Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Ukazała się książka pt. „Wolność sumienia osób prawnych. Tożsamość ideowa jako dobro osobiste i konstytucyjne prawo podmiotowe” autorstwa dr. Janusza Roszkiewicza, starszego specjalisty w Zespole Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

Jest to pierwsza publikacja na temat możliwości powoływania się przez osoby prawne (szpitale, spółki, fundacje, stowarzyszenia, uczelnie) na gwarancje wynikające z wolności sumienia. Praca odpowiada na takie pytania jak:

• Czy szpital jako instytucja może się powołać na klauzulę sumienia?
• Czy rada powiatu może zobowiązać podległe szpitale publiczne, aby nie wykonywały aborcji?
• Czy celem działalności gospodarczej spółki może być nie tylko zysk, ale również promocja określonych wartości moralnych?
• W jakich przypadkach dopuszczalne jest uzależnienie zatrudnienia pracownika od wyznawanej religii?

Autor stawia tezę, że choć osoby prawne nie posiadają sumienia, to mogą mieć tożsamość ideową, która określa sens i kierunek ich działalności. Na jej poparcie przedstawia przypadki organizacji powstałych w celach ideowych i omawia aktualne orzecznictwo sądów państw obcych, a także Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na ten temat.

Książka uzyskała pozytywne recenzje prof. dr. hab. Jerzego Zajadły oraz prof. dr. hab. Ireneusza Kamińskiego.

Janusz Roszkiewicz – doktor nauk prawnych, radca prawny, adiunkt w Zakładzie Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu prawa konstytucyjnego, europejskiego i medycznego, w tym komentarza do ustawy o prawach pacjenta oraz komentarza do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych.  

W latach 2016-2018 był asystentem Prezesa Prokuratorii Generalnej RP, a w latach 2018-2022 – asystentem sędziego Sądu Najwyższego. Od 2022 r. pracuje jako starszy specjalista w Zespole Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.