Newsletter 21 grudnia 2017– 8 stycznia 2018
Uwaga! Nowa funkcja portalu rpo.gov.pl
Od teraz łatwiej można dzielić się treściami zmieszczonymi na w serwisie Rzecznika Praw Obywatelskich. W tekstach pojawia się ramka - wystarczy w nią kliknąć, by dostać propozycję wpisu w mediach społecznościowych. Zależy nam, by informacje o działaniach RPO docierały do wszystkich zainteresowanych.
NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
54 rekomendacje z I Kongresu Praw Obywatelskich
- Pierwszy Kongres Praw Obywatelskich był wydarzeniem bez precedensu – mówił dziennikarzom na konferencji prasowej 8 stycznia rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. - W ciągu miesiąca od zakończenia Kongresu powstały konkretne rekomendacje, które będą dla RPO inspiracją w pracy, zostaną przekazane ministerstwom i instytucjom centralnym oraz partiom politycznym, a Rzecznik wykorzysta je też w toku spotkań regionalnych.
54 rekomendacje I Kongresu Praw Obywatelskich to lista zadań do wykonania dla Rzecznika Praw Obywatelskich i społeczeństwa obywatelskiego.
Konkretne rekomendacje Kongresu dotyczą edukacji i obywatelskiego upodmiotowienia, praw obywateli w kontaktach z wymiarem sprawiedliwości, zdrowia, pracy, domu, miejsca Polski w Europie [szczegółowe rekomendacje].
Następny Kongres Praw Obywatelskich odbędzie się 7 i 8 grudnia 2018 r. W stulecie polskiej niepodległości, ale także w 70 lat od podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i w 25 lat po tym, jak Polska związała się postanowieniami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Relacje, dokumenty, nagrania dyskusji i dokumentacja fotograficzna z Kongresu dostępne są na portalu kongresu (https://www.rpo.gov.pl/pl/content/kpo).
Jak rząd chce zagwarantować ludziom dostęp do służby zdrowia w związku z przewidywanym drastycznym niedoborem lekarzy?
RPO alarmuje w sprawie narastającego niedoboru lekarzy. Do tej pory godzili się oni na pracę ponad siły. Jednak teraz wypowiadają zgody na tzw. klauzulę opt-out. To kolejny etap zwracania uwagi na skalę problemu niedofinansowania służby zdrowia - po jesiennym proteście głodowym lekarzy-rezydentów. Sytuacja jest na tyle groźna dla pacjentów, że rząd nie może się ograniczać do jej monitorowania. Najważniejsze zdaniem RPO jest podjęcie dialogu z lekarzami [więcej].
Przepisy regulujące umieszczanie byłych więźniów w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie zawierają luki. Problem dotyczy 43 osób. Rzecznik wskazuje, co należy zmienić nie tylko po to, by nie naruszać praw konstytucyjnych, ale także by nie utrudniać procesu terapii [więcej].
RPO W SPRAWACH OBYWATELI
Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje w sprawie napaści na 14–letnią dziewczynkę w Warszawie. Pyta prokuraturę, czy wszczęte w tej sprawie śledztwo uwzględnia prawdopodobną, rasistowską motywację działania sprawcy [więcej].
Jak poprawić dostęp nieletnich do obrońcy – wystąpienie RPO do samorządów prawniczych [więcej].
Rzecznicy praw obywatelskich i praw dziecka po raz kolejny apelują do Prezesa Rady Ministrów o zmianę przepisów dotyczących Funduszu Alimentacyjnego [więcej].
RPO: prawo o ruchu drogowym blokuje rozwój car-sharingu w Polsce
Zgodnie z obecnymi przepisami, podczas kontroli drogowej należy okazać dowód rejestracyjny. Jednak osoby, które korzystają car-sharingu, czyli systemu wspólnego użytkowania samochodów osobowych, w którym samochody udostępniane są za opłatą na krótki czas, takich dokumentów nie posiadają. RPO zwrócił się w tej sprawie do Ministra Infrastruktury i Budownictwa [więcej].
Uwagi RPO do planowanych zmian w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii
Ministerstwo Zdrowia chce zmienić przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005 r., tak by można było szybciej reagować na nowe substancje pojawiające się na rynku (w szczególności tzw. „dopalacze”). RPO wskazuje, jak poprawić projekt, by zawsze było jasne, co i od kiedy podlega karze [więcej].
Rzecznik pyta Ministra Sprawiedliwości o przepisy nakazujące sędziom przejście w stan spoczynku po osiągnięciu określonego wieku [więcej].
RPO w sprawie niedostatecznej ochrony praw właścicieli nieruchomości klasyfikowanych jako działki leśne [więcej].
Większy lokal socjalny dla trzyosobowej rodziny w trudnej sytuacji zdrowotnej dzięki interwencji Rzecznika [więcej].
Tematy zaproponowane przez RPO zostaną skontrolowane w 2018 roku przez Najwyższą Izbę Kontroli [więcej].
PRAWO
Stanowisko RPO w sprawie kolejnej wersji projektu ustawy o jawności życia publicznego [więcej].
Trybunał Konstytucyjny zgadza się z RPO, że zasady wywłaszczenia trzeba interpretować korzystniej dla obywateli
Trybunał przyznał, że pojęcie „wywłaszczenie” najeży rozumieć szerzej. Chodzi o sytuację, gdy obywatel sprzedał nieruchomość państwu wiedząc, że i tak grozi mu wywłaszczenie pod cele publiczne, to także ma prawo do zwrotu tej nieruchomości, jeśli ostatecznie okazała się ona dla publicznej inwestycji niepotrzebna [więcej].
Sąd Najwyższy zgodnie z argumentami RPO przyjął stanowisko korzystne dla osób sprzedających ziemię rolną. W opinii SN transakcja rozpoczęta przed zaostrzeniem przepisów o obrocie ziemią z 30 kwietnia 2016 r. może być dokończona zgodnie ze starym prawem [więcej].
Zmiany w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego – poprawa sytuacji osób ubezwłasnowolnionych zgodnie z postulatami RPO [więcej].
Skuteczna skarga RPO o wznowienie postępowania w sprawie z podrobionego weksla
W mediach pojawiają się informacje o osobach, które straciły cały majątek, bo sąd cywilny na podstawie umowy lub weksla, pod którym podrobiono podpis, wydał wyrok zasądzający duże sumy pieniędzy. Nawet wówczas, gdy sąd karny skaże winnego podrobienia podpisu, nie oznacza to automatycznego wyeliminowania skutków wyroku sądu cywilnego. Tymczasem Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ uwzględnił skargę Rzecznika o wznowienie postępowania cywilnego w sytuacji podrobienia podpisu [więcej].
Sposób prowadzenia kontroli u przedsiębiorcy można zaskarżyć do sądu administracyjnego. Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko Rzecznika [więcej].
SN: Małżonek częściowo ubezwłasnowolniony nie ma zdolności procesowej w procesie o rozwód – stanowisko Sądu Najwyższego wbrew argumentom RPO [więcej].
Europejski Trybunał Praw Człowieka o kluczowej roli prawa do pokojowego demonstrowania. Wyrok w sprawie Öğrü I Inni przeciwko Turcji [więcej].
KRONIKA
Adam Bodnar na ślubowaniu aplikantów adwokackich [więcej].
Betlejemskie Światło Pokoju w biurze RPO [więcej].
9 stycznia w Biurze RPO przy ul. Długiej ruszyła winda. Zabiegi o dostosowanie zabytkowego budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnościami trwały od początku kadencji RPO Adama Bodnara w 2015 r. [więcej]
Uwaga!
Na stronie rpo.gov.pl dostępny jest kalendarz najbliższych spotkań z udziałem RPO oraz imprez i wydarzeń pod jego patronatem.
Informacje o działaniach RPO dotyczących obywateli są w zakładce „SPRAWY RPO”. Na interaktywnej mapie pokazujemy, gdzie interweniował RPO.