Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Po wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich Senat zajmie się odszkodowaniami dla osób represjonowanych w okresie PRL, które dotychczas nie mogły skorzystać z takiego uprawnienia. Chodzi na przykład o osoby, które w wyniku swojej działalności niepodległościowej utraciły pracę, lub musiały się ukrywać.

1 lutego 2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Marszałka Senatu o podjęcie prac mających na celu poszerzenie zakresu podmiotowego ustawy dotyczącej nieważności orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Chodzi o osoby wobec których wydano takie bezprawne orzeczenia lub decyzje – jednak z różnych przyczyn ich nie wykonano.

Obecnie, poza odpowiedzialnością odszkodowawczą Skarbu Państwa pozostają bowiem takie represje jak konieczność ukrywania się, utrata pracy, brak możliwości zdobycia nowej pracy itp. Należy zauważyć, że w wielu przypadkach mogły one prowadzić do znacznego pogorszenia sytuacji materialnej całej rodziny represjonowanego np. gdy przed internowaniem musiał się ukrywać jedyny żywiciel rodziny. Zdaniem Rzecznika ograniczenie odszkodowania i zadośćuczynienia jedynie do przypadków, gdy dane orzeczenia czy decyzje (np. o internowaniu) zostały wykonane powoduje, że znaczna część dolegliwych krzywd nie została wyrównana.

Demokratyczne państwo prawa powinno takie szkody wyrównywać. Zdaniem RPO nie ma obecnie innej skutecznej drogi odszkodowawczej dla poszkodowanych w ten sposób osób, jak tylko nowelizacja ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

8 marca br. Senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji podjęła decyzję o podjęciu prac nad projektem tej nowelizacji w zakresie zgłoszonym przez RPO. Jest to szansa na przyznanie osobom represjonowanym praw, o które od wielu lat zabiegał m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich.