Biuletyn Informacji Publicznej RPO

-Myślenie o osobach z niepełnosprawnościami to powinna być przede wszystkim codzienna praca na rzecz deinstytucjonalizacji, aktywizacji, partycypacji, edukacji włączającej i ratyfikacji przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – mówił dr Adam Bodnar podczas II Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami, który odbył się w Warszawie.

Gościem specjalnym wydarzenia był Komisarz Praw Człowieka Rady Europy Nils Muižnieks. W swoim wystąpieniu podkreślił, że od samego początku był orędownikiem Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Zaznaczył też, że dzięki działalności polskiego RPO bardzo wiele udało się już osiągnąć w zakresie ochrony praw osób z niepełnosprawnościami. – W Polsce nie trzeba już „wyważać drzwi”, zostały otwarte dzięki aktywności rzecznika – zauważył komisarz.

Dr Bodnar mówił o działaniach, które w ostatnim czasie RPO podejmował na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Podziękował Annie Błaszczak-Banasiak i Krzysztofowi Kurowskiemu z Zespołu ds. Równego Traktowania za zaangażowanie w pracę i reprezentowanie Rzecznika Praw Obywatelskich przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach dotyczących osób z niepełnosprawnościami.

Rzecznik zauważył jednak, że w tym obszarze jest jeszcze wiele do zrobienia. Wskazywał m.in. na potrzebę stworzenia jednolitego systemu orzekania o niepełnosprawności, czy większe wsparcie edukacji włączającej. Dr Bodnar podkreślał również, że bardzo ważne jest zwracanie uwagi na problemy osób głuchych. – Język migowy nie powinien być czysto teoretyczną możliwością w kontaktach z administracją, powinien być powszechną praktyką – wskazał RPO.

Podczas Kongresu Adam Bodnar, Nils Muižnieks i Justyna Kucińska z Fundacji Instytut Rozwoju regionalnego wręczyli wyróżnienia „Ambasador Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami”. Jedną z laureatek została dyrektorka Centrum Projektów Społecznych w Biurze RPO Barbara Imiołczyk.

Ambasadorzy i Ambasadorki Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami 2016

1. Barbara Ewa Abramowska – dziennikarka, długoletnia redaktorka kwartalnika Społeczeństwo dla Wszystkich, od 2009 r. Dyrektor Biura Zarządu Głównego PSONI, od 1991 r. zaangażowana w działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami, szczególnie w zakresie podnoszenia świadomości społecznej na temat ich praw, potrzeb i możliwości, niezłomna perfekcjonistka, autorka wielu tekstów łatwych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Od wielu lat konsekwentnie reprezentuje środowisko osób z niepełnosprawnościami w wielu zespołach, grupach roboczych. Współpracując z TVP, była inicjatorką wielu działań na rzecz promocji społecznego paradygmatu niepełnosprawności. Jest autorką magazynu TVP o problemach osób niepełnosprawnościami pt.„Tacy Sami”; cykli edukacyjnych o wychowaniu i wspieraniu osób z niepełnosprawnością intelektualną pt. „Dzieci takie jak nasze”, „Ludzie tacy jak my”; cyklu o szkolnictwie integracyjnym pt. „Szkoły integracyjne” dla TVP1 i Ministerstwa Edukacji Narodowej. W latach 2008-2010 koordynatorka projektów realizowanych przez Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych wzywających do ratyfikacji Konwencji. Jej działania i osobiste zaangażowanie znacznie wykraczają poza obowiązki zawodowe. Kieruje się na co dzień zasadą godności, wolności i równości wobec każdego człowieka.

2. Bawer Aondo-Akaa – swoją pasją życia zaraża i inspiruje wiele innych osób; pokazuje swoim przykładem, że niepełnosprawność nie jest przeszkodą w aktywnym życiu i realizowaniu marzeń. Od wielu lat angażuje się w działalność różnorodnych organizacji społecznych m.in. Katolickiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i Ich Przyjaciół „Klika” oraz Fundacji Pro – Prawo do Życia. W swoich działaniach angażuje się w obronę podstawowych praw osób z niepełnosprawnościami. Uczestniczy w licznych spotkaniach z młodzieżą, gdzie ukazuje wartość życia osób z niepełnosprawnościami.

3. Kazimierz Czaplicki – jako kierownik Krajowego Biura Wyborczego brał aktywny udział w tworzeniu przepisów ułatwiających lub wręcz umożliwiających głosowanie osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Uczestniczył w posiedzeniach komisji poselskich procedujących zmiany w Kodeksie Wyborczym w sposób aktywny i podpowiadał optymalne rozwiązania. Podczas organizowania wyborów rekomendował rozwiązania wykraczające poza zapisy ustawowe, na przykład przez zwiększenie liczby nakładek na karty do głosowania i dystrybucję w lokalach wyborczych wskazanych jako dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. To dzięki jego doświadczeniu i rozumnym podpowiedziom mamy obecnie w Polsce bardzo rozbudowany system wsparcia w głosowaniu.

4. Dariusz Dąbek –  obecnie Zastępca Dyrektora Departamentu Telekomunikacji w Ministerstwie Cyfryzacji. Walnie przyczynił się do obecnego kształtu ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz rozporządzenia wykonawczego do niej. Dzięki niemu pojawiły się tam zapisy zgodne z Konwencją o prawach osób z niepełnosprawnościami – między innymi dostępność punktów obsługi klienta, dostępność stron www operatorów, dostępność umów, faktur, bilingów itd. Jest to wyśmienity przykład udostępniania usług i towarów dla osób z niepełnosprawnościami oraz prowadzenia dialogu z prywatnymi dostawcami usług publicznych.

5. Anna Drabarz – idee Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami promuje przykładem własnego życia oraz działaniami realizowanymi w ramach ciał dialogu społecznego (m.in. Podlaskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego II kadencji, Komisji ds. Dostosowania Przestrzeni Miejskiej do Potrzeb Osób z Niepełnosprawnością przy Prezydencie Miasta Białegostoku, Sieci „Równość i Różnorodność praktycznie”). Jest zaangażowana w rozwijanie idei self-adwokatury w województwie podlaskim. Zainicjowała powstanie Podlaskiego Sejmiku Osób z Niepełnosprawnościami.

6. Wallis Goelen Vandebrock wraz z kierowanym przez nią zespołem w Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej – prowadzą oni nieustępliwą walkę o realizację zasady dostępności dla osób z niepełnosprawnościami na posiedzeniach Komitetów Monitorujących w krajowych i regionalnych Programach Operacyjnych w perspektywie 2014-2020. Podczas forum „Fundusze Europejskie bez barier – (p)dostęp dla wszystkich” Pani Dyrektor W. Goelen przeprowadziła bezkompromisową obronę Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami wyrażoną krótkim stwierdzeniem: „Jeśli projekty rozwojowe nie będą zgodne z zasadami dostępności, odpowiedź jest jedna: wydatek nie kwalifikuje się”.

7.Barbara Imiołczyk – współtworzyła i współprzewodniczyła Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnością przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Zaangażowana również w działania Zespołu ds. Osób Głuchych przy RPO. Brała udział w działaniach, które doprowadziły do ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Od lat stale mobilizuje środowisko pozarządowe do aktywności i walki z dyskryminacyjnymi przepisami i praktykami.
Zajmuje się niezwykle ważnymi zagadnieniami dla osób z niepełno sprawnościami, jak: równość praw i niedyskryminacja, prawo do edukacji, dostęp do usług. Tematy, które podejmowała, często potem wchodziły do ogólnopolskiej debaty.
Animuje i uczestniczy w dialogu z Rządem, który doprowadził do wprowadzenia nowych, niedyskryminacyjnych przepisów czy zmiany praktyki wykonywania przepisów, np. w obszarze szkolnictwa wyższego.

8. Wojciech Kobus – self-adwokat, uczestnik Warsztatu Terapii Zajęciowej w Świdnicy, współrealizator w Świdnicy radia internetowego Radio SoVo – projektu Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, współautor wielu audycji radiowych poświęconych prawom osób z niepełnosprawnością intelektualną, wielokrotny reprezentant osób z niepełnosprawnością intelektualną podczas wydarzeń krajowych i zagranicznych. Od 2008 r. jest silnie zaangażowany w cykl szkoleń organizowanych przez PSONI dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną – self-adwokatów. Wielokrotnie występował w roli prelegenta na konferencjach promujących niezależne życie zgodnie z Konwencją, wzywając władze do jej ratyfikacji. Współprowadził w roku 2013 konferencję w Sejmie z okazji Dnia Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną oraz w 2014 r. I Kongres Self-Adwokatów w Warszawie. Wielokrotnie występuje w roli mentora i osoby wspierającej inne dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną, jest uczestnik wielu projektów, dzięki którym podnosi swoją wiedzę i kompetencje.

9. Paulina Pietrasik – w ramach wewnętrznych prac Ministerstwa Rozwoju oraz koordynacji działań ogólnopolskiej Grupy roboczej ds. równości szans i niedyskryminacji wykazuje wielką determinację w promowaniu konwencyjnego podejścia do osób z niepełnosprawnościami, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami dla funduszy unijnych 2014-2020. Nieprzerwanie prowadzi otwarty, efektywny i nieograniczony do proceduralnego minimum dialog ze środowiskiem osób z niepełnosprawnościami skutkujący wdrażaniem zasady dostępności w administracji publicznej w Polsce.

10. Łukasz Pisarski – kierownik Warsztatu Terapii Zajęciowej przy Zarządzie Głównym PSONI, od 20 lat tworzy osobom z niepełnosprawnością intelektualną warunki do osobistego rozwoju i samostanowienia, motywując je do włączenia w życie społeczne. Każdą osobę z niepełnosprawnością intelektualną traktuje jako podmiot wszystkich wolności i praw człowieka, wspiera w podejmowaniu decyzji, uczy odpowiedzialności za swoje życie. Prowadzony przez niego Warsztat od wielu lat jest miejscem faktycznej realizacji postanowień Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. Jego postawa ogromnego poszanowania autonomii osoby z niepełnosprawnością intelektualną przy jednoczesnym zagwarantowaniu jej dostępu do informacji, zaowocowała podjęciem zatrudnienia na otwartym rynku pracy przez wielu uczestników Warsztatu. Na szczególną uwagę zasługują jego działania wobec jednego z uczestników Warsztatu, któremu po śmierci rodzica, w ciągu zaledwie kilku tygodni, zorganizował wraz z pracownikami Warsztatu wsparcie, chroniąc go jednocześnie przed umieszczeniem w domu pomocy społecznej.

11. Marek Sołtys – najbardziej znany ze swojej walki o dostępność architektoniczną przestrzeni i komunikacji miejskiej oraz uniwersalne projektowanie. Dąży do pełnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym. Prowadzi starania o Asystenta Osobistego Osoby Niesamodzielnej oraz Mieszkania Wspomagane jako alternatywy Domów Pomocy Społecznej.

12. Paweł Wdówik – kierownik Biura ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Warszawskiego. Od dwóch dekad pracuje nad umożliwieniem studiowania osobom z niepełnosprawnościami. Zorganizował biuro zapewniające szerokie wsparcie studentom, a także uczniom z terenu całej Polski. Jest orędownikiem edukacji włączającej i niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami. Członek Komisji Ekspertów przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Instytucje:
1. Muzeum Miasta Łodzi – wprowadziło program „Muzeum na wyciągnięcie ręki”. Zapewnia usługi dostępowe przed, w czasie i po wizycie w Muzeum. Nagrodę otrzymuje specjalnie za dostrzeżenie potrzeb różnych odwiedzających z różnymi niepełnosprawnościami. Muzeum Miasta Łodzi może być przykładem jak w relatywnie krótkim czasie zapewnić bardzo dużą dostępność dla wszystkich.

Czym jest Kongres Osób z Niepełnosprawnościami?

Kongres Osób z Niepełnosprawnościami to wydarzenie o charakterze ogólnopolskim, które ma służyć dyskusji na temat jakości działań związanych z wdrażaniem postanowień Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych Polsce. To też okazją do zapoczątkowania ogólnopolskiej debaty na temat nowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami oraz wypracowania wspólnego głosu całego środowiska. W wydarzeniu wzięło udział około 500 osób. Odbyło się pod Honorowym Patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich.

Głównym celem II Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami była dyskusja o realizacji postulatów I Kongresu, który odbył się w 2015 r.

Wówczas wzięło w nim udział prawie 400 osób z całej Polski. Osią tematyczną tego wydarzenia były wnioski płynące z projektów: „Społeczny Raport Alternatywny z realizacji Konwencji w Polsce” oraz „Monitoring Obywatelski Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami”, a także zgłaszane w ramach tych projektów rażące naruszania prawa oraz zjawiska dyskryminacji.

W ramach przygotowań do II Kongresu w dziewięciu miastach w Polsce - Warszawie, Łodzi, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Gdańsku, Białymstoku i Opolu - odbyły się Konwenty Regionalne. Tematyka każdego z nich skupiała się na zagadnieniach nawiązujących do poszczególnych artykułów Konwencji ONZ.

Podczas Konwentów Regionalnych zostały także zaproponowane tematy, które zostaną poruszone podczas II Kongresu.

Ubiegłoroczny Kongres Osób z Niepełnosprawnościami był pierwszym krokiem do bardziej aktywnego zaangażowania osób z niepełnosprawnościami w walkę o ich prawa. Tegoroczna II edycja jest kontynuacją tej inicjatywy. Idea przygotowania takiego wydarzenia powstała w gronie liczącym ponad 60 organizacji zajmujących się pomocą osobom z niepełnosprawnościami i jest realizowana dzięki ich zaangażowaniu i pracy.