Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Pod hasłem "Konstytucja w sądzie, sąd w Konstytucji - refleksje aktualne", 7 czerwca w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyło się spotkanie z prof. Andrzejem Zollem oraz prof. Marcinem Matczakiem.

Prof. Zoll mówił, że nie jest żadnym sukcesem, iż wyroki Trybunału Konstytucyjnego zostały w końcu wydrukowane. Jego zdaniem powinniśmy domagać się, aby prezydent Andrzej Duda przyjął ślubowanie od trzech sędziów TK, wybranych zgodnie z prawem przez Sejm w październiku 2015 r. Według Zolla ewidentnym powodem do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu jest: dla b. premier Beaty Szydło - niedrukowanie tych wyroków, a dla prezydenta Dudy –  niezaprzysiężenie tych sędziów.

Zdarzały się też wtedy błędy po stronie Trybunału – przyznał prof. Zoll. Ocenił, że nie należało np. wpuścić do TK trzech osób wybranych w grudniu 2015 r. przez Sejm na zajęte już miejsca sędziowskie w TK i płacić im wynagrodzeń.

Zgodził się z tym prof. Matczak. „Pan prezes Andrzej Rzepliński nie mówił biblijnie  +tak,tak - nie, nie+” – oświadczył. Według niego opinia publiczna nie rozumiała, dlaczego wpuścił on do TK tych trzech dublerów.

Prof. Zoll uważa, że przez wiele lat system wyboru sędziów TK nie był doskonały; zostawali nimi np. posłowie czy wiceministrowie. Dlatego trzeba wprowadzić zasadę, by kandydaci byli zupełnie odcięci od wpływów politycznych, np. przez kilka lat wcześniej nie mogliby pełnić żadnych funkcji  politycznych czy rządowych.

Według prof. Matczaka, przez prawie 30 lat TK miał w Polsce „miesiąc miodowy”. Dziś wraca wizja systemu prawa, w której najwyższą władzą jest „suweren”, a my musimy się podporządkować jego rozkazom, bo się go boimy.  Dlatego demontaż systemu prawa musiał się rozpocząć od TK, który dokonywał przez lata swoistej „kontrasygnaty” ustaw. Dla tej wizji prawa śmiertelnie groźne jest stosowana przez niektóre sądy rozproszona kontrola konstytucyjności ustaw.

Spotkanie zorganizowano we współpracy ze Stowarzyszeniem Sędziów Apelacji Warszawskiej "Nike", Stowarzyszeniem Sędziów Polskich Iustitia - Oddział w Warszawie, Stowarzyszeniem Sędziów "Themis" oraz organizacją #Wolne sądy.