Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W listopadzie Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich odwiedził Richard Gere. Hollywoodzki aktor znany z „Cotton Club”, „Pretty Woman", „Amerykańskiego żigolaka" oraz „Chicago", jest także działaczem na rzecz praw człowieka zaangażowanym w walkę o prawa Tybetańczyków od lat 80.

- Jestem aktorem, który odniósł sukces. I mogę dzięki temu zmieniać świat. Bo mogę spotykać się z premierami i prezesami. Bo ludzie mnie znają w taki sposób, jak zna się bliską osobę. Możemy się komunikować ponad podziałami i stereotypami. Tworzyć braterstwo – powiedział Gere – Trzeba zacząć do podjęcia decyzji, czy chce się zmieniać świat. Czy chcemy mieć wpływ na planetę, na przyszłość naszych dzieci? Demokracja to nie tylko wybory. Działa tylko wtedy, kiedy ludzie są aktywni, zabierają głos, poświęcają się, podejmują działania.

Sławni zaangażowani – rozmawiali o dobrych stronach popularności: możliwości zmieniania świata na lepszy

O działalności społecznej i aktywizmie ludzi znanych z pierwszych stron gazet rozmawiali:

Łona, właściwie Adam Bogumił Zieliński – polski raper i producent muzyczny, a także prawnik i ekspert w dziedzinie prawa własności intelektualnej.

Grażyna Wolszczak – aktorka, w 2018 roku wniosła pozew przeciwko Skarbowi Państwa za zły stan powietrza i wygrała sprawę. Sąd orzekł, że państwo naruszyło prawo aktorki do korzystania z walorów nieskażonego środowiska naturalnego, prawo do wolności i prawo do prywatności. Nakazano także zapłatę pięciu tysięcy złotych na wskazany przez aktorkę cel charytatywny.

Areta Szpura – aktywistka ekologiczna, współzałożycielka streetwearowej marki Local Heroes, której ubrania nosiły Rihanna, Miley Cyrus, Ellie Goulding, Kylie Jenner czy Justin Bieber. W ciągu dwóch ostatnich lat całkowicie zmieniła kierunek swoich działań. Wiedząc, jak bardzo przemysł tekstylny wpływa na produkcję odpadów na świecie, porzuciła dotychczasową działalność i skupiła się na poszukiwaniu sposobów na ratowanie planety. Ekspertka w temacie ekologii i zero waste, autorka książki „Jak uratować świat”- poradnika i wywiadów ze specjalistami z zakresu ekologii, zero waste, zdrowego żywienia.

Rozmowę prowadziła red. Karolina Opolska z Radia TOK FM.

Grażyna Wolszczak opowiedziała o swoich działaniach, które podjęła z potrzeby serca, a stały się zaczątkiem efektu kuli śnieżnej – kierując się jej przykładem pozwy w sprawie smogu złożyły kolejne osoby, między innymi Mariusz Szczygieł i Jerzy Stuhr. W wyniku jej działań spotkała się także z hejtem – internauci krytykowali fakt uzyskania przez nią odszkodowania od Skarbu Państwa, życiowe wybory. Tymczasem odszkodowanie zostało przeznaczone na finansowanie fundacji wspierającej psychicznie pacjentów po leczeniu onkologicznym.

- Koszty środowiskowe, wyzysk pracowników, pędzący konsumpcjonizm to ciemna strona przemysłu modowego – opowiadała Areta Szpura – Kiedy zaczynałam swoją karierę, nie miałam świadomości, jak ten proces wygląda naprawdę. Gdy dowiedziałam się, jaki koszt idzie za tym, że kolekcje modowe wychodzą obecnie prawie co tydzień uznałam, że nie mogę dłużej angażować się w projekty, które są tak toksyczne dla środowiska. Nie ma możliwości, żeby ubranie kosztujące 9,99 albo 29,99 było uszyte w zrównoważony i etyczny sposób. Do wyprodukowania pary jeansów potrzeba 10000 litrów wody. Trzeba zadać sobie pytanie – szczególnie przed Świętami – czy naprawdę potrzebuję nowej rzeczy, czemu mam potrzebę kupowania, ile rzeczy wisi w mojej szafie z nieodciętą metką.

- Jestem optymistką z wyboru, tak zrodziła się moja książka „Jak uratować świat”. Potrzebna jest zmiana – w modelu wartości, bisnesowym, edukacji, ale też w naszych codziennych decyzjach. Kiedy zakończyłam moją współpracę z Local Heroes ludzie myśleli, że zwariowałam – porzuciłam przecież bardzo intratne stanowisko, swoje dzieło, rozwijającą się firmę. Dla mnie to był konieczne, nie wiedziałam nawet, co będę robić dalej. Nasze działania są kroplą w oceanie – musimy pamiętać, że nie jesteśmy tylko konsumentami, ale przede wszystkim obywatelami.

Jestem podwójnie zawstydzony biorąc udział w panelu „sławni i zaangażowani”. Bardzo dbam o to, żeby tej popularności raczej nie doświadczać. Moje zaangażowanie wynika z kolei z wewnętrznej niezgody, czuję ją w odpowiedzi na różne zjawiska społeczne, które przychodzi nam obserwować. Mam problem z twórczością zaangażowaną – pozbawiona artystycznej iskry staje się nudna i nie trafia do odbiorców – musi ona łączyć moim zdaniem bunt i sztukę – tłumaczył Łona. Społeczność polskich raperów jest dosyć zaangażowana, komentujemy problemy społeczne, polityczne, zabieraliśmy głos na temat problemu uchodźców, młodzieży, zdrowia. Piosenka jest formą dialogu. Staram się nie tworzyć manifestów, raczej dzielić się moim światopoglądem między wierszami, inspirować do rozmowy, do myślenia. Uważam, że w porównaniu z działania podejmowanymi przez nas, raperów, prawdziwy podziw należy się w dzisiejszych czasach sędziom – obecnie dotyka ich nienawiść przez duże N i oni muszą się z tą fają hejtu zmierzyć.

Tomasz Zawiślak podziękował za głos w obronie sędziów Łonie – Nie lubię rapu, ale w twojej muzyce odnalazłem to, co kocham w rocku: zaangażowanie i walkę. Chciałbym zapytać, jak łączysz rolę czynnego prawnika i rapera. (Łona zdał egzamin radcowski, nie jest wpisany na listę, ale na co dzień pracuje w kancelarii, zajmuje się m.in. prawem własności intelektualnej). Nas sędziów boli, gdy dostajemy takie sygnały, że "wasza walka, wasza praworządność nas nie interesuje". Czy muzyk może być zaangażowany politycznie?

Łona wyjaśnił, że łączenie dwóch światów: prawa i muzyki w jego przypadku daje zdrowy życiowy balans. Decyzję o nie wpisywaniu się na listę radców prawnych podjął ze względu na obawę o uruchomieniu wewnętrznej cenzury napędzanej kodeksem etycznym tego zawodu. Zaangażowanie społeczne artystów często jest wynikiem całkiem naturalnej potrzeby wyrażenia swojego zdania, emocji, sprzeciwu.

Iga Lis z powodu musiała z ważnych powodów odwołać udział w Kongresie.