanych wspólnie z zarządcą CH Avenida i zarządcą dworca autobusowego na dzień 22 sierpnia 2023 r. ćwiczeniach z ewakuacji wyłącznie budynku dworca PKP Poznań Główny. Na tym korespondencja w sprawie ćwiczeń została zakończona. 

Należy stwierdzić, że windy, które prowadzą z budynku dworca na perony nr 2, 3 i 5 znajdują się pod zarządem PKP S.A. Oddział Gospodarowania nieruchomościami w Poznaniu. W piśmie otrzymanym od ww. podmiotu, o którym mowa powyżej, nie było informacji o zamiarze wyłączenia tych wind z eksploatacji na czas ćwiczeń.

Pozostałe windy znajdujące się na peronach nr 1, 2, 3 i 5 będące pod zarządem Spółki były czynne. Jednocześnie informujemy, że do Spółki bezpośrednio przed, jak i w czasie ćwiczeń nie trafiła informacja o konieczności udzielenia pomocy osobie niepełnosprawnej ani też informacja o usterce wind na stacji Poznań Główny.

Spółka posiada instrukcje bezpieczeństwa pożarowego dla elementów infrastruktury kolejowej usytuowanej w budynkach lub tunelach, zawierające wytyczne dotyczące postępowania w razie wystąpienia zdarzeń zagrażających zdrowiu lub życiu ludzi. Dokumenty te określają sposób ewakuacji osób znajdujących się w zagrożonym budynku, bez wskazywania zasad postępowania dla osób z niepełnosprawnościami. W przypadku takich zdarzeń pomocy udzielają wezwane na miejsce wyspecjalizowane służby, np. Państwowa Straż Pożarna.

W przypadku peronów położonych na otwartej przestrzeni, a takie znajdują się na stacji Poznań Główny, w ocenie Spółki nie ma merytorycznego uzasadnienia dla wdrażania technicznych i organizacyjnych rozwiązań dotyczących sposobu ewakuacji. W przypadku konieczności ewakuacji osób przebywających na peronach odbywa się ona pod nadzorem służb ratunkowych według obowiązujących te służby procedur. 

Jednocześnie informujemy, że pracownicy uczestniczący w procesie organizacji asysty zostali zaznajomieni z „Procedurą udzielania pomocy osobom z niepełnosprawnością i osobom o ograniczonej możliwości poruszania się na obszarach stacji i przystanków osobowych”. Spółka nie zatrudnia personelu, którego zadaniem byłaby obsługa pasażerów, a pomoc tym osobom na najważniejszych stacjach (w tym na stacji Poznań Główny) zapewnia PKP S.A. na podstawie zawartej ze Spółką umowy. W związku z powyższym pracownicy Spółki nie podlegają szkoleniom dotyczącym pomocy w ewakuacji osób z niepełnosprawnościami.

XI.7050.1.2023