NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
Brak możliwości odwołania od decyzji prokuratury o ekshumacji ofiar katastrofy smoleńskiej narusza Europejską Konwencję Praw Człowieka – taki wyrok wydał 20 września 2018 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie przeciwko Polsce (skargi nr 30491/17 oraz 31083/17). Rzecznik Praw Obywatelskich podejmował w 2016 r. działania w tej sprawie, a jego stanowisko prezentowane w wystąpieniach do Prokuratora Generalnego znalazło odzwierciedlenie w wyroku ETPC. (więcej)
W Gdańsku odbyło się doroczne spotkanie ombudsmanów Grupy Wyszehradzkiej. Rzecznicy praw obywatelskich obradowali w Europejskim Centrum Solidarności m.in. na temat roli umów międzynarodowych w pracy ombudsmana, wolności słowa oraz edukacji o prawach człowieka. Spotkali się z Lechem Wałęsą, zwiedzili ECS i Muzeum II Wojny Światowej (więcej)
Posłowie Komisji Wolności Obywatelskich (LIBE) Parlamentu Europejskiego rozmawiali w Warszawie z RPO Adamem Bodnarem. Delegacja Komisji przyjechała do Polski, aby ocenić stan zagrożenia dla rządów prawa i podstawowych wartości UE. (więcej)
Rekomendacje dla Polski Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami zawierają m.in. zalecenia wprowadzenia jednolitego systemu orzekania o niepełnosprawności wypracowanego z udziałem organizacji osób z niepełnosprawnościami, likwidację instytucji ubezwłasnowolnienia, zapewnienie prawa osób z niepełnosprawnościami do samodzielnego życia w społeczności lokalnej i ze wsparciem asystentów osobistych, uwzględnienie perspektywy praw kobiet z niepełnosprawnościami. (więcej)
KONFERENCJA – ALZHEIMER W RODZINIE
27 września 2018 r. w Biurze RPO w Warszawie odbędzie się konferencja „Alzheimer w rodzinie – jak diagnozować, jak pomagać osobom żyjącym z chorobą i ich rodzinom”. Zgłoszenia uczestnictwa prosimy kierować na adres alzheimer@brpo.gov.pl. Natomiast wszystkich zainteresowanych tematem konferencji, którzy nie mogą przyjechać, zapraszamy do śledzenia wydarzenia on-line lub dołączenia do jednego z 14 spotkań lokalnych (szczegóły)
RPO W SPRAWACH OBYWATELI
Dzieci, osoby z niepełnosprawnościami czy obłożnie chore mogą wylądować na bruku, o ile mieszkały razem z członkiem rodziny, który stracił prawo własności do mieszkania za długi. Sprawa trafiła z resortu sprawiedliwości do infrastruktury, dlatego RPO przekazał całą dokumentację problemu do tego ministerstwa, z nadzieją na jego rozwiązanie. (więcej)
Ludzie skarżą się RPO, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje zbyt wysokich potrąceń świadczeń emerytalnych i rentowych w postępowaniach o tzw. upadłość konsumencką. Według Rzecznika nie tylko narusza to prawa obywatelskie upadłego, ale przedłuża też postępowania upadłościowe, dlatego zwrócił się w sprawie tych nieprawidłowości do Prezesa ZUS. (więcej)
Matki z małymi dziećmi nie mogą na widzenia z osobami bliskimi w więzieniach wnosić żywności dla dzieci czy jednorazowych pieluszek. Przy salach widzeń brakuje też wydzielonych miejsc do karmienia dzieci oraz ich przewijania. Zastępczyni RPO dr Hanna Machińska wystąpiła w tej sprawie do dyrektora generalnego Służby Więziennej gen. Jacka Kitlińskiego. (więcej)
Kierowcy autobusów w dużych miastach nie mają gwarancji przepisowego odpoczynku między kursami. Prawo nie uwzględnia bowiem korków, zmian organizacji ruchu, wypadków czy awarii pojazdów, co często wymusza na kierowcach jazdę bez przerw dla nadrobienia opóźnień rozkładu jazdy. RPO wystąpił w tej sprawie do Głównego Inspektora Transportu Drogowego oraz do Głównego Inspektora Pracy. (więcej)
W sierpniu 2018 r. policja wstrzymała wypłaty dodatków dla funkcjonariuszy. Potem decyzję odwołano – z zapewnieniem, że wydatki te nie są zagrożone. Natomiast MSWiA zwróciło się do premiera o zwiększenie budżetu policji z rezerwy ogólnej. Rzecznik w wystąpieniu pyta resort, jakie braki były powodem tego wniosku i jak zamierza uniknąć takich sytuacji w przyszłości. (więcej)
W 2015 r. Pan Jan opublikował w internecie film pt. „Polacy witają uchodźców!”, na którym z innymi osobami wykonuje hymn ze zmienionymi przez siebie słowami. Został prawomocnie ukarany przez sąd grzywną za wykroczenie naruszające przepisy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej. Rzecznik złożył kasację do Sądu Najwyższego z wnioskiem o uniewinnienie pana Jana. (więcej)
PRAWO
Właściciel nieruchomości będzie zawiadamiany o wpisie do rejestru zabytków. Przewiduje to projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które ma być wydane w czwartym kwartale 2018 r. To odpowiedź resortu na wystąpienie RPO, który od lat upomina się o prawa właścicieli obiektów włączanych do ewidencji zabytków. (więcej)
Kandydaci na słuchaczy Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury muszą dziś mieć mniej niż 35 lat (na aplikację sędziowską i prokuratorską) oraz 40 lat (aplikacja sędziowska i prokuratorska uzupełniająca). Może to naruszać zasady równego traktowania i niedyskryminacji wyrażone w art. 32 Konstytucji RP oraz w prawie europejskim – podkreśla Rzecznik w wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości. (więcej)
Ludzie mają kłopoty z wchodzeniem do budynków sądów. Przy wejściu żąda się od nich sądowego wezwania lub wykazania "potrzeby wejścia". Przyczyną takich naruszeń zasady jawności rozpraw są regulaminy wydawane przez prezesów i dyrektorów sądów. RPO wystąpił do Ministra Sprawiedliwości, podkreślając, że ewentualną podstawą ograniczenia wejścia do sądów może być tylko ustawa. (więcej)
Dziennikarze muszą występować do Sądu Okręgowego w Krakowie o przyznanie rocznej akredytacji - aby móc wejść do budynku z kamerą, aparatem fotograficznym, mikrofonem lub dyktafonem. Takie zarządzenie Rzecznik Praw Obywatelskich uznaje za pozbawione podstaw prawnych i w wystąpieniu do prezeski i dyrektora sądu żąda jego uchylenia. (więcej)
KRONIKA
W Biurze RPO odbyło się spotkanie pożegnalne rzecznika praw dziecka Marka Michalaka. Kończący kadencję rzecznik został wyróżniony odznaką honorową RPO za zasługi dla ochrony praw człowieka. Podczas uroczystości Adam Bodnar przedstawił subiektywny dekalog najważniejszych działań odchodzącego rzecznika praw dziecka. (więcej)
Kodeks postępowania karnego tworzono na potrzeby demokratycznego państwa prawa, przy założeniu m.in. niezależności prokuratury i sądów oraz kontroli jakości ustawodawstwa przez Trybunał Konstytucyjny. Dziś te zasady są zachwiane, rośnie omnipotencja państwa, sędziowie są dyscyplinowani, a jednostka często pozostaje bez ochrony. To główne tezy wystąpienia Adama Bodnara podczas zjazdu Katedr postępowania karnego w Białymstoku. (więcej)
Rzecznik wystąpił podczas odbywającego się w Warszawie 52. kongresu Federacji Adwokatur Europejskich. W wystąpieniu „Tajemnica komunikacji między prawnikiem a klientem w wieku cyfrowym” Adam Bodnar podkreślał, że jest ona nie tylko gwarancją prawną, ale też częścią praw człowieka. (więcej)