Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych jest zapewnienie równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie klauzuli sumienia w ramach legalnej opieki medycznej, państwo jest odpowiedzialne za zagwarantowanie poszanowania wolności myśli, sumienia i wyznania pracowników służby zdrowia, a jednocześnie za zapewnienie pacjentom dostępu do zgodnych z prawem świadczeń zdrowotnych bez zbędnej zwłoki. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na fakt, że Trybunał Konstytucyjny zakwestionował w wyroku z dnia 7 października 2015 r. w sprawie o sygn. K 12/14 przepis ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w zakresie, w jakim nakłada na lekarza powstrzymującego się od wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z jego sumieniem obowiązek wskazania realnych możliwości uzyskania takiego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym. Zdaniem Trybunału ustawodawca powinien zastosować inne, bardziej efektywne sposoby informowania pacjenta o realnej możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego. Od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału nie określono mechanizmu, który pozwoli pacjentowi uzyskać informację, gdzie może realnie uzyskać świadczenie zdrowotne, którego wykonanie zostało mu odmówione z powołaniem się przez lekarza na klauzulę sumienia. Istniejący stan prawny stanowi zagrożenie dla realizacji praw pacjenta zagwarantowanych w Konstytucji. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych.