Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Czy zwierzęta w świecie ludzi mają głos?

W Słupsku - tak.

W dniu 9 listopada 2016 r. odbyła się w tym pięknym i aktywnym społecznie mieście pierwsza konferencja nt. praw zwierząt, pt. „Słupsk – tu zwierzęta mają głos”. Rzecznika Praw Obywatelskich reprezentował Pełnomocnik Terenowy RPO w Gdańsku.

Konferencja została zorganizowana przez Miasto Słupsk oraz Fundację Viva i składała się z pięciu paneli:

1. Weganizm i wegetarianizm w miastach.
2. Nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt.
3. Przemysłowe fermy zwierząt.
4. Cyrk bez zwierząt – czy jest możliwy.
5. Wszystkie zwierzęta mają swój dom? Jak to zrobić?

Uczestnikami konferencja byli przedstawiciele władz samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe i młodzież szkolna.

W każdym z paneli zostały poruszone ważne problemy napotykane na drodze zapewnienia dobrostanu zwierząt oraz kwestie istotne dla ich ochrony prawnej. Prelegenci, którzy – w większości - na co dzień zajmują się działaniem na rzecz ochrony zwierząt stwierdzili, że co prawda stale się podnosi świadomość społeczna w tym zakresie, ale mimo to, ciągle zdarzają się przypadki okrucieństwa ludzi wobec zwierząt, a rażące zaniedbania w zapewnieniu zwierzętom właściwych warunków bytowania lub przeciążenie nadmiernym wysiłkiem stanowią jeszcze problem społeczny.

Z jednej strony ludzie już powszechnie akceptują prawdę, iż zwierzę nie jest rzeczą, a jako istota żyjąca zdolne jest do odczuwania cierpienia, a z drugiej strony powszechne jest przedmiotowe traktowanie zwierząt, jako istot całkowicie podporządkowanych człowiekowi.

Rzeczywiste uznanie adekwatnej podmiotowości zwierząt uczestnicy konferencji stawiają sobie za cel do zrealizowania w przyszłości ale również jako już dzisiaj mocno stawiany postulat, którego realizacja leży także w interesie człowieka.

Właśnie ten aspekt korzyści człowieka oraz globalnego interesu społeczności ludzkiej był często podczas konferencji podnoszony w kontekście postulatu ochrony praw zwierząt.

I tak weganizm i wegetarianizm, służąc wprost ochronie zwierząt (zaniechanie zabijania zwierząt w celach konsumpcyjnych) jednocześnie może być potraktowany jako zdrowa dieta. Podobnie wielkie, przemysłowe fermy zwierzęce przynoszą ludzkości o wiele więcej szkody niż pożytku. Poza wytwarzaniem taniego mięsa o bardzo niskiej jakości (czyli „podwójnie” szkodzącemu zdrowiu), fermy przemysłowe w stopniu dramatycznym dewastują środowisko naturalne w skali globalnej.

W panelu dotyczącym wykorzystywania zwierząt w cyrkach prelegenci wskazali na notoryczne łamanie prawa przez właścicieli cyrków wobec zwierząt (zwierzęta są w cyrkach źle, a często okrutnie traktowane) oraz na słabości systemu prawnego w zakresie kontroli przez właściwe organy administracji publicznej nad działalnością tego typu przedsiębiorstw. Stwierdzono, że historia wykorzystywania zwierząt w cyrkach nie jest wcale taka długa (ok. 100 lat), ażeby współczesne społeczeństwo nie mogło zerwać z tą praktyką; a cyrk bez zwierząt może istnieć jako przedstawienie sztuki cyrkowej artystów tej dziedziny (istnieją już takie placówki).  

W panelu dotyczącym bezdomności zwierząt zostały omówione zarówno obowiązki gmin w zakresie zapobiegania temu zjawisku oraz właściwemu reagowaniu na nie, jak i przedstawione dobre praktyki gmin. W tej części konferencji zostały zaprezentowane elementy raportu Najwyższej Izby Kontroli z przeprowadzonych kontroli działań gmin. Dla likwidacji zjawiska bezdomności zwierząt pierwszorzędne znaczenie ma skuteczne propagowanie adopcji zwierząt przebywających w schroniskach.

Pełnomocnik Terenowy RPO w Gdańsku był uczestnikiem czwartego panelu. Zaprezentował działania Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach dotyczących immisji odoru z ferm oraz innych związanych z ochroną zwierząt. Pełnomocnik przedstawił też krótką informację o instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich i jego kompetencjach.

Prezydent Słupska Robert Biedroń zaprezentował Słupską Deklarację na rzecz Zwierząt, która została przyjęta i podpisana przez uczestników konferencji.