Postępowania strategiczne RPO - opis
Rzecznik Praw Obywatelskich może przyłączyć się do postępowania cywilnego lub administracyjnego a także wnieść kasację w sprawach karnych, jeżeli doszło do naruszenia praw i wolności obywatelskich, w szczególności w wyniku działania organów władzy publicznej.
RPO Adam Bodnar przystępuje do spraw, które dotyczą szczególnie ważnych naruszeń praw człowieka: z uwagi na skalę zjawiska, wagę naruszenia albo złożoność problemu prawnego.
Warto pamiętać, że Biuro Rzecznika od lat zajmuje się takimi ludzkimi sprawami. Skoordynowanie tej działalności i położenie nacisku na sprawy ważne społecznie przynosi teraz obywatelom nowe korzyści.
Przyłączanie się do postępowań sądowych przez Rzecznika jest jednym z jego najważniejszych narzędzi do walki z naruszeniami praw i wolności obywatelskich.
Po pierwsze – możemy w ten sposób pomóc konkretnej osobie.
Po drugie – przedstawiamy sądowi argumentacje prawnoczłowieczą, opartą także na orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, do której sąd w swoim orzeczeniu musi się odnieść.
Po trzecie – wprowadzamy do dyskusji publicznej tematy związane z ochroną praw jednostki
Skąd wiemy o sprawach sądowych?
Rzecznik dowiaduje się o toczących się postępowaniach sądowych z różnych źródeł: od obywateli, którzy piszą do Biura RPO, od organizacji pozarządowych, które zajmują się poszczególnymi kwestiami, ze spotkań regionalnych oraz z mediów.
Co to oznacza? Rzecznik przystępując do takiego postępowania ma na celu nie tylko pomoc konkretnej osobie, ale także zwrócenie uwagi sądu oraz opinii publicznej na naruszenie praw człowieka w tej sprawie.
Pomoc Rzecznika w konkretnym postępowaniu może wesprzeć argumentację ludzi w podobnej sytuacji i uwrażliwić społeczeństwo na występujące zagrożenia z punktu widzenia praw człowieka.
- Większość spraw, w których toczy się spór o ochronę praw jednostki, to sprawy cywilne, jak np. sprawy o eksmisję, sprawy dyskryminacyjkne, dotyczące świadczeń socjalnych (w kontekście działalności ZUS), czy odpowiedzialności państwa za niezgodne z prawem działanie – mówi Adam Bodnar
Główną Koordynatorką Programu Strategicznych Postępowań Sądowych RPO w latach 2017-2021 była mec. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz