Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Odmowa wyznaczenia obrońcy z urzędu w sprawie o wykroczenie, podobnie jak w postępowaniu karnym, następuje na podstawie decyzji prezesa sądu w oparciu o kryteria ocenne, co nie wyklucza ryzyka pomyłki. Decyzja taka nie podlega zaskarżeniu, nie wymaga też uzasadnienia, mimo iż ingeruje w konstytucyjnie chronione prawo do obrony i może mieć znaczenie dla całego postępowania w sprawie o wykroczenie. Z tych względów powinna być zaskarżalna do sądu. Rzecznik wskazuje dodatkowo w wystąpieniu, iż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 8 października 2013 r., sygn. K 30/11, uwzględnił wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich i uznał niezgodność z Konstytucją RP przepisów Kodeksu postępowania karnego w zakresie, w jakim nie przewidują zaskarżenia zarządzenia prezesa sądu w przedmiocie cofnięcia lub odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu. Po zmianie przepisów Kodeksu postępowania karnego możliwe będzie odpowiednie stosowanie ich w zakresie zaskarżenia zarządzenia w przedmiocie cofnięcia wyznaczenia obrońcy z urzędu w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, nadal jednak decyzja w zakresie odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu w sprawach o wykroczenia nie będzie podlegać zaskarżeniu. Brak możliwości zaskarżenia decyzji prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu w sprawie o wykroczenie w ocenie Rzecznika narusza standardy konstytucyjne. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie zmiany wskazanego stanu prawnego.