Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, dotyczące manipulacji instrumentami finansowymi, są na tyle nieprecyzyjne, że mogą powodować trudności z określeniem, jakie zachowania na rynku są dozwolone, a jakie zakazane. Zasady prawidłowej legislacji nakazują, aby uchwalane przepisy były jasne, precyzyjne i poprawne pod względem językowym.

Wątpliwości Rzecznika budzi pojęcie cen nienaturalnych lub sztucznych, zastosowane w ustawowej definicji zakazanej manipulacji instrumentami finansowymi. Odróżnienie ceny naturalnej od sztucznej może być bardzo utrudnione. W praktyce legalność działań inwestora będzie oceniał organ stosujący prawo, co jest niezgodne ze standardami konstytucyjnymi.

Kolejne zastrzeżenia dotyczą pojęcia „przyjęte praktyki rynkowe” w kontekście ustalania odpowiedzialności karnej za dokonywanie manipulacji instrumentami finansowymi. Przyjętymi praktykami rynkowymi są zachowania akceptowane w drodze uchwały przez Komisję Nadzoru Finansowego. Tym samym Komisja zyskuje kompetencje do określenia treści przepisów prawa w zakresie odpowiedzialności karnej. To rozwiązanie może naruszać zasadę nullum crimen sine lege, z której wynika, że odpowiedzialność karną może ponieść tylko sprawca czynu zabronionego przez ustawę. 

Uwagi dotyczące ustawy o obrocie instrumentami finansowymi zostały zawarte w wystąpieniu Rzecznika do Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 stycznia 2016 r. Z odpowiedzi wynikało jednak, że problematyka ta należy do właściwości Ministra Finansów. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o informację na temat planowanych prac nad nowelizacją tej ustawy.