Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jeśli mieszkaniec gminy nie posiada stałego źródła dochodu gwarantującego płatność czynszu, to z tego tylko powodu zostaje wyłączony z możliwości uzyskania gminnej pomocy mieszkaniowej, bez względu na jego sytuację życiową i dochodową – wynika z przepisu uchwalonego przez Radę Miejską w Busku-Zdroju. Uchwała z dnia 27 marca 2014 r. dotyczyła zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy (mieszkania komunalne). Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył tę uchwałę do sądu administracyjnego. 16 czerwca br. WSA w Kielcach w całości podzielił argumentację RPO i stwierdził nieważność zaskarżonego przepisu (sygn. akt II SA/Ke 414/16).

Rada Miejska w Busku-Zdroju w uchwale z dnia 27 marca 2014 r. dokonała nieuprawnionego wykluczenia z grona osób mających niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe oraz niski dochód, wszystkich tych, którzy nie osiągają minimalnego dochodu gwarantującego płatność czynszu. Osiąganie przez wnioskodawcę niskich dochodów, choćby sporadycznie, nie jest – na gruncie omawianego przepisu uchwały – wystarczające do objęcia takiej osoby pomocą w postaci wynajęcia mieszkania z zasobu komunalnego.

W konsekwencji, osoby, które z powodu niezaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i niskich bądź żadnych wręcz dochodów, znajdują się w sytuacji życiowej najbardziej uzasadniającej otrzymanie od gminy pomocy mieszkaniowej, zostały tej pomocy pozbawione. Wyłączenie to bazuje na przekonaniu, że wnioskujący o pomoc mieszkaniec gminy musi uzyskiwać stały dochód, który dawać ma gminie gwarancję terminowego uiszczania czynszu i pozostałych opłat.

W skardze Rzecznik Praw Obywatelskim wskazał m.in., że przyjęcie przez gminę takiego kryterium godzi w konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa, ponieważ eliminuje z kręgu potencjalnych wnioskodawców osoby i rodziny najuboższe. Ponadto wprowadzenie kryterium dochodu minimalnego wykracza poza ramy ustawowe – w orzecznictwie sądowym zasadnie ugruntowany jest pogląd o uprawnieniu rady gminy do określenia jedynie dochodu maksymalnego.

Rzecznik podkreślił również, że samodzielne wprowadzanie kryteriów, które prowadzą w praktyce do wyłączenia określonych grup mieszkańców gminy z możliwości ubiegania się o pomoc mieszkaniową, należy również rozpatrywać w kategorii dyskryminacji mieszkańców gminy, co stanowi naruszenie zasady równości wynikającej z art. 32 Konstytucji RP.