Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W działalności Rzecznika Praw Obywatelskich pojawił się problem związany ze stosowaniem niektórych norm zawartych w ustawie o obywatelstwie polskim. Dotychczasowa praktyka przyjmowania wniosków o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego wykazała, że duże trudności stwarza wypełnienie formularza o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego. Wnioskodawcy zgłaszają wiele uwag do obszerności wniosku o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego. Wydaje się, że w sprawach nieskomplikowanych wypełnianie znacznej ilości rubryk zawierających szczegółowe dane osobowe jest zbędne. Rozważyć można wprowadzenie zasady, że organ prowadzący postepowanie może żądać w uzasadnionych przypadkach dodatkowych danych. Stanowisko takie znajduje swe uzasadnienie również w przepisach rangi konstytucyjnej. Zgodnie z Konstytucją władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.
Ponadto Rzecznik zwraca uwagę na następujące zagadnienie. Stosownie do postanowień ustawy o obywatelstwie polskim, za obywatela polskiego uznaje się małoletniego cudzoziemca przebywającego na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub prawa stałego pobytu, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie. Przepis ten dotyczy tylko dzieci cudzoziemca i obywatela polskiego, natomiast pojawia się wątpliwość w sytuacji, gdy jedno z rodziców nabyło obywatelstwo polskie, a dziecko urodziło się przed nabyciem, obywatelstwa polskiego przez rodzica i nie nabyło tego obywatelstwa, a drugie z rodziców posiada obywatelstwo polskie.  Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie możliwości podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do zmiany stanu prawnego w omawianym zakresie.