Newsletter 15-21 listopada 2016
NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
Spór o Facebooka. Debatę u Rzecznika z udziałem wszystkich stron
„Facebook – mowa nienawiści – wolność słowa. Wyzwanie cywilizacyjne i prawnicze czy kryzys wartości?” – w takiej debacie wzięło udział w Biurze RPO prawie 100 osób, a pięć razy tyle śledziło ją na żywo w internecie. Rzecznik zorganizował dyskusję zaalarmowany przez środowiska prawicowe, że ich strony na Facebooku zostały zablokowane przed 11 listopada. W dyskusji zabrało głos ponad 30 osób: byli to przedstawiciele ruchu narodowego, organizacji lewicowych, a także eksperci od spraw internetu, praw człowieka, mowy nienawiści a także przedstawiciele administracji rządowej. Debata ma pomóc RPO w wypracowaniu stanowiska w sprawie. Nagranie trzygodzinnego spotkania i stenogram są dostępne na stronie rpo.gov.pl
RPO W SPRAWACH OBYWATELI
Sprawa pani Joanny z Zielonej Góry i jej prawa do opieki nad córeczką
Prawa rodzica z niepełnosprawnością do opieki nad dzieckiem. Rzecznik Praw Obywatelskich zareagował na sygnał o kłopotach pani Joanny z Zielonej Góry tak samo, jak reaguje w podobnych przypadkach. Zgodnie z procedurą wypracowaną w Biurze RPO, kiedy pojawia się medialna informacja tak o skomplikowanej i trudnej sytuacji człowieka, na miejsce jedzie wysłannik RPO, zbiera informacje i rozpoczyna działania mające pomóc w rozwiązaniu sprawy. Pani Joanna jeździ na wózku, ma porażenie mózgowe. Sąd w Zielonej Górze po rozeznaniu sytuacji całej rodziny pani Joanny zdecydował, że jej 5-miesięczna córka powinna trafić do rodziny zastępczej, dopóki pani Joanna nie będzie miała właściwego wsparcia w opiece nad dzieckiem. Rzecznik podjął więc działania, by rodzina otrzymała odpowiednie wsparcie [więcej].
Chełm: Jak rozwiązać problemy osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów?
Prawa opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością. Rodzice dorosłych dzieci z poważną niepełnosprawnością zgłosili na spotkaniu regionalnym RPO problem braku wsparcia dla nich w Chełmie. Lokalna społeczność zareagowała błyskawicznie rozpoczynając prace nad rozwiązaniem problemu. 16 listopada przedstawiciele władz Chełma, mieszkańcy miasta oraz eksperci spotkali się, by porozmawiać o dotychczasowych efektach prac. To przykład analogicznego działania RPO jak w sprawie pani Joanny z Zielonej Góry [więcej].
Poznań. Projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów uwzględnia postulaty Rzecznika
Efekt mediacji RPO w Poznaniu. 8 listopada do konsultacji społecznych trafił projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów. Uwzględnia postulaty Rzecznika dotyczące rozwiązania problemów wywołanych reprywatyzacją kamienic. Te postulaty zostały wypracowane na wspólnych spotkaniach RPO, władz Poznania i stowarzyszenia lokatorów. [więcej].
Czego obawiają się obywatele z powodu likwidacji gimnazjów?
W wnioskach do RPO a także w czasie ostatnich spotkań regionalnych RPO wiele osób dzieli się obawami związanymi z planem zmiany organizacji szkół. W wystąpieniu do minister edukacji Anny Zalewskiej rzecznik przedstawił ich wątpliwości i wskazał, że problem nie dotyczy tylko uczniów klas VI szkoły podstawowej [więcej].
Spotkanie z ekspertami na temat poszerzenia granic Opola
Rzecznik pomaga w znalezieniu rozwiązania lokalnego problemu. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej, naukowcy zajmujący się tematyką samorządu terytorialnego oraz pracownicy Biura RPO dyskutowali o skutkach poszerzenia granic Opola [więcej].
Praktyka wymuszania darowizn dla szpitala w zamian za znieczulenie okołoporodowe skrytykowana przez sąd
Przed Sądem Okręgowym w Warszawie odbyła się rozprawa w sprawie podpisania umowy darowizny w zamian za znieczulenie w trakcie akcji porodowej. W ustnym uzasadnieniu Sąd zgodził się ze stanowiskiem RPO podkreślając, że praktyka podpisywania umów w takiej sytuacji jest niedopuszczalna i wymaga zmian systemowych [więcej].
W jakich warunkach pełnili służbę policjanci podczas Święta Niepodległości?
Prawa pracownicze. Pracownicy Biura RPO przeprowadzili wizytację wybranych miejsc zakwaterowania i zgrupowania funkcjonariuszy oddziałów prewencji Policji oddelegowanych do pomocy przy zabezpieczeniu Święta Niepodległości. O tym, co zaobserwowali, można przeczytać na stronie rpo.gov.pl
PRAWO
Prawo opiekuna osoby dorosłej z niepełnosprawnością do świadczenia pielęgnacyjnego
Pomimo tego, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie świadczeń pielęgnacyjnych dla opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnościami nie został jeszcze wykonany, mogą oni dochodzić spraw przed sądami. Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną Rzecznika Praw Obywatelskich w jednej z takich spraw [więcej].
Pralnie chemiczne szkodliwe dla zdrowia? Rzecznik interweniuje w sprawie nieaktualnych przepisów
W ciągu ostatnich 20 lat zarządzenie dotyczące dopuszczalnych stężeń szkodliwych czynników wydzielanych m.in. przez materiały budowlane i urządzenia nie zostało zmienione. W tym czasie pojawiły się nowe substancje potencjalnie groźne dla zdrowia. Jest tak m.in. w przypadku jednego ze środków stosowanych w pralniach chemicznych. Rzecznik poprosił Ministra Zdrowia o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w tej sprawie [więcej].
Czy można na stałe mieszkać na terenie ogródków działkowych?
Osoba, która wbrew obowiązującym regulacjom prawnym zamieszkuje na stałe w domu na terenie ogrodu działkowego, może być eksmitowana, a sąd nie może przyznać jej uprawnienia do lokalu socjalnego. Sąd Okręgowy w Poznaniu, z uwagi na trudną sytuację materialną i bardzo zły stan zdrowia osoby zamieszkującej na działce, wtrzymał wykonanie wyroku eksmisyjnego na okres 3 lat [więcej].
Rekomendacje RPO w sprawie równego dostępu do lekcji religii i etyki
RPO przedstawił Minister Edukacji Narodowej rekomendacje, które zapewnią równy dostęp do lekcji religii i etyki wszystkim zainteresowanym uczniom, przy jednoczesnym poszanowaniu konstytucyjnego prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami [więcej].
Kiedy zostanie uruchomiony całodobowy telefon dla ofiar przemocy ze względu na płeć?
Rzecznik zwrócił się z prośbą do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o informacje na temat prac nad uruchomieniem całodobowego telefonu dla ofiar przemocy ze względu na płeć i przemocy domowej. Sytuacja kryzysowe zdarzają się często w nocy – a wtedy telefon nie działa. Rzecznik pyta też o działania podjęte w celu dostosowania telefonu zaufania do potrzeb kobiet starszych, kobiet z niepełnosprawnościami i migrantek [więcej].
Ofiary przemocy domowej powinny korzystać z pomocy mieszkaniowej na szczególnych zasadach
Rzecznik zwrócił się do Ministra Infrastruktury i Budownictwa o podjęcie prac legislacyjnych mających na celu poprawę sytuacji mieszkaniowej ofiar przemocy domowej, w tym szczególnych preferencji w korzystaniu z gminnej pomocy mieszkaniowej [więcej].
Raport na temat praw podejrzanych i oskarżonych w Unii Europejskiej
Co się dzieje, kiedy człowiek ma kłopoty z prawem w kraju Unii Europejskiej, którego języka nie zna? Jak ma się dowiedzieć o przysługujących mu prawach, jak skorzystać z prawa do obrony? Jak ta sytuacja wygląda w przypadku cudzoziemców w Polsce? O tym, można przeczytać w ostatnim raporcie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej [więcej].
Czy pracownik poczty może skontrolować, czy mam w domu telewizor?
Do Biura RPO docierają sygnały dotyczące sposobu kontroli posiadania telewizorów i radioodbiorników. Chodzi m.in. o wątpliwość, czy pracownik Poczty Polskiej jest de facto uprawniony do wejścia do mieszkania, żeby ustalić, czy obywatel ma telewizor lub radio. Rzecznik napisał w tej sprawie do Ministra Infrastruktury i Budownictwa [więcej].
RPO: Trzeba wykonać wyrok Trybunału dotyczący zatrzymania prawa jazdy
Rzecznik napisał do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie podjęcia działań legislacyjnych mających na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego zatrzymania prawa jazdy w przypadku przekroczenia prędkości o 50 km/h w terenie zabudowanym [więcej].
GIODO w sprawie ustawy antyterrorystycznej
Do wiadomości RPO przekazana została odpowiedź Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w sprawie przepisów ustawy o działaniach antyterrorystycznych [więcej].
Kolejne spotkanie Zespołu ds. Alimentów
W siedzibie Biura Rzecznika Praw Dziecka odbyło się V posiedzenie Zespołu do spraw Alimentów. Uczestnicy spotkania dyskutowali m.in. o wyrokach wydanych na podstawie art. 209 Kodeksu karnego, który dotyczy przestępstwa niealientacji [więcej].
Co z przepisami dotyczącymi ochrony przed dyskryminacją?
Rzecznik zwrócił się do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania i Społeczeństwa Obywatelskiego z prośbą o przedstawienie informacji i wyjaśnień, a także udostępnienie opinii lub ekspertyz, które miały wpływ na treść Informacji o stanowisku RP w sprawie tzw. dyrektywy horyzontalnej [więcej].
Udział obywateli w posiedzeniach organów gminy – wyrok WSA
Rzecznik wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na czynność przewodniczącego komisji rewizyjnej rady gminy, który odmówił wstępu na posiedzenie komisji obywatelowi. WSA podzielił stanowisko Rzecznika [więcej].
KRONIKA
Nagrody im. doktora Macieja Lisa dla Lidii Lempart
16 listopada na Uniwersytecie Wrocławskim odbyła się uroczystość wręczenia Nagrody im. doktora Macieja Lisa Lidii Lempart za działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i budowanie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie [więcej].
Dyskusja o budżecie RPO
17 listopada posłowie sejmowej Komisji Finansów Publicznych dyskutowali o budżecie RPO. Rzecznik podkreślał, że przyjęcie planowanego budżetu pozwoliłoby m.in. na przeprowadzanie częstszych wizytacji w Domach Pomocy Społecznej, także tych prywatnych. To pozwoliłoby przeciwdziałać przypadkom nadużyć i okrutnego traktowania mieszkańców takich placówek [więcej].
Aleksandr Bialacki odwiedził Biuro RPO
- Bardzo ważne jest dla nas, by polski program wspierania demokracji i wolnych mediów na Białorusi był kontynuowany – mówił Alaksandr Bialacki, znany białoruski obrońca praw człowieka, na otwartym spotkaniu w Biurze RPO [więcej].
Informacja roczna RPO w Senacie
Przedstawiając senatorom sprawozdanie za rok 2015 rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar podziękował Senatowi za dobrą współpracę, dzięki której udaje się rozwiązywać konkretne problemy ludzi, zgłaszane do Biura RPO. To m.in. sprawy represjonowanych w PRL, ofiar wypadków w latach 90-tych, czy rodziców martwo urodzonych dzieci, których płci nie można ustalić [więcej].
Jak sprawić, by centra powiadamiania ratunkowego były dostępne dla osób niesłyszących?
Na postawie olsztyńskich doświadczeń, uczestnicy spotkania w Biurze RPO zastanawiali się, jak sprawić by rozwiązania ułatwiające osobom niesłyszącym kontakt ze służbami ratunkowymi zostały wprowadzone także w innych polskich miastach [więcej].
Zastępczyni RPO na europejskiej konferencji o prawach seniorów
O przeciwdziałaniu dyskryminacji osób starszych, wzmacnianiu ich praw ekonomicznych i socjalnych dyskutowali uczestnicy czwartej dorocznej konferencji AGE Platform Europe, która odbyła się w Brukseli. Przemówienie otwierające wygłosiła zastępczyni RPO ds. równego traktowania dr Sylwia Spurek [więcej].
19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży
Kilkudziesięcioro młodych ludzi z młodzieżowych ośrodków wychowawczych, schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych spotkało się z rzecznikiem praw obywatelskich Adamem Bodnarem w ramach kampanii „19 dni” organizowanej przez Fundację Po Drugie [więcej].
Konferencja o prawach kobiet
Jak chronić, umacniać i upowszechniać prawa reprodukcyjne i seksualne kobiet? Na to pytanie starali się odpowiedzieć uczestnicy debaty „Europejskie standardy realizacji praw reprodukcyjnych i seksualnych kobiet. Dwadzieścia pięć lat obecności Polski w Radzie Europy”. W dyskusji wziął udział m.in. Adam Bodnar [więcej].
Wykład dla seniorów
O działaniach RPO na rzecz osób starszych Adam Bodnar mówił podczas wykładu dla studentów Wilanowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku [więcej].
20 listopada - Międzynarodowy Dzień Pamięci Osób Transpłciowych
Przemoc doświadczana każdego dnia przez osoby transpłciowe stanowi naruszenie ich godności i prawa do bezpieczeństwa osobistego. Wszelkie jej przejawy powinny spotkać się ze stanowczą reakcją organów ścigania. O skali tego problemu i dotychczasowych działaniach RPO można przeczytać na stronie rpo.gov.pl
Rzecznik Praw Obywatelskich objął Honorowym Patronatem:
- Konferencję pt. „Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015-2016. Konferencja naukowa w rocznicę śmierci Profesor Moniki Zbrojewskiej” [więcej].
Uwaga!
Na stronie rpo.gov.pl dostępny jest kalendarz najbliższych spotkań z udziałem RPO oraz imprez i wydarzeń pod jego patronatem.
Informacje o działaniach RPO dotyczących obywateli są w zakładce „SPRAWY RPO”. Na interaktywnej mapie pokazujemy, gdzie interweniował RPO.