NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
TORTURY. 70-letni pan Zygmunt został 22 sierpnia 2018 r. pobity na komisariacie w Rykach przez policjantów, którzy podejrzewali, że zbezcześcił grób ich kolegi. Fakt pobicia ujawnili przebywający tam akurat z niezapowiedzianą wizytacją eksperci Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, działającego w ramach Biura RPO. Zapewnili panu Zygmuntowi pomoc lekarską i udokumentowali zdarzenie. 27 sierpnia RPO przesłał zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury. (więcej)
Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił „Białą księgę”, świadectwo zmiany ustroju państwa polskiego - nie mocą zmiany Konstytucji, lecz niekonstytucyjnych ustaw. Księga odnosi się do zaprezentowanej przez rząd 8 marca 2018 r. „Białej księgi” reform wymiaru sprawiedliwości. 1174-stronicowa publikacja RPO jest zbiorem dokumentów i wystąpień kierowanych przez Rzecznika oraz uzyskiwanych odpowiedzi. (więcej)
RPO W SPRAWACH OBYWATELI
Nadal mało prawdopodobna jest zmiana podejścia państwa do niepełnosprawności – wynika z odpowiedzi Prezesa ZUS dla RPO. Zmiana powinna polegać na tym, by osoby z niepełnosprawnościami traktowane były nie jako „niesamodzielne”, ale takie, które są samodzielne, jeśli dostaną odpowiednie wsparcie. (więcej)
RPO dopomina się o deinstytucjonalizację systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami i osób starszych. W 2017 r. wraz z 54 organizacjami społecznymi skierował do premiera apel w tej sprawie, na który do dziś nie odpowiedział resort rodziny, pracy i polityki społecznej. (więcej)
360 mln zł przeznaczy dodatkowo NFZ na leczenie i rehabilitację osób z niepełnosprawnościami. Tak prezes NFZ odpowiedział na pytanie RPO o realizację ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, która weszła w życie 1 lipca 2018 r.(więcej)
Zgodna z postulatami RPO jest możliwość ubiegania się o tzw. natychmiastowe alimenty - co przewiduje projekt nowelizacji prawa rodzinnego autorstwa resortu sprawiedliwości. Rzecznik popiera też propozycję wprowadzenia mediacji w sprawach o rozwody i o separację. Krytycznie ocenia zaś możliwość zawieszania sprawy o rozwód więcej niż raz, jeśli sąd widzi szanse na utrzymanie małżeństwa. (więcej)
Ci, którzy stracili prawo jazdy za kierowanie na „podwójnym gazie”, mogą ubiegać się o jego zwrot. Za zgodą sądu mogą wtedy prowadzić pojazdy z blokadą alkoholową. Według RPO przepis ten stosowany jest za rzadko, gdyż mało kto o nim wie. (więcej)
Obywatele skarżą się, że stacjonarne fotoradary rejestrujące przejazd na czerwonym świetle nie są oznakowane. Jest tak dlatego, że od 2015 r. nie powstało rozporządzenie regulujące sprawę. Rzecznik spytał ministra Andrzeja Adamczyka, kiedy to nastąpi.(więcej)
Po pytaniach RPO policja bada ewentualną odpowiedzialność dyscyplinarną funkcjonariuszy, którzy interweniowali w czasie demonstracji pod Sejmem 20 lipca 2018 r. Zatrzymano wtedy cztery osoby; jedna odniosła obrażenia. Własne postępowanie w sprawie zachowania policjantów prowadzi Prokuratura Okręgowa w Warszawie. (więcej)
Policja wie, że nie wolno legitymować obywateli tylko dlatego, że zadają niewygodne pytania premierowi czy ministrom; musi jednak legitymować tych, którzy „podejmują próby zakłócania” spotkań z przedstawicielami władzy - tak MSWiA odpowiedziało RPO. (więcej)
Rzecznik wnosi, by funkcjonariusze Straży Leśnej uzyskali status funkcjonariuszy publicznych. Nie mając go, nie mogą być ścigani za przekroczenie obowiązków, np. przez nieuprawnione używanie siły wobec protestujących przeciw wycince Puszczy Białowieskiej. (więcej)
RPO spytał Urząd ds. Cudzoziemców o sprawę obywatelki Ukrainy Ludmiły Kozłowskiej, prezeski Fundacji Otwarty Dialog, wpisanej przez polskie władze do Systemu Informacyjnego Schengen; konsekwencją jest zakaz wjazdu do strefy Schengen. (więcej)
Nawet kilkanaście miesięcy cudzoziemcy muszą czekać na zgodę na pobyt i pracę w Polsce; mają też trudności ze złożeniem wniosków. Rzecznik wystąpił do MSWiA o skrócenie tego oczekiwania.(więcej)
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej ustalił, kto z IPN może wypowiadać się w mediach; określił też zasady aktywności pracowników w mediach społecznościowych, w tym - powstrzymywania się od krytyki przełożonych. Według RPO może to ograniczać konstytucyjną swobodę wypowiedzi, wolność wyrażania poglądów i udzielania informacji prasie. (więcej)
Przepisy niezamierzenie wymusiły likwidację „spółdzielni popegeerowskich” - specjalnych podmiotów do zarządzania infrastrukturą obsługującą mieszkania w likwidowanych PGR-ach. Spółdzielcy proszą RPO o pomoc w naprawieniu błędu w nowelizacji prawa z 2017 r. (więcej)
Przyjęta niedawno ustawa zakazująca sprzedaży najgorszych jakościowo paliw stałych ma zostać uzupełniona rozporządzeniem Ministra Energii o wymagania jakościowe dla tych rodzajów paliw, których sprzedaż jest możliwa. Zaniepokojony RPO wystąpił do Ministra Energii.(więcej)
Za wydobywanie piasku bez koncesji przedsiębiorcę ukarano grzywną i administracyjną karą pieniężną pół miliona zł. Takie podwójne karanie przewiduje prawo geologiczne. Rzecznik ma w tej sprawie wątpliwości konstytucyjne. (więcej)
PRAWO
Polskie sądy zgodziły się na ekstradycję obywatela Białorusi, nie badając wniosku obrony co do politycznego charakteru sprawy. RPO złożył kasację do Sądu Najwyższego, wskazując że może dojść do naruszenia wolności i praw Andreia R. - gdyby wydano go Białorusi. (więcej)
Maturzyści z Ostrowca Świętokrzyskiego, których wyniki egzaminów dojrzałości unieważniono w 2011 r., złożyli skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W opinii dla ETPC rzecznik wskazał na możliwe naruszenie ich praw - do sądu, do poszanowania życia prywatnego oraz do nauki. (więcej)