Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Osoby dorosłe z niepełnosprawnościami bardzo często wymagają opieki, a z uwagi na swoje ułomności nie potrafią samodzielnie funkcjonować. Nie kwalifikują się także do udziału w warsztatach terapii zajęciowej. W Katowicach nie było ośrodka edukacyjnego, w którym osoby dorosłe z niepełnosprawnościami mogłyby otrzymywać potrzebną im pomoc. Jednak w wyniku podjętych przez Rzecznika Praw Obywatelskich kroków, władze miasta rozpisały konkurs na realizację projektu pod nazwą „Wspieranie działań na rzecz Osób niepełnosprawnych, w tym przewlekle chorych, poprzez integrację z otoczeniem i aktywizację społeczną” i przyznały dotacje finansowe.
Niestety działania RPO o charakterze generalnym nie spotkały się ze zrozumieniem.

Dyrektor Departamentu Wyrównywania Szans Edukacyjnych z Ministerstwa Edukacji Narodowej poinformował, że dzieci i młodzież z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim spełniają roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne, obowiązek szkolny i obowiązek nauki przez udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2014 r. Jest to szczególny rodzaj kształcenia i realizacji obowiązku nauki. Natomiast zadania dotyczące zabezpieczenia społecznego, form aktywizacji zawodowej, w tym osób dorosłych z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, należą do właściwości Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował także pismo do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, na które Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, że zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń oraz zasady i tryb ich udzielania, organizację pomocy społecznej, zasady oraz tryb postępowania kontrolnego określa ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.). Wskazał również, że aktualnie obowiązujące regulacje prawne umożliwiają udzielanie wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi, które w wyniku upośledzenia wymagają pomocy do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, zwłaszcza w celu zwiększenia zaradności i samodzielności życiowej oraz integracji społecznej (środowiskowy dom samopomocy, klub samopomocy). Przedstawił możliwość korzystania z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, a także zajęć usprawniających, szkoleń, kursów, warsztatów, zespołów aktywności społecznej i rehabilitacji. Nadto zwrócił uwagę, że wskazanie do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej może otrzymać osoba zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności, bez względu na przyczynę niepełnosprawności. Natomiast w przypadku osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, możliwość uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej jest ograniczona tylko do osób z upośledzeniem umysłowym lub chorobą psychiczną.