Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zapraszamy na interdyscyplinarne seminarium pt. "Ciemna strona światła - o zanieczyszczeniu świetlnym i jego wpływie na nasze życie", która odbędzie się 29 lutego 2024 r. w Biurze RPO (ul. Długa 23/25 w Warszawie). Konferencja rozpoczyna się o godz. 10.00. Wydarzenie będzie również transmitowane online.

Konferencja będzie transmitowana na platformie YouTube: link do transmisji

Zanieczyszczenie świetlne stało się faktem, którego wynalazca żarówki Thomas Edison nie mógł przewidzieć. Jego wynalazek popchnął cywilizację mocno do przodu, uwalniając nas od ograniczeń rytmu dobowego. I tak sztuczne światło stało się dobrem, bez którego współczesny świat nie może się już obejść. Wszystko, co dobre, ma jednak swoją cenę – nawet przełomowe zdobycze cywilizacyjne.

Cenę tę płaci przyroda, dla której sztuczne oświetlenie oznacza zaburzenie naturalnych cykli biologicznych. Płacą ją też ludzie, i to nie tylko portfelem, ale też zdrowiem - psychicznym i fizycznym. Nadmierna ekspozycja na sztuczne światło destabilizuje ludzki biorytm, może powodować bezsenność, chroniczne zmęczenie i przebodźcowanie, a nawet pogłębienie zaburzeń psychicznych i chorób neurologicznych. Przez smog świetlny mieszkańcy wielu miast i wsi są pozbawieni widoku rozgwieżdżonego nieba nawet w pogodną noc.

Seminarium dotyczyć będzie zanieczyszczenia świetlnego i jego wpływu na nasze życie. Prelegenci, w tym osoby związane z szeroko rozumianą ochroną środowiska, specjaliści z zakresu medycyny, psychologii i nauk technicznych oraz przedstawiciele administracji publicznej, poruszą temat wpływu zanieczyszczenia świetlnego na dobrostan psychiczny i zdrowie człowieka. Zaproszeni goście opowiedzą także o wpływie sztucznego światła na rośliny i zwierzęta w środowisku naturalnym oraz w mieście. Ponadto podczas seminarium postaramy się odpowiedzieć na pytanie: w jaki sposób oświetlać przestrzeń publiczną, aby nie przyczyniać się do zjawiska zanieczyszczenia świetlnego?

Program seminarium

Link do pełnego programu wydarzenia

10.00 – 10.15 – Sesja ogólna: 

otwarcie (prof. Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich)

10.15 – 12.30 – Sesja naturalna:

10.15 – 11.00 – Panel I – Astronomia

Wystąpienia panelistów:

• Oświecenie poprzez ciemność - jak nocne niebo pozwoliło nam zrozumieć Wszechświat 
  dr Sylwester Kołomański, Uniwersytet Wrocławski
• Czym jest zanieczyszczenie światłem? O obszarach ochrony ciemnego nieba w Polsce i przeszkodach z jakimi borykali się działacze Stowarzyszenia POLARIS – OPP aby ten problem zaczął być traktowany poważnie. 
  Piotr Nawalkowski, Stowarzyszenie POLARIS 
• Jak zmienia się jasność nocnego nieba w Polsce (raport Light Pollution Think Tank z 2023r.) 
  dr hab. Andrzej Kotarba. Centrum Badań Kosmicznych PAN

11.15 – 12.30 – Panel II - Fauna, flora, fizjologia człowieka:

Wpływ sztucznego światła na fizjologię roślin, zwierząt i ludzi. Czy jesteśmy w stanie przywrócić naturalny biorytm człowieka?

Moderatorka: Małgorzata Żera, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

• Karolina Skorb, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
• dr Anna Kołton, Katedra Botaniki, Fizjologii i Ochrony Roślin Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta, Zakład Fizjologii Zwierząt Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

12.45 – 15.45 – Sesja cywilizacyjna:

12.45 – 14.45 – Panel I – Medycyna i psychologia

Dolegliwości, zaburzenia, choroby wynikłe z zanieczyszczenia świetlnego. Dlaczego temat nie istnieje w polskiej medycynie? Wpływ sztucznego światła na dobrostan psychiczny człowieka

Moderatorka: Małgorzata Żmudka-Wyrwał, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

• dr Małgorzata Fornal-Pawłowska, Gabinet Terapii Bezsenności, Szkoła Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS
• dr hab. n. med. Dorota Wołyńczyk-Gmaj, Warszawski Uniwersytet Medyczny
• Joanna Dąbrowska-Mazur, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
• dr n. med. Jadwiga Attier, Geriatrie, Hopital de Saint-Quentin (online)
• dr hab. n. med. Paweł Gać, prof. UMW, Zakład Zdrowia Środowiskowego i Medycyny Pracy Katedry Zdrowia Populacyjnego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

15.00 – 16.00 – Panel II – Urbanistyka, architektura, samorząd terytorialny

Jak należy oświetlać przestrzeń publiczną, aby nie przyczyniać się do zanieczyszczenia świetlnego. Czy więcej światła na pewno znaczy bezpieczniej?

Moderatorka: Joanna Lipnicka, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

• dr inż. Amelia Staszowska, Katedra Jakości Powietrza Wewnętrznego i Zewnętrznego, Politechnika Lubelska 
• dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska, Wydział Architektury, Katedra Architektury Miejskiej i Przestrzeni Nadwodnych, Politechnika Gdańska
• Agnieszka Machnowska, Urząd Miasta Warszawa
• Tomasz Libera, Urząd Miasta Krakowa
• prof. dr hab. Daniel Wacinkiewicz, Zastępca Prezydenta Miasta Szczecina
• Marek Pierlak, Radny Gminy Jeleśnia

16.00 – 16.15 – Podsumowanie i zakończenie