Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Oświadczenie
Rzecznika Praw Obywatelskich

po wizytacji w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Akademii Medycznej we Wrocławiu

W związku z dramatycznymi informacjami o możliwości zaprzestania leczenia dzieci z chorobą nowotworową w Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Akademii Medycznej we Wrocławiu, poleciłem Pełnomocnikowi Terenowemu Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu osobiste zapoznanie się na miejscu z obecną sytuacją oraz prognozą dotyczącą ciągłości leczenia małych pacjentów kliniki. W toku wizytacji mój przedstawiciel uzyskał zapewnienie, że dzięki ofiarności społecznej oraz w wyniku negocjacji z wierzycielami, Klinika jest w stanie udzielać swych świadczeń bez większych zakłóceń przez dwa miesiące. Oddala się więc groźba pozbawienia chorych dzieci niezbędnej opieki medycznej, ale jest to jedynie rozwiązanie doraźne, które nie daje wystarczających gwarancji w większym wymiarze czasowym.
Ogromne zastrzeżenia z punktu widzenia ochrony godności człowieka, budzić musi sposób prezentacji problemów Kliniki w mediach elektronicznych. Niedopuszczalne, naruszające tę godność, jest przedmiotowe traktowanie dzieci dotkniętych chorobami onkologicznymi, poprzez wykorzystywanie ich wizerunku i wypowiedzi dla osiągnięcia określonych efektów medialnych. To szczególnie niemoralne w sytuacji, gdy rozbudzane świadomie u tych dzieci poczucie zagrożenia, przekładać się może na obniżenie efektywności terapii. Pacjenci, a w szczególności ci najmłodsi, powinni pozostawać poza zasięgiem sporów w sprawach organizacyjnych i finansowych. Żadne okoliczności nie usprawiedliwiają działań, które mogłyby negatywnie wpłynąć na stan ich zdrowia.
Ostatnie wydarzenia we wrocławskiej Klinice oraz innych szpitalach, związane z zajęciem środków finansowych tych placówek przez komorników w związku z wieloletnim zadłużeniem, po raz kolejny pokazały ułomność systemu ochrony zdrowia. Znajduje się on w stanie krytycznym. Jest niewydolny, zbiurokratyzowany, coraz mniej przychylny pacjentowi. Źródeł kryzysu upatrywać należy nie tylko w wielkości środków finansowych z ubezpieczenia zdrowotnego, ale także w niewydolnej strukturze ochrony zdrowia oraz złym gospodarowaniu środkami. Poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli zdaje się osiągać dramatycznie niski poziom.
Głównym powodem utrzymujących się zjawisk kryzysowych w opiece zdrowotnej jest brak zgody elit medycznych i politycznych w sprawie podstawowego kierunku reform w systemie ochrony zdrowia. Ustawowym gwarancjom dostępu do usług zdrowotnych, nie towarzyszy jednoznaczne określenie zakresu i standardu tych usług, brak też instrumentów służących obywatelom do ich egzekwowania. To oczywista pożywka dla różnych patologii.
Istnieje pilna potrzeba dokonania głębokich zmian systemowych w ochronie zdrowia. Powinny mieć charakter radykalny, ale winny być wprowadzane metodami ewolucyjnymi. Warunkiem koniecznym realizacji takiego przedsięwzięcia jest osiągnięcie porozumienia społecznego i politycznego, będącego efektem poważnej, wolnej od demagogii, debaty publicznej. Obowiązkiem władz publicznych jest przedstawienie społeczeństwu prawdy o sytuacji w ochronie zdrowia oraz wskazanie wariantowych propozycji jej poprawy, a także dokonanie zmian bez zwiększania zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.
Mając na względzie pilną konieczność podjęcia zdecydowanych działań na rzecz reformy, zwróciłem się do Ministra Zdrowia z prośbą o spotkanie. W czasie tego spotkania chcę przedstawić tezy, dotyczące kierunków zmian systemowych w organizacji i finansowaniu ochrony zdrowia, wypracowane w powołanym przez mnie zespole ekspertów, które - mam nadzieję spotkają się z Jego akceptacją.

Dr Janusz KOCHANOWSKI
Rzecznik Praw Obywatelskich